De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 10 maart 2025 een advies gepubliceerd over het wetsvoorstel Wijzing van de Omgevingswet voor het legaliseren van PAS-projecten. Met het wetsvoorstel wil de Minister van LVVN zo spoedig mogelijk een programma vaststellen met maatregelen om PAS-projecten te legaliseren. De Afdeling is er niet van overtuigd dat deze doelstelling met dit voorstel daadwerkelijk kan worden bereikt.
PAS-projecten zijn projecten met een geringe stikstofdepositