De rechtbank Groningen heeft op 30 oktober 2024 in het tweede kort geding van de gemeente Westerwolde tegen het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) opnieuw beslist dat het COA zich moet houden aan de met de gemeente afgesproken maximale bezetting van 2.000 asielzoekers op de opvanglocatie Ter Apel. Daar is ook opnieuw een dwangsom aan verbonden - en ditmaal een hogere - van € 50.000 per dag met een maximum van € 5.000.000.
De gemeente had aangevoerd dat het COA het eerdere vonnis inzake het maximum aantal personen op de opvanglocatie Ter Apel, op enkele dagen na, niet is nagekomen en dat de dwangsom inmiddels is uitgewerkt omdat die het maximum heeft bereikt. Ook wil de gemeente graag duidelijkheid over de vraag of personen die overdag op de locatie Ter Apel verblijven, maar de nacht ergens anders doorbrengen, meetellen voor de bezetting in Ter Apel. Dit omdat het COA, anders dan de gemeente, van mening is dat alleen moet worden uitgegaan van het aantal bezette bedden in de nacht. Het COA heeft aangevoerd dat het niet meer kan doen dan het nu al doet om het aantal personen op de opvanglocatie Ter Apel te beperken tot maximaal 2.000. Volgens het COA is het daarom voor hem onmogelijk om aan zijn verplichting jegens de gemeente te voldoen.
Oordeel voorzieningenrechter
De voorzieningenrechter is van oordeel dat het COA, door uit te gaan van het aantal bezette bedden in de nacht, een te beperkte uitleg geeft aan het begrip ‘opvang’. Dit gelet op de met de gemeente gemaakte afspraken, geldende wet- en regelgeving en de veroordelingen in het eerdere kortgedingvonnis (ECLI:NL:RBNNE:2024:129). Volgens de voorzieningenrechter staat vast dat, met inachtneming van de juiste uitleg van ‘opvang’, zich herhaaldelijk veel meer dan 2.000 asielzoekers bevinden in het opvangcentrum in Ter Apel (bezetting van 120 - 140%). Het opvangcentrum in Ter Apel wordt onevenredig belast vergeleken met andere opvangcentra in het land. Het feit dat in Ter Apel het enige aanmeldcentrum is gevestigd, rechtvaardigt die onevenredige belasting van het opvangcentrum in Ter Apel volgens de voorzieningenrechter niet. Dat maakt dus niet dat het onmogelijk is voor het COA om - door spreiding over opvangcentra in het hele land - aan zijn verplichting jegens de gemeente te voldoen. Ook heeft het COA volgens de voorzieningenrechter onvoldoende duidelijk gemaakt of, en zo ja welke, concrete stappen het COA richting de Minister van AenM of de toenmalig staatssecretaris heeft ondernomen om tot uitbreiding van het aantal aanmeldcentra te komen en welke voorstellen het heeft gedaan om de opvangcrisis te bestrijden en Ter Apel te ontlasten. De voorzieningenrechter oordeelt dat de opvangorganisatie de afspraken moet nakomen en legt een dwangsom op van € 50.000 per dag bij overtreding. De rechter wijst erop dat de term ‘opvangen’ in de overeenkomst in brede zin moet worden geïnterpreteerd, niet alleen als het aantal bedden ’s nachts. De opvangorganisatie heeft geen overtuigende redenen gegeven waarom het onmogelijk zou zijn om aan de limiet te voldoen, ondanks de uitdagingen van de landelijke opvangcrisis en doorstroomproblemen. De rechter benadrukt dat de opvangorganisatie meer inspanningen moet leveren om de asielzoekers gelijkmatig over het land te verdelen en niet alleen Ter Apel te belasten. De uitspraak onderstreept de verplichting van de opvangorganisatie om de overeengekomen limieten strikt na te leven, ongeacht externe factoren.
Bron: www.rechtspraak.nl