Oekraïense ontheemden in Nederland verkeren in ‘dubbele onzekerheid’ over zowel hun bescherming als hun verblijfsstatus. De duur van de tijdelijke bescherming is afhankelijk van de mogelijkheid tot veilige en duurzame terugkeer naar Oekraïne. En hun verblijfsstatus in Nederland na beëindiging van de tijdelijke bescherming is ook onzeker.
De Adviesraad Migratie (ACVZ) adviseert in de signalering 'Tijdelijke bescherming voor Oekraïense ontheemden op de langere termijn' dat het van groot belang is dat de regering spoedig een langetermijnvisie formuleert. Er moet daarbij met verschillende scenario’s rekening worden gehouden, want de verschillende migratiestromen zijn fluïde en het militaire conflict is lastig te voorspellen.
Aandachtspunten bij langetermijnvisie
Het is wenselijk dat in de langetermijnvisie op de volgende elementen wordt ingegaan:
• De IND zou voldoende afdoeningcapaciteit moeten hebben om de asielaanvragen van ontheemden tijdig te behandelen om hen zekerheid te kunnen geven over hun verblijfsstatus.
• Volwassenen zouden op passend niveau de opleiding moeten kunnen afmaken die zij in Oekraïne startten. Ook zouden nu al vrijwillige inburgeringscursussen moeten worden aangeboden.
• Ontheemden moeten bij het in aanmerking komen voor medische zorg niet afhankelijk zijn van registratie in de Basisregistratie personen. Gemeenten dienen bij ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning voldoende op de hoogte te zijn om op een goede manier uitvoering te geven aan de geldende regelgeving.
• Ontheemden die als zelfstandige willen werken zouden niet in hun mogelijkheden beperkt moeten worden door een tewerkstellingsvergunningsplicht. Dan is het voor hen eenvoudiger om kleine opdrachten aan te kunnen nemen.
• Nederland dient bij zijn bouwopgave rekening te houden met de Oekraïners die in Nederland zullen blijven.