De Minister voor Rechtsbescherming heeft in een brief van 15 juni 2023 de Tweede Kamer geïnformeerd over zijn inzet om de toegang tot het recht te versterken. Er komt onder andere geld om het gebruik van mediation, herstelrecht en geschillencommissies te stimuleren. Daarnaast worden de griffierechten verlaagd.
Om de toegang tot het recht te versterken worden de volgende maatregelen genomen:
- Betere informatievoorziening: het (online) beschikbaar maken van oplossingsrichtingen rond veelvoorkomende juridische problemen en geschillen. De website van de Rijksoverheid wordt aangepast om de informatievoorziening over de verschillende vormen van geschiloplossing te verbeteren, onder andere door het ontwikkelen van filmpjes en ander beeldmateriaal.
- Startbijdrage mediation structureel: om mediation toegankelijker te maken is vanaf 1 maart 2023, bij een verwijzing vanuit de rechtspraak naar mediation, de eerste tweeënhalf uur van de mediation kosteloos voor burgers die niet in aanmerking komen voor een toevoeging. Voor degene die al een toevoeging heeft, is en blijft de mediation kosteloos. De startbijdrage is ingesteld voor 2 jaar.
- Aanvullende financiering herstelrecht: een investering van 1,2 miljoen euro extra om een impuls te geven aan het herstelrecht. Perspectief Herstelbemiddeling wordt hiermee in staat gesteld om extra aanmeldingen in behandeling te nemen. Deze aanvullende financiering moet het groeiend aantal mediations in strafzaken opvangen en worden de vergoedingen voor mediators die mediations in strafzaken verrichten ermee verhoogd.
- Verlagen griffierechten: de verlaging zal neerkomen op circa 13,5%. De griffierechten voor zaken betreffende een vordering of een verzoek met een waarde van meer dan € 100.000 in het civiel recht worden van de verlaging uitgezonderd. De manier waarop het beste uitvoering kan worden gegeven aan de verlaging wordt, ook gelet op de tussentijdse indexeringen, momenteel bekeken.
- Verlagen griffierechten WHOA: de minister zorgt ervoor dat zowel verzoeken tot homologatie van een akkoord op grond van de Wet homologatie onderhands akkoord (WHOA) als verzoeken tot afwijzing van een dergelijk akkoord (art. 19a lid 3 Wgbz) onder hetzelfde lagere griffierecht vallen.
- Vrijstelling griffierechten bij betalingsonmacht: de mogelijkheid voor de rechter in het bestuursrecht om vrijstelling te verlenen van de griffierechten bij betalingsonmacht wordt gecodificeerd.
- Verkenning vereenvoudiging procesregels en procedures: er komt een verkenning of de procesregels en procedures eenvoudiger kunnen worden en of tot een afschaffing van het onderscheid tussen dagvaarding en verzoekschrift kan worden gekomen.
- Aanvullende financiering SGC: een aanvullende subsidie in 2023 en 2024 van € 500.000 voor de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (SGC). Ten aanzien van twee onderdelen wordt de subsidie vanaf 2025 structureel. Het gaat hierbij om het publiceren van uitspraken (€ 180.000) en communicatie met kwetsbare groepen (€ 75.000).
Lange termijn aanpak versterking toegang tot recht
De lange termijn aanpak bestaat uit de volgende onderdelen:
- Kijken naar de inrichting van het rechtsbestel en fundamentele (stelsel)vragen die tijdens de informele consultatie naar boven zijn gekomen, onder andere door expertsessies met relevante partijen en wetenschap.
- Structureel lopende en nieuwe maatregelen bezien, op basis van onder andere: signalen van partijen die een plek hebben in het rechtsbestel; onderzoek door het WODC, waaronder de vijfjaarlijkse Geschilbeslechtingsdelta en verdiepend onderzoek naar drempels in de toegang tot het recht.
- Ontwikkeling van een systeem van monitoring om te bezien of de maatregelen effectief zijn en in welke mate ze bijdragen aan versterking van de toegang tot het recht.
Kamerbrief over aanpak versterking toegang tot het recht (+ bijlagen)
Bron: www.rijksoverheid.nl