In dit artikel wordt ingegaan op het geschil tussen de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) en de vereniging Ongehoord Nederland. De laatste kreeg sancties opgelegd door de NPO en de NPO heeft daarnaast de staatssecretaris verzocht om de voorlopige erkenning van ON! in te trekken. De stellingen van beide partijen worden in dit artikel getoetst langs de lijnen van de bevoegdheidsgrondslag van de NPO en de vrijheid van meningsuiting die een omroep als ON! toekomt. Misverstanden en knelpunten in de normering van publieke omroepen in de Mediawet en de Journalistieke Code NPO worden geduid. Het artikel eindigt met een aantal suggesties voor verbeteringen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Met smart werd gewacht op de eerste antwoorden van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) op uitlegvragen over artikel 82 lid 1 van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). In de Nederlandse literatuur is de afgelopen jaren uitvoerig gediscussieerd over schadevergoeding wegens inbreuken op de AVG, maar elke analyse hierover werd gepresenteerd met één nadrukkelijk voorbehoud: dat het HvJ EU zich nog over de kwestie moest uitlaten. Op 4 mei 2023 heeft het Hof de eerste drie prejudiciële vragen beantwoord. Een reeks hieraan verwante vragen wacht nog op beantwoording. In deze bijdrage bespreken auteurs welke implicaties de eerste antwoorden van het Hof hebben voor de Nederlandse rechtspraktijk en verkennen zij hoe vergoeding van ‘immateriële schade’ wegens schending van de AVG kan worden ingepast in het Nederlandse schadevergoedingsrecht.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog in de periode 1945 tot 1949, waarin zoals inmiddels alom wordt erkend stelselmatig en wijdverbreid extreem geweld van Nederlandse zijde werd toegepast, werden op grote schaal dienstplichtigen ingeschakeld. Sommigen weigerden dienst of deserteerden, met vaak levenslang gevoelde consequenties. Inmiddels heeft de regering haar excuses aangeboden voor het extreme geweld van de Nederlandse militairen in die periode en worden er her en der aanzetten gegeven tot eerherstel van de Indiëweigeraars. In de excuses die premier Rutte aanbood ‘aan eenieder in ons land die met de gevolgen van de koloniale oorlog in Indonesië heeft moeten leven’ werden deze echter niet genoemd. In deze bijdrage wordt betoogd dat, waarom en hoe de Indiëweigeraars en -deserteurs, bij leven of postuum, in ere moeten worden hersteld door middel van een amnestiewet, mede geïnspireerd door een recent Duits voorbeeld.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In België gaan stemmen op om arresten van het Grondwettelijk Hof middels een zogenoemd ‘volksberoep’ te kunnen verwerpen. Nu gaat het om een juridisch nog niet erg doortimmerd voorstel, maar desalniettemin is waakzaamheid geboden. Want niet alleen in België ligt de onafhankelijke rechter vanuit de politiek onder vuur. Hoeveel politiek kan de rechtsstaat verdragen?

[verder lezen in NAVIGATOR]

