Vooral advocatenkantoren komen geld tekort. Kantoren zijn volgens de commissie nodig om nieuwe sociaal advocaten op te leiden en kennis te bewaren. De commissie beveelt onder meer aan voor een periodieke herijking en indexering van vergoedingen te zorgen, de toeslagen met 35 procent te verhogen en een kantoortoeslag aan sociaal advocaten te verstrekken die in kantoorverband werken, zodat zij nieuwe collega's kunnen opleiden. Voor de uitvoering van de aanbevelingen is een structurele investering van zo’n 40 miljoen euro noodzakelijk.

NOvA positief over aanbevelingen

De NOvA juicht het voorstel toe om sociaal advocaten die in kantoorverband werken een kantoortoeslag te bieden zodat zij ook nieuwe sociaal advocaten kunnen opleiden. De commissie noemt het feit dat veel sociaal advocaten alleen werken terecht een ‘sterfhuisconstructie’, schrijft de advocatenorde. De NOvA moet volgens de commissie strakker toezien op kwaliteit van de sociale advocatuur via verplichte peer reviews en de ontwikkeling van best practices en kwaliteitsstandaarden. Daar kan de NOvA zich grotendeels in vinden.

Tijdbestedingsonderzoek gesubsidieerde rechtsbijstand

Cebeon heeft in opdracht van het WODC een tijdbestedingsonderzoek puntentoekenning uitgevoerd voor de commissie Van der Meer II. De puntentoekenning is sinds 1 januari 2022 weliswaar verbeterd, maar sluit nog steeds onvoldoende aan bij de werkelijke tijdsbesteding van sociaal advocaten. Zo kosten standaard-zaken ongeveer 10% meer tijd. Voor zaken zoals asielrecht, arbeidsrecht en familierecht is zelfs 20 tot 40% meer tijd nodig. Voor zaken met specifieke tijdverhogende factoren, zoals extra zittingen of een echtscheiding met kinderen, worden extra punten toegekend. Ondanks die puntentoeslag blijkt dat voor deze vaak ingewikkelde zaken gemiddeld 50% meer tijd nodig is dan wordt vergoed. In zaken met een zogenoemde samenhang, bijvoorbeeld een rechtzoekende met meer dan één zaak, vindt verrekening van punten plaats. De reden hiervoor is dat de advocaat aan de tweede of volgende zaak relatief minder tijd besteedt dan aan de eerste zaak. Toch kosten sommige van zulke zaken fors meer tijd. Aan bijvoorbeeld klachtzaken gedetineerden en ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing zijn rechtsbijstandverleners gemiddeld 30 tot 40% meer tijd kwijt dan wordt vergoed.

Adviesrapport Commissie Evaluatie Puntentoekenning Gesubsidieerde Rechtsbijstand II
Tijdbestedingsonderzoek Puntentoekenning gesubsidieerde rechtsbijstand

Bronnen: www.tweedekamer.nl, www.advocatenorde.nl en www.wodc.nl