Nederland behoort internationaal gezien tot de kopgroep van landen die pleiten voor afspraken over mensenrechten. Maar Nederland krijgt ook het verwijt met twee maten te meten en de mensenrechtendoelen op selectieve wijze na te streven. Dat schrijft de Directie Internationaal Onderzoek en Beleidsevaluatie (IOB) van het Ministerie van BZ. IOB evalueerde de uitvoering van het mensenrechtenbeleid in de periode 2017–2022. De evaluatie is op 11 februari 2025 gepubliceerd.
Nederland behoorde tijdens de geëvalueerde periode volgens IOB tot de kopgroep van landen die bijdroegen aan internationale afspraken over mensenrechten. Ondanks toegenomen tegenstand van autoritaire landen heeft Nederland met relatief bescheiden middelen aansprekende diplomatieke resultaten behaald op de prioritaire mensenrechtenthema’s in EU- en VN-verband. Tegelijkertijd constateert IOB een kloof tussen papier en praktijk. In de landen waar Nederland actief was waren de effectiviteit en efficiëntie van de daadwerkelijke uitvoering van het mensenrechtenbeleid beperkter dan beoogd. Uit de evaluatie komen drie factoren naar voren die hieraan ten grondslag liggen:
- De uitvoering van het beleid in de geëvalueerde periode was versnipperd over veel landen en thema’s: Nederland deed overal een beetje van alles.
- De meeste beleidsinspanningen waren gericht op de korte termijn, zonder dat duidelijk was wat Nederland er op middellange termijn mee wilde bereiken.
- De prioriteit die Nederland aan mensenrechten toekende in de samenwerking met andere landen was in de praktijk selectief en sterk afhankelijk van overige Nederlandse belangen.
Op basis van de hierboven besproken conclusies komt IOB tot aanbevelingen voor de drie hoofdonderdelen van het mensenrechtenbeleid:
- Bevorder de uitvoering van internationale mensenrechtenafspraken en de inzet van de bijbehorende instrumenten.
- Verbeter de focus en strategische aansturing van het mensenrechtenbeleid in de landenpraktijk.
- Veranker mensenrechten steviger en structureler in het brede buitenlandbeleid.
Evaluatie van het Nederlandse mensenrechtenbeleid - Tussen papier en praktijk
Bron: www.iob-evaluatie.nl