De Nederlandse Stichting Onderzoek Marktinformatie (SOMI) is in Duitsland vier collectieve rechtszaken gestart tegen TikTok en X (voorheen Twitter). De rechtszaken hebben betrekking op de schendingen door beide platforms van kinder- en jeugdbescherming, consumentenbescherming- en gegevensbeschermingswetten, op hun rol in het ondersteunen van de verspreiding van desinformatie en op het bevorderen van mogelijke illegale manipulatie van verkiezingen. Dat schrijft de claimstichting op 5 februari 2025.

SOMI houdt TikTok verantwoordelijk voor het gericht manipuleren van jongeren en voor het misbruiken van gevoelige persoonlijke gegevens, die in strijd met wettelijke voorschriften door het platform gebruikt worden om het eigen aanbevelingsalgoritme aan te sturen. Volgens SOMI heeft X daarnaast herhaaldelijk nagelaten datalekken te melden en heeft het de getroffen gebruikers niet of niet tijdig of voldoende geïnformeerd of gecompenseerd. Ook X gebruikt opzettelijk en in strijd met wettelijke voorschriften gevoelige gebruikersgegevens voor haar aanbevelingsalgoritmen bij het verspreiden van boodschappen van derden. TikTok en X verspreiden steeds vaker politieke desinformatie, deepfakes en misleidende inhoud, die de publieke opinie kunnen beïnvloeden, vooral tijdens verkiezingsperioden. Politieke inhoud wordt openlijk en heimelijk gesponsord en, in sommige gevallen, gefinancierd vanuit het buitenland of weergegeven zonder duidelijke etikettering. SOMI beschuldigt TikTok en X van ernstige schendingen van de Duitse en Europese wetgeving, waaronder de Digitale Dienstenverordening (DSA), de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de nieuwe AI Verordening. Het doel van haar rechtszaken is om een einde te maken aan deze illegale praktijken en beide bedrijven daarvoor financieel verantwoordelijk te houden.

Hoofdeisen

  • Verbod op illegale profilering: Zonder expliciete toestemming geen verwerking van gevoelige gegevens (bijvoorbeeld met betrekking tot gezondheid, politieke voorkeuren, religie of seksuele geaardheid) voor gepersonaliseerde inhoud en advertenties. Deze zogenaamde microtargeting voor commerciële en politieke doeleinden schendt het recht op informatieve zelfbeschikking en brengt de gezondheid, veiligheid en democratische meningsvorming van gebruikers in gevaar.
  • Omvattende kinder- en jeugdbescherming: Waarborgen tegen schadelijke inhoud, vooral inhoud die verband houdt met challenges die met name voor kinderen levensbedreigende risico’s opleveren.
  • Effectieve maatregelen tegen desinformatie en beïnvloeding: Praktische stappen voor de bescherming van de integriteit van democratische verkiezingen om desinformatie en buitenlandse inmenging tegen te gaan.
  • Financiële compensatie voor alle gebruikers: TikTok heeft naar verluidt ongeveer 20 miljoen gebruikers in Duitsland, terwijl X er ongeveer 11 miljoen heeft. SOMI eist voor de slachtoffers van de illegale praktijken van deze ondernemingen compensatie, variërend van € 500 tot € 2.000 per gebruiker per platform. Op basis van het aantal TikTok-gebruikers in Duitsland kan deze schadevergoeding oplopen van in totaal € 17,6 miljard tot € 26,6 miljard. Van X vordert SOMI een schadevergoeding variërend van € 750 tot € 1.000 per gebruiker. Op basis van het aantal X-gebruikers in Duitsland kan deze vordering oplopen van in totaal € 10,5 miljard tot € 14,1 miljard.

In het licht van de schendingen van fundamentele rechten van gebruikers van digitale diensten in Duitsland, de schendingen van het recht op bescherming van kinderen, jongeren en jongvolwassenen, de betrokkenheid bij de manipulatie van de publieke opinie en het in gevaar brengen van democratische processen, roept SOMI op tot een onmiddellijk einde aan deze illegale praktijken. Bovendien eist de organisatie een passende compensatie voor alle gebruikers die door het onwettige handelen van TikTok en X schade hebben geleden.

Bron: www.somi.nl

Laatste nieuws