Op 21 januari 2020 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel Tijdelijke wet Groningen (Kamerstukken 35 250) aangenomen. Het met dit wetsvoorstel op te richten Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) wordt verantwoordelijk voor de afhandeling van alle soorten van schade veroorzaakt door bodembeweging als gevolg van gaswinning uit het Groningenveld en de gasopslag Norg. Immateriële schade is één van deze schadesoorten. Vooruitlopend op de oprichting van het IMG zijn drie juridische experts op het gebied van smartengeld in september 2019 gevraagd te adviseren over de wijze waarop immateriële schade voor Groningers als gevolg van bodembeweging door gaswinning door het IMG kan worden vergoed (commissie immateriële schade).

Uit de Tijdelijke wet Groningen vloeit voort dat het IMG geheel onafhankelijk haar eigen werkwijze vaststelt. De relevante jurisprudentie die in de afgelopen tijd is opgebouwd, de opgedane kennis bij de TCMG en het advies van de commissie immateriële schade bestaande uit drie onafhankelijke experts, zijn ingrediënten die het IMG hierbij zal gebruiken.

Op 17 december 2019 heeft het Hof Arnhem-Leeuwarden uitspraak gedaan in hoger beroep in een zaak tussen 127 eisers en NAM. Het betreft een vordering tot vergoeding van vermogensschade wegens gemist woongenot en van immateriële schade. NAM was in hoger beroep gegaan om duidelijkheid te krijgen over de gevallen waarin en voorwaarden waaronder aansprakelijkheid bestaat voor vermogensschade door gemist woongenot en immateriële schade. Het Hof heeft geoordeeld dat gedupeerden (deels) recht op vergoeding hebben voor deze vormen van schade. Deze uitspraak zal het IMG als inspiratiebron gebruiken voor het vaststellen van een werkwijze voor immateriële schadevergoeding.

Methode en procedure

Zowel de commissie immateriële schade als de kwartiermaker IMG constateren dat de problematiek van immateriële schade complex en veelomvattend is. Er bestaat spanning tussen het kunnen behandelen van een grote hoeveelheid aanvragen en een zorgvuldige maatwerkaanpak om de immateriële schade individueel vast te stellen. Dit leidt tot een advies voor een generiek toepasbare methode waarin vertrouwen in bewoners een uitgangspunt is, waarmee verder procedureel leed voorkomen kan worden. De kwartiermaker IMG heeft een aantal uitgangspunten voor implementatie opgesteld, mede op basis van relevante jurisprudentie (waaronder voornoemde uitspraak), de door TCMG opgedane kennis en het advies van de adviescommissie. De kwartiermaker IMG schetst een methode tot vergoeding van immateriële schade te komen waarbij de bewoner centraal staat en waarbij ruimte is om te differentiëren in de omvang van immateriële schadevergoeding. Per aanvraag moet volgens de kwartiermaker IMG rekening gehouden worden met de volgende omstandigheden om te bepalen in welke mate een bewoner in zijn persoon is aangetast: • De omvang van de schade; • De veiligheid van de bewoner; • De locatie van de woning; • Het aantal en/of de aard van de schadeprocedures en de bijbehorende afhandelingsduur, • maar ook met eventuele andere bijzondere omstandigheden. De bewoner wordt uitgenodigd zijn verhaal te doen. De eventuele bijzondere omstandigheden uit dit verhaal worden betrokken bij het vaststellen van de immateriële schade. Het IMG zal op een later moment de volledige werkwijze bekend maken ten behoeve van haar taak tot vergoeding van immateriële schade. Vanaf de oprichting van het IMG kunnen alle inwoners van Groningen een aanvraag indienen voor immateriële schadevergoeding. De kwartiermaker IMG is voornemens om voor de zomer de definitieve werkwijze bekend te maken.

Bron: brief van de Minister van EZK van 21 februari 2020 met kenmerk PDGB / 20036645.