In het wetsvoorstel Participatiewet in balans wordt de Participatiewet herzien. In het voorstel is herstel van vertrouwen tussen overheid en bijstandsgerechtigden een belangrijk thema. Een op 5 november 2024 gepubliceerd onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) bevestigt het belang van een fundamentele herziening van de Participatiewet. Die wet is nu vooral gericht op het begeleiden van mensen naar werk. Maar ongeveer een derde van de bijstandsgerechtigden is niet in staat een betaalde baan te hebben.
Het belangrijkste doel van de huidige Participatiewet is om mensen te begeleiden naar betaald werk zodat ze geen uitkering meer nodig hebben. Er is een grote groep bijstandsgerechtigden waar dat ook lukt. Daarnaast is er een tweede groep mensen die niet direct kan werken, maar die wel op andere manieren kunnen participeren, bijvoorbeeld als vrijwilliger. Tot slot is er een derde groep mensen waar problemen zo groot zijn dat beiden niet lukt. Het SCP pleit ervoor om voor deze laatste groepen mensen ondersteuning te richten op een betere kwaliteit van leven.
Wantrouwen staat passende ondersteuning in de weg
Daarnaast blijkt uit het SCP-onderzoek dat bij de uitvoering van de Participatiewet, wederzijds wantrouwen een passende ondersteuning in de weg staat. Bijstandsgerechtigden voelen zich soms benaderd als potentiële fraudeurs omdat de controle diep door kan dringen in het persoonlijke leven van mensen. Zij praten daarom niet altijd over al hun problemen, waardoor er soms een incompleet beeld van hun situatie is. Hierdoor is het voor gemeentelijke klantmanagers lastig hen goed te helpen. Als de overheid dit wantrouwen wil doorbreken, vraagt dat om een verandering van hoe je naar mensen kijkt.
Vertrouwen in de bijstand - Een kwalitatieve studie naar de ondersteuning aan bijstandsgerechtigden die (nog) niet betaald kunnen werken.
Bron: www.scp.nl