Jaarlijks verblijven zo’n vijftienhonderd tot tweeduizend jongeren in een justitiële jeugdinrichting (JJI). Er zijn al langer signalen dat het onderwijs in JJI’s niet zo georganiseerd en gepositioneerd is dat scholen goed onderwijs kunnen geven. Bovendien is de gemiddelde leeftijd van de jongeren de afgelopen tien jaar gestegen, wat zijn weerslag heeft op de onderwijsbehoefte. De Onderwijsraad doet in een op 11 februari 2025 gepubliceerd rapport een aantal aanbevelingen om het onderwijs in JJI’s te verbeteren.
JJI’s kampen met capaciteits- en personeelstekorten die ook het onderwijs raken. Door de invoering van het adolescentenstrafrecht is de gemiddelde leeftijd van de jongeren de afgelopen tien jaar gestegen. Daarmee veranderen ook de onderwijsbehoeften. De scholen passen hun aanbod aan, maar lopen daarbij tegen ontbrekende of verouderde faciliteiten voor praktijkonderwijs, wettelijke beperkingen aan wat ze mogen aanbieden en gebrekkige mogelijkheden om examens af te nemen. Jongeren in justitiële jeugdinrichtingen hebben recht op onderwijs. Dit onderwijs is van groot belang voor henzelf en de samenleving als geheel.
Advies Onderwijsraad
De raad adviseert de ministeries van OCW en JenV beter te waarborgen dat onderwijs in jeugdinrichtingen tot zijn recht kan komen. Dat wil zeggen dat voor elke jongere een geregelde schoolgang verzekerd is, elke jongere toegang heeft tot onderwijs, eraan kan deelnemen en het onderwijs kan afronden met een diploma, getuigschrift of certificaat. Het betekent ook dat JJI-scholen kunnen werken aan onderwijsdoelen, naast en in samenhang met de pedagogische aanpak en doelen van de inrichting en het jeugdstrafrecht. Op dit moment is dit alles onvoldoende gewaarborgd. De raad beveelt aan: 1) de activiteiten van betrokken ministeries beter te coördineren, onder meer door regelgeving en systemen met betrekking tot onderwijs aan jongeren in justitiële jeugdinrichtingen beter op elkaar af te stemmen; 2) de juridische kaders voor onderwijs in justitiële jeugdinrichtingen passend te maken onder meer door aanpassing van de Wet op de expertisecentra (Wec) en wettelijk te regelen dat iedere JJI-school als examenlocatie kan fungeren voor vo- en mbo-examens; en 3) de samenwerking tussen JJI-scholen en andere onderwijsinstellingen te versterken. De overheid kan verantwoordelijkheden verduidelijken en samenwerking faciliteren, bijvoorbeeld door juridische grondslagen tot stand te brengen voor gezamenlijke programma’s of voor begeleiding bij afstandsonderwijs.
Onderwijs in justitiële jeugdinrichtingen
Bron: www.onderwijsraad.nl