‘Ja!’, zegt de Algemene Rekenkamer in haar brief van 30 maart 2023 aan de Tweede Kamer. Een heldere en bondige brief, niet meer dan zes pagina’s. De brief zegt hardop wat insiders al lang onder elkaar fluisterden, maar vaak niet hardop durfden te zeggen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Geheimhoudingsbepalingen versterkt met boeteclausules in televisieproductiecontracten zijn gebruikelijk, toelaatbaar en nuttig, maar kunnen nooit worden ingeroepen tegen het naar buiten brengen van misstanden. Er kan niettemin een chilling effect van uit gaan, in de zin dat de gecontracteerde geneigd kan zijn niet met misstanden naar buiten te treden uit vrees dat deze mogelijk onder de geheimhouding vallen. Het verdient daarom aanbeveling in de geheimhoudingsbepaling expliciet te benoemen dat deze niet ziet op het aan de kaak stellen van misstanden. Tevens wordt in deze bijdrage betoogd dat de recente misstanden in de televisiewereld producenten aanleiding zouden moeten geven de weg naar een externe vertrouwenspersoon open te stellen en dit tijdens besprekingen van het contract te benadrukken.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De officier van justitie kan in een strafrechtelijk onderzoek gegevens opvragen die relevant zijn voor de zaak, zoals bankafschriften, telefoongegevens of camerabeelden. De verdediging kan dat niet. Onder het huidige recht kan een rechter-commissaris, die wel ander onderzoek mag verrichten zoals het horen van getuigen, dat ook niet. Die bevoegdheid is voor de rechter-commissaris namelijk niet expliciet in de wet opgenomen. Dat creëert een ongelijkheid in het strafproces. De verdediging kán immers niet zelf aan die gegevens komen, maar zij kan evenmin de rechter-commissaris verzoeken om die gegevens op te (laten) vragen. Er zijn echter meerdere redenen om de bevoegdheid gegevens op te (laten) vragen wel degelijk aan de rechter-commissaris toe te kennen, ondanks het gebrek aan een uitdrukkelijke wettelijke toekenning. Dat past beter in de wetssystematiek van strafvordering en daarmee wordt recht gedaan aan het beginsel van equality of arms.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Auteurs onderzochten het gebruik van de last onder bestuursdwang in de Damoclespraktijk. Zij analyseerden hiervoor honderd gemeentelijke beleidsregels. In veel Damoclesbeleid wordt de last onder dwangsom (zo goed als) uitgesloten als mogelijk middel in het kader van artikel 13b Opiumwet. Terwijl de last onder dwangsom als (tussen)optie in het Damoclesbeleid goed past bij de toegenomen aandacht voor evenredigheid en maatwerk.

[verder lezen in NAVIGATOR]

HR 21 juni 2022, NJ 2022, 2422 behelst een interessant arrest van de Hoge Raad over de digitalisering van het strafprocesrecht. Een veroordeelde wilde in cassatie gaan tegen het vonnis waarbij hij was veroordeeld. Hij koos daarvoor de gangbare, getrapte weg. Hij machtigde zijn advocaat (artikel 450, eerste lid, onder a, Sv), die op zijn beurt een griffiemedewerker machtigde (artikel 450, eerste lid, onder b, en derde lid, Sv). Tot zover niets aan de hand.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Voor een goed samengaan van bestuurs- en privaatrecht in samenhangende zaken dient te worden voorzien in een duidelijke regeling van (door)verwijzing van de burger naar de aangewezen rechter en dient verdere stroomlijning van de toegang tot de bestuurs- en de burgerlijke rechter plaats te vinden. In dat verband is opheffing van nodeloze verschillen tussen beide rechtssystemen (met name waar het gaat om griffierecht en proceskostenveroordeling) van groot gewicht. In de nader te structureren dialoog tussen beide rechters kan kruisbestuiving voorts tot optimalisering van rechtsbedeling leiden.

Lees het hele artikel in Navigator.

De kwestie van de onkostenvergoedingen en het probleem van de nevenfuncties tasten al jaren de reputatie aan van het Europees Parlement in het algemeen en de integriteit van zijn leden in het bijzonder. Recente ontwikkelingen leren dat het zijn zaken nog steeds niet op orde heeft. Het schiet niet alleen ernstig tekort in de verantwoording van publieke uitgaven, ook op het punt van belangenverstrengeling is er helaas veel op het Europees Parlement aan te merken.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op 31 oktober 2018 is tijdens een Buitengewone Vergadering van de Raad van State afscheid genomen van Piet Hein Donner als vice-president van de Raad van State. Dit is een licht-bewerkte versie van de inleiding gehouden tijdens het op de dag daarvóór ter gelegenheid van zijn afscheid georganiseerde symposium ‘Rechtsorde en bestuur’.

Lees het hele artikel in Navigator.

Elke dinsdag om 13.00 uur is ons strafprocesrecht weer iets ingewikkelder geworden. Dan heeft de Strafkamer van de Hoge Raad, die van oudsher op dinsdag om 12.30 uur zitting houdt, in een van haar uitspraken of beschikkingen weer een nieuwe nuance aangebracht, een uitzondering op een uitzondering geformuleerd, of een subtiele subregel gegeven. Vervolgens wordt van vijftigduizend politieambtenaren verwacht dat zij vanaf de volgende ochtend 0.00 uur de nieuwe regel (subregel, uitzondering, nuance) foutloos toepassen.

Lees het hele artikel in Navigator.