De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in een uitspraak van 17 januari 2024 bepaald dat de Staatssecretaris van JenV de tijdelijke bescherming van derdelanders niet mag beëindigen op 4 september 2023. De derdelander vluchtte na het uitbreken van de oorlog uit Oekraïne naar Nederland en kreeg hier tijdelijke bescherming op basis van de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Voor de duur van de tijdelijke bescherming moet worden aangesloten bij deze richtlijn en daaruit volgt dat deze eindigt op 4 maart 2024.
In de eerste week na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne vluchtten meer dan 650.000 mensen naar lidstaten van de Europese Unie. De Europese Unie besloot om uitvoering te geven aan de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Afzonderlijke lidstaten mochten zelf kiezen of zij dezelfde tijdelijke bescherming wilden bieden aan mensen die in Oekraïne een tijdelijke verblijfsvergunning hadden, bijvoorbeeld voor werk of studie. De staatssecretaris besloot begin 2022 deze groep derdelanders ook tijdelijke bescherming te bieden. In juli 2022 besloot hij daarmee te stoppen, omdat volgens hem de instroom te hoog was en derdelanders vaak veilig konden terugkeren naar hun land van herkomst. Voor derdelanders die al in Nederland waren, beëindigde hij hun tijdelijke bescherming op 4 september 2023.
Arrest
De richtlijn biedt naar het oordeel van de Afdeling geen juridische basis om de tijdelijke bescherming eerder stop te zetten dan in de richtlijn is bepaald. Ook als lidstaten zelf ervoor hebben gekozen meer mensen tijdelijke bescherming te bieden dan strikt noodzakelijk, geldt dat zij de bescherming direct ontlenen aan deze richtlijn. Dat geldt dus ook voor de duur van de tijdelijke bescherming. De Afdeling oordeelt dat uit de Richtlijn Tijdelijke Bescherming volgt dat de tijdelijke bescherming van de derdelander wel eindigt op 4 maart 2024, in tegenstelling tot de tijdelijke bescherming van Oekraïners, staatlozen en mensen met andere nationaliteiten die in Oekraïne asiel of een permanente verblijfsvergunning hadden. Zij behouden de tijdelijke bescherming tot 4 maart 2025. Dit komt omdat de staatssecretaris sinds juli 2022 geen tijdelijke bescherming meer verleent aan derdelanders die een tijdelijke verblijfsvergunning hadden in Oekraïne. Zij vallen daarom niet onder het besluit van de Raad van de Europese Unie van oktober 2023 dat de tijdelijke bescherming verlengt tot en met 4 maart 2025.
Bron: www.raadvanstate.nl