Het rapport concludeert dat er een continue verbetering te zien is van de effectiviteit van de rechtspraak in de overgrote meerderheid van EU-lidstaten. Afhandeling van zaken in eerste aanleg blijkt in Nederland weinig tijd te kosten ten opzichte van andere Europese landen. Daarnaast is de Nederlandse ‘clearance rate’ – het aantal afgehandelde zaken ten opzichte van het aantal inkomende zaken – nagenoeg 100 procent. Dat betekent dat er in 2019 bijna net zoveel zaken zijn afgehandeld als er binnenkwamen.

Kwaliteit

In deze editie van het EJS is meer aandacht voor de digitalisering van justitiële systemen. Het scorebord maakt de balans op van hoe geavanceerd de justitiële autoriteiten zijn in de digitale transformatie – iets dat tijdens de COVID-19-pandemie alleen maar belangrijker is geworden. Er wordt ingegaan op welke digitale procedureregels bestaan, of de beschikbare instrumenten en infrastructuur het mogelijk maakt dat veilig op afstand kan worden gecommuniceerd en dat veilige toegang op afstand tot de werkplek mogelijk is. In bijna alle rechtsstelsels van de EU worden videoconferentiesystemen gebruikt en het personeel kan in de overgrote meerderheid van de lidstaten op een veilige manier op afstand werken.
Voor Nederland valt op dat, net als in veel andere EU-landen, geen gebruik wordt gemaakt van kunstmatige intelligentie en blockchain. Twintig landen maken gebruik van geautomatiseerde elektronische zaakstoewijzing; Nederland en 6 andere landen passen dit systeem nog niet toe. Wel zijn er forse stappen gezet door de Nederlandse rechtspraak op het gebied van het machineleesbaar maken van rechterlijke uitspraken; hierbij is Nederland vijf plekken gestegen in de rangschikking van plek tien naar plek vijf.

Onafhankelijkheid

Op onafhankelijkheid van de rechtspraak, scoort Nederland wederom hoog: 77% van de Nederlandse samenleving waardeert de onafhankelijkheid van de rechtspraak met very good of fairly good. Dit percentage komt overeen met het waarderingspercentage in 2020.

Trainingen

Net als vorig jaar beslaat het grootste deel van de trainingen die Nederlandse rechters volgen, trainingen over rechterlijke vaardigheden. In de hoeveelheid gevolgde trainingen op het gebied van court management is een stijging te zien ten opzichte van het jaar ervoor. Ook is het aandeel permanente trainingen op communicatiegebied aanzienlijk gegroeid ten opzichte van eenmalige trainingen. Nederlandse rechters nemen relatief weinig deel aan trainingen om de IT-vaardigheden te verbeteren.

Research memorandum

Onlangs publiceerde de Raad voor de rechtspraak een research memorandum ‘Kwaliteit van rechtspraak: een kijk over de grenzen’ waarbij onder andere de scores van het European Justice Scoreboard worden afgezet tegen andere internationale onderzoeken over kwaliteit van rechtspraak. De in dit onderzoek in beschouwing genomen maatstaven richten zich vooral op het oordeel van de buitenwereld over de rechtspraak en de juridische infrastructuur, respectievelijk op de kwaliteit van de dienstverlening aan rechtzoekenden.