Versterking cassatierechtspraak

Wet van 15-3-2012, Stb. 2012, 116

Wet tot wijziging van de Advocatenwet, de Wet op de rechterlijke organisatie en enige andere wetten ter versterking van de cassatierechtspraak (versterking cassatierechtspraak)

—Deze wet is erop gericht de Hoge Raad in staat te stellen zich als cassatierechter te concentreren op zijn kerntaken. Een adequate uitvoering van deze kerntaken staat onder druk door het instellen van cassatie in zaken die zich niet lenen voor een beoordeling in cassatie en doordat sommige kwesties waarin een uitspraak van de Hoge Raad wenselijk is, de Hoge Raad niet of niet tijdig bereiken. Met de wet wordt (via een wijziging van de Advocatenwet) aan het college van afgevaardigden van de Nederlandse orde van advocaten de opdracht gegeven om bij verordening regels te stellen over onder meer de eisen van vakbekwaamheid aan advocaten die willen toetreden tot de cassatieadvocatuur. Het systeem dat in civiele zaken uitsluitend advocaten in het arrondissement Den Haag ‘advocaat bij de Hoge Raad’ zijn, komt te vervallen. Iedere advocaat die is ingeschreven op het tableau, en die daarvoor in aanmerking wenst te komen, kan optreden bij de Hoge Raad, mits is gebleken dat hij voldoet aan de daartoe gestelde kwaliteitseisen van de NOvA en hiertoe een aantekening heeft verkregen op het tableau. Het is de bedoeling dat het college van afgevaardigden van de NOvA op termijn ook regels zal stellen over kwaliteitseisen die worden gesteld aan advocaten die optreden in straf- of belastingzaken bij de Hoge Raad waarvoor procesvertegenwoordiging verplicht is gesteld.

Met de wet wordt ook selectie aan de poort ingevoerd. Alle zaken waarvan al bij het begin van de procedure kan worden vastgesteld dat de klachten klaarblijkelijk geen kans van slagen hebben of dat de insteller klaarblijkelijk onvoldoende belang heeft bij het cassatieberoep, zodat een behandeling van de aangevoerde klachten in cassatie niet is gerechtvaardigd, zou de Hoge Raad zo spoedig mogelijk na binnenkomst moeten kunnen afdoen. Het gaat niet om een verlofstelsel in de zin van een systeem waarin de rechter voorafgaande toestemming moet verlenen voor het gebruik van het rechtsmiddel. De vrijheid van partijen om beroep in cassatie in te stellen blijft onaangetast. Nieuw is de ruimte die de Hoge Raad heeft om een beroep niet-ontvankelijk te verklaren op het (inhoudelijke) oordeel dat de ingediende middelen geen nadere beoordeling in cassatie rechtvaardigen. Er kan sprake zijn van klaarblijkelijke ongegrondheid, bijvoorbeeld omdat de bestreden uitspraak berust op twee zelfstandig dragende gronden waarvan slechts één in cassatie wordt bestreden, dan wel van gebrek aan belang, bijvoorbeeld omdat een op zichzelf gegronde klacht na cassatie niet kan leiden tot een andere uitkomst dan in de bestreden uitspraak al is bereikt.

Zaken die met toepassing van het nieuwe artikel 80a Wet RO worden afgedaan, worden behandeld en beslist door drie leden van een meervoudige kamer, dit in afwijking van de algemene regel dat zaken behandeld en beslist worden door vijf leden van een meervoudige kamer. Deze werkwijze werd doorgaans al toegepast bij zaken die met toepassing van artikel 81 Wet RO werden afgedaan en wordt ook voor die zaken met deze wet geformaliseerd. Met het stellen van kwaliteitseisen aan advocaten bij de Hoge Raad en het selectiemechanisme, tezamen met de ‘nieuwe’ cassatie in het belang der wet en het wetsvoorstel prejudiciële vragen aan de Hoge Raad, moet de Hoge Raad duidelijker richting kunnen geven aan de feitenrechtspraak.

Inwerkingtreding

Inwerkingtredingsbesluit van 18-4-2012, Stb. 2012, 175

De Wet van 15 maart 2012 tot wijziging van de Advocatenwet, de Wet op de rechterlijke organisatie en enige andere wetten ter versterking van de cassatierechtspraak (Stb. 2012, 116) treedt in werking met ingang van 1 juli 2012.

Inwerkingtreding

Kamerstukken