De rol van de rechter in de toeslagenaffaire drukt ons met de neus op wat een rechtsstatelijke crisis genoemd mag worden. Het siert de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak dat hij in zijn reactie bereid is toe te geven dat het misging. Maar de excuses en delen van de toelichting daarbij overtuigen bepaald niet. Bestudering van de wetten en toelichtingen daarop die de kinderopvangtoeslagen beheersen, leert dat de hoogste bestuursrechter de wil van de wetgever helemaal niet heeft gevolgd. De rechter schiep en sanctioneerde een uitleg en wetstoepassing waarvoor de wet geen grondslag bood. Dat is bij zulke diep ingrijpende besluiten uit rechtsstatelijk oogpunt ernstig, en roept meer vragen op over hoe dat mogelijk was dan beantwoord worden.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De wijziging in oktober 2019 van de rechtspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State inzake de terugvordering van kindertoeslagen is juridisch een begaanbare weg, maar doet gekunsteld aan en is aan niet-juristen moeilijk uit te leggen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De staat van de rechtsstaat in de EU is recentelijk sterk verslechterd. Volgens onafhankelijke wetenschappelijke studies bestaat de EU simpelweg niet langer enkel en alleen uit democratische rechtsstaten. Hongarije en Polen zijn de voornaamste probleemgevallen. Dit heeft een grote en groeiende discrepantie tussen bindend Unierecht en de werkelijkheid tot gevolg. De situatie is urgent. Maar er zijn ook vele opties om hier snel iets aan te doen. Er zijn rechtsmiddelen die al lang op de plank liggen maar tot op heden niet worden ingezet. Daartoe overgaan zal wel keuzes vergen, ook van een land als Nederland.

[verder lezen in NAVIGATOR]

The beginning of 2020 was filled with optimism, caused by the ‘march of the thousand robes’ on the 11th of that month in Warsaw and the resolution of 23 January 2020 issued by the Polish Supreme Court giving judges of Poland’s ordinary courts a tool in the form of a ‘test of independence’. By the end of the year this optimism has burst like a bubble, turning into a feeling of bitterness. The ruling camp in Poland used the whole of last year to circumvent or disregard the actions of the bodies of the European Union intended to protect the independence of the Polish judiciary, and to simultaneously deepen the process of its political subordination. The feeling of bitterness is deepened by the passive attitude of the European Commission, which is not fulfilling its obligations as guardian of the treaties.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Some judges in the EU can no longer trust their own governments to protect the rule of law in their own countries. Judges in the EU are also EU citizens and as such entitled to the same freedom, security, justice and fundamental rights just like any other EU citizen. Yet this also is no longer the case in every country of the EU. In Poland judges are suspended and then persecuted. There is work to do now for all of us to support the battle of the Polish judges for the preservation of their independence and impartiality. This is a responsibility for the whole EU judiciary as a vital institution of the EU.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Wat vinden professionele rechtshulpverleners de essentie van een goede geschilbeslechtingsprocedure? Maakt het voor de kwaliteit van geschilbeslechting uit hoe een procedure wordt ingericht? Kan voor ieder type geschil de perfecte procedure worden ontworpen? Uit empirisch onderzoek blijkt een significant verband tussen de mate waarin sprake is van een oplossingsgerichte werkwijze van de hoorder/gespreksleider en de ervaren kwaliteit van bezwaarbehandeling. Hoe oplossingsgerichter de procedure, hoe hoger de ervaren kwaliteit van bezwaarbehandeling. De door professionele rechtshulpverleners ervaren kwaliteit van bezwaarbehandeling hangt veel sterker samen met de opstelling van de persoon die de hoorzitting of het informeel gesprek leidt dan met de vormgeving/inrichting van de procedure. Wat dat laatste betreft werden er nauwelijks verschillen gevonden tussen op verschillende manieren ingerichte bezwaarprocedures. Bij de voorgenomen herziening van het stelsel van de gesubsidieerde rechtsbijstand en de tijdelijke experimentenwet rechtspleging kan men zijn voordeel doen met deze bevindingen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Vraag tien huiseigenaren of zij er belang bij hebben dat het uiterlijk van hun buurt niet een rommeltje wordt door bouwsels die her en der aan voorgevels worden toegevoegd, dan antwoorden zeker acht ervan met ‘ja, maar natuurlijk’. Maar niet mijn gemeente en vervolgens ook rechtbank en Raad van State niet. Die stellen dat dit soort ‘algemene’ gevoelens voor de wet en jurisprudentie niet tellen. In deze bijdrage doe ik verslag van een (verloren) tweejarige procedure om als belanghebbende te worden aangemerkt in een bezwaar tegen een verstrekte omgevingsvergunning in mijn buurtje te Naarden. Dat karakteristieke buurtje bestaat uit 29 precies dezelfde woningen, in vier blokken gegroepeerd rondom een speelveldje van 40 x 40 meter, met een geheel eigen architectuur gekenmerkt door ritmisch uitspringende garages beneden en inspringende balkons en platte daken boven.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het gaat regelmatig hard tegen hard in de verhouding pers-rechtspraak in de casuïstiek van het EHRM. De pers bericht soms in felle woorden en met beschuldigingen van corruptie en partijdigheid over de rechtspraak en individuele rechters. Dit kan rekenen op een reactie in de vorm van juridische procedures gebaseerd op vooral smaad of belediging, geïnitieerd op institutioneel niveau of door de bekritiseerde rechters, en soms resulterend in forse veroordelingen. Uit Oost- en Zuid-Europa komen ook klachten bij het EHRM van rechters en officieren van justitie over een schending van hun vrijheid van meningsuiting. Uit deze en andere casuïstiek blijkt dat de disciplinaire systemen voor rechters in deze landen te veel ruimte geven aan politieke inmenging. Hoewel pers en rechtspraak dus soms tegenover elkaar staan, bevinden zij zich tegelijkertijd in hetzelfde schuitje. Beide staan onder druk.

[verder lezen in NAVIGATOR]

What is the real objective of the so-called ‘great reform of the justice system’ in Poland and what are the results of the numerous legislative changes of this system? The actual achievements of this ‘great reform’ of the judiciary are the new method of conducting disciplinary proceedings combined with full control of the Minister of Justice over the Prosecutors’ Office and his excessive administrative control over the judiciary, as well as the lack of effective constitutional control of a new law which constitute a real chilling effect generator. Judges are exposed to constant attacks, including black PR campaigns in public media. The conclusion drawn is depressing. The only objective of the so called ‘great reform of the justice system’ is to replace staff in functional positions in the justice system and subordinate the justice system to political factors, in particular the Minister of Justice in order to create a system of mono-power, by which the State authority is built on spreading fear among citizens who are deprived of effective legal protection.

[verder lezen in NAVIGATOR]