De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State sluit bij de uitleg van het begrip ‘overtreder’ in rechtszaken over bestuurlijke boetes, bestuursdwang- of dwangsombesluiten voortaan aan bij de uitleg die in het strafrecht aan het begrip ‘functioneel daderschap’ wordt gegeven. Dit staat in twee uitspraken van de Afdeling van 31 mei 2023. De Afdeling volgt op dit punt de conclusie (ECLI:NL:RVS:2023:579) van staatsraad advocaat-generaal Wattel.
De uitleg geldt zowel voor zaken waarin de overtreder een natuurlijk persoon is als voor zaken waarin de overtreder een rechtspersoon is. Samengevat komt het erop neer dat een overtreding aan een functioneel dader kan worden toegerekend als deze erover kon ‘beschikken’ of de overtreding plaatsvindt en daarnaast de gedraging ‘aanvaardt’. De Afdeling sluit hiermee aan bij het zogenoemde IJzerdraad-arrest (ECLI:NL:HR:1954:3 voor natuurlijke personen) en het Drijfmest-arrest (ECLI:NL:HR:2003:AF7938 voor rechtspersonen) van de Hoge Raad. De conclusie was gevraagd in twee rechtszaken. De eerste zaak ging over een boete die de gemeente Amsterdam had opgelegd aan een eigenaar tevens verhuurder van een woning. De huurder van de woning had deze in gebruik gegeven aan toeristen zonder dat daarvoor een vergunning was verleend. De tweede zaak ging over een dwangsom die de gemeente Enschede heeft opgelegd aan een bedrijf dat de markt in Weerselo exploiteert. Het bedrijf stelt gratis reclameborden ter beschikking aan bezoekers en handelaren, maar de borden mogen niet zonder toestemming van de gemeente op openbare plaatsen geplaatst worden. De gemeente wil het bedrijf met de dwangsom dwingen om herhaling van het zonder toestemming plaatsen van reclameborden te voorkomen.
ECLI:NL:RVS:2023:2067 (Weerselo)
ECLI:NL:RVS:2023:2071 (Amsterdam)
Bron: www.raadvanstate.nl