NOS en NTR hebben in mei 2020 voor hun programma Nieuwsuur in totaal drie verzoeken gedaan op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Volgens de minister zou het bij deze verzoeken gaan om bijna 25.000 documenten. Naast deze verzoeken van NOS en NTR liggen er volgens de minister nog zo’n 240 gelijksoortige Wob-verzoeken waarbij het ministerie over naar schatting ongeveer 1,8 miljoen documenten moet beoordelen of deze openbaar worden gemaakt. De minister heeft daarom besloten de verzoeken via een andere werkwijze dan normaal af te handelen. De minister noemt dat de gefaseerde aanpak. De Wob-verzoeker ontvangt door deze aanpak verschillende deelbesluiten. Via de verschillende deelbesluiten wordt uiteindelijk volledig op een Wob-verzoek beslist. Volgens de minister wordt het anders onoverzichtelijk en slecht beheersbaar. Volgens NOS en NTR heeft de minister met deze werkwijze niet op tijd een beslissing genomen op hun drie verzoeken en staat de Wob deze werkwijze niet toe.

‘Public watchdog’

De werkwijze om in deelbesluiten op Wob-verzoeken te beslissen is volgens de Afdeling bestuursrechtspraak niet in strijd met de wet. Maar de Afdeling constateert dat de minister pas na de rechtbankuitspraak in juni 2021, waar deze kwestie eerder speelde, voldoende de ernst is gaan inzien van de gebrekkige voortgang van de behandeling van het grote aantal Wob-verzoeken. Hij heeft hiermee ‘onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de coronapandemie tot ingrijpende maatregelen en hevige maatschappelijke discussies heeft geleid’. De media moeten hun taak als ‘public watchdog’ goed kunnen vervullen. Daarom moet de minister nu zo spoedig mogelijk beslissen op alle Wob-verzoeken. De minister moet nu dus uiterlijk 30 november 2021 een volledig besluit nemen op de Wob-verzoeken van NOS en NTR. Doet hij dat niet, dan moet hij aan NOS en NTR een dwangsom betalen.