Carel Stolker wilde met zijn artikel ‘Ja, geléérd zijn jullie wel!’ de juristenwereld wakker schudden, en dat is goed gelukt. Het artikel heeft het debat over de wetenschappelijke status van de rechtswetenschap flink opgeschud. Zijn artikel was voor veel rechtswetenschappers een ‘wake-up call’ en het debat is, ruim twee decennia later, nog steeds niet uitgewoed. Twintig jaar na de publicatie van Stolkers artikel is het tijd ons te richten op de volgende fase in het debat. Hierbij zouden we ons niet alleen moeten afvragen wat zijn artikel betekent voor de rechtswetenschap, maar ook voor de rechtspraak. Welke lessen trekt de rechtspraak uit dit debat?

[verder lezen in InView]

In juridische procedures kan de tussenkomst van een derde partij – een interveniënt – de dynamiek van het geschil ingrijpend veranderen. Maar wat mag zo’n partij eigenlijk? En hoe ver reikt haar invloed op de rechtsstrijd tussen de oorspronkelijke partijen? Zeker in collectieve acties, waar maatschappelijke belangen op het spel staan, kunnen afwijkende standpunten van interveniënten het debat verrijken, maar ook aanzienlijk bemoeilijken.

[verder lezen in InView]

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie over de beoordeling van de vraag of het verschil in behandeling tussen mvv-plichtige en niet mvv-plichtige vreemdelingen met betrekking tot het inburgeringsexamen strijdig is met EU-recht. De vraag of er ook sprake is van rassendiscriminatie wordt door de Afdeling negatief beantwoord. De overwegingen van de Afdeling passen in een patroon van ‘witte onschuld’, de complexe houding die de Nederlandse samenleving kenmerkt in haar omgang met ‘ras’ (Wekker 2018). Het Nederlandse zelfbeeld laat geen ruimte voor het idee dat ‘ras’ nog steeds de maatschappelijke verhoudingen in Nederland beïnvloedt en ook een rol speelt in het recht. De auteur hoopt met deze bijdrage een aanzet te geven voor verder onderzoek naar de manieren waarop ‘ras’ en recht elkaar beïnvloeden in de Nederlandse rechtsorde.

[verder lezen in InView]

Mater semper certa est? Dat wordt nog de vraag. Wat ooit toekomstmuziek leek, komt met de razendsnelle ontwikkeling van kunstmatige baarmoedertechnologie steeds dichterbij. Hierdoor is het van cruciaal belang dat de discussie over het afstammingsrecht tijdig wordt gevoerd.

[verder lezen in InView]

Het opstellen van regels ter bescherming van burgers tegen de schadelijke gevolgen van klimaatverandering is een taak van de wetgever. De civiele rechter heeft op dat terrein in beginsel geen rol. Als echter sprake is van reguleringsfalen en de overheid daardoor tekortschiet in de bescherming van de burger kan dat anders zijn. Nu de doelen uit de Klimaatwet stelselmatig niet worden gehaald kan betoogd worden dat er, zeker op het moment dat de Shell-zaak speelde, sprake was van zo’n reguleringsfalen. Aan het daaropvolgende civiele oordeel kan echter wel de eis worden gesteld dat het feitelijk de mensenrechtelijke positie van de (toekomstige) bewoners van Nederland dient. Want als het optreden van de civiele rechter niet effectief is, corrigeert het dat reguleringsfalen niet. Die effectiviteit is in de Shell-zaak op voorhand niet evident.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Hoewel de KMar inmiddels heeft laten weten niet door te zullen gaan met etnisch profileren in het kader van MTV-controles, is zulk profileren volgens de Nederlandse rechter niet in strijd met internationale discriminatieverboden. Dat strookt echter niet met de rechtspraak van het EHRM: als huidskleur, ook al is dat in een optelsom van criteria, beslissend is voor de vraag of iemand wordt staande gehouden, is er steeds sprake van een onderscheid in strijd met artikel 1 Protocol 12 EVRM. Tegelijkertijd valt niet te ontkennen dat ras historisch steeds in grote mate bepalend is geweest, en nog steeds is, voor het antwoord op de vraag wie zich relatief vrij over de wereld kan bewegen, en wie niet. Die ongelijke toegang tot legale migratie komt voort uit het koloniale verleden en heeft tot gevolg dat mensen zonder rechtmatig verblijf vooral mensen van kleur zijn. Het verbod om expliciet onderscheid te maken op grond van ras maakt het echter onmogelijk om het structurele verband tussen huidskleur en verblijfsstatus juridisch te erkennen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Rechters krijgen soms zaken voor zich waarin de politie een onjuist proces-verbaal (PV) heeft opgemaakt. In een deel van deze zaken verhult het incorrecte PV dat de politie ook nog iets anders heeft gedaan dat niet in overeenstemming is met de regels, zoals disproportioneel geweld bij de aanhouding of het toepassen van een onjuiste verhoormethode. Het artikel bespreekt een aantal zaken waarin dit het geval is, en bepleit dat rechters zich duidelijker uitspreken over onjuiste PV’s en ander onrechtmatig gedrag van de politie.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De Bezwaarschriftenadviescommissie Kinderopvangtoeslag adviseert de Belastingdienst/Uitvoeringsherstelorganisatie Toeslagen (UHT) over de afhandeling van bezwaarschriften van gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire tegen financiële compensatiebeschikkingen. Wat voor adviezen heeft zij afgegeven in 2021? De Bezwaarschriftenadviescommissie is ruimhartig omgegaan met bezwaarschriften die na afloop van de bezwaartermijn zijn ingediend. In haar adviezen stelde zij de diverse compensatieregelingen voorop. Pleidooien voor een ruimere compensatieregeling heeft de Bezwaarschriftenadviescommissie in het algemeen afgewezen. Op enkele punten heeft de commissie geadviseerd de CAF-compensatieregeling ruimhartig toe te passen. Bijvoorbeeld door net als invorderingsrente ook in rekening gebrachte toeslagrente te vergoeden.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In een bijdrage getiteld De dataset langs de meetlat van artikel 6 EVRM (NJB, afl. 5) reageert Jordy van der Pijll op een eerder door ons geschreven artikel over de toegang die de verdediging in strafzaken zou moeten krijgen tot de datasets die in een toenemend aantal strafzaken een belangrijk deel van het bewijs (moeten) leveren. Een korte reactie.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In deze bijdrage wordt de bezoekregeling verpleeghuizen getoetst aan het recht op respect voor het gezinsleven en voor het privéleven van artikel 8 EVRM. Geconcludeerd wordt dat deze bezoekregeling een vergaande inmenging vormt in het recht op respect voor gezins- en privéleven van bewoners en hun naasten. Sinds 28 april ontbeert deze inmenging een wettelijke basis in de zin van artikel 8 EVRM, en vormt daarmee een schending van het verdrag. De bestaande kaders lijken bovendien te veel uit te gaan van de gedachte dat bezoek weer mág worden toegestaan en te weinig van het besef dat bezoek ook weer móet worden toegestaan wanneer dat redelijkerwijs mogelijk is met inachtneming van het besmettingsrisico.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De Wet homologatie onderhands akkoord is door de Tweede Kamer aanvaard. Op de valreep is een aantal amendementen aangenomen die in een tijdsbestek van weken een wetsvoorstel met een voorbereiding van jaren fundamenteel hebben veranderd. Er waait een nieuwe wind in het goederen- en insolventierecht. Het devies blijft: voorwaarts met de Whoa, ook al maakt die wat deukjes in het systeem.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het proces van inpassing van Straatsburgse jurisprudentie in de nationale rechtsorde leidt soms tot complexe vragen. De nationale rechter moet, zo zou men kunnen zeggen, zich dan immers buigen over zowel de statische als de dynamische interpretatie van het EVRM en de Straatsburgse jurisprudentie. In deze bijdrage wordt een korte schets gegeven van de wijze waarop dat proces verloopt. De bijdrage spitst zich toe op de wijze waarop de Hoge Raad in recente rechtspraak de Straatsburgse jurisprudentie over het horen van getuigen heeft verwerkt.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het wetsvoorstel Adviesrecht voor gemeenten bij de procedure rond beschermingsbewind wegens problematische schulden schiet zijn doel voorbij. De doelen van het voorstel kunnen beter op een andere manier worden bereikt.

[verder lezen in NAVIGATOR]