Het inmiddels omstreden Pools Grondwettelijk Hof oordeelde op 7 oktober jl. dat het eigen Poolse recht zwaarder weegt dan het Europees recht. De Poolse premier vroeg het tribunaal uitspraak te doen over de vraag of het Europees recht boven het Poolse recht staat. Het Grondwettelijk Hof oordeelde dat delen van de EU-wetgeving onverenigbaar zijn met de Poolse grondwet en de pogingen van het Europese Hof van Justitie om zich te mengen in het Poolse rechtssysteem schenden de grondwet. De mondelinge presentatie die op die dag is gegeven van het arrest van het Poolse Grondwettelijk Hof doet bij de Europese Commissie ernstige vragen rijzen op het punt van de voorrang van het EU-recht en de autoriteit van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
In reactie bevestigt en herhaalt de Commissie de basisbeginselen van de rechtsorde van de Unie nog maar eens:
* EU-recht heeft voorrang op nationaal recht, óók op bepalingen uit de grondwet;
* Alle arresten van het EU-Hof van Justitie zijn bindend voor alle autoriteiten in de landstaten, óók voor nationale rechters.
* De Commissie zal het arrest van het Poolse Grondwettelijk Hof in detail bestuderen en dan beslissen welke stappen ze verder zal zetten. De Commissie zal niet aarzelen om de bevoegdheden die de Verdragen haar verlenen, in te zetten om de eenvormige toepassing en de integriteit van het Unierecht veilig te stellen.
De Europese Unie is een waardengemeenschap en rechtsgemeenschap, die in alle lidstaten moet worden verdedigd. De rechten die Europese burgers op grond van de Verdragen hebben, moeten worden beschermd, ongeacht waar ze leven in de Europese Unie.
Het is de taak van de Europese Commissie erop toe te zien dat de rechtsorde van de Unie correct functioneert. Zij zal die opdracht ook in de toekomst ter harte blijven nemen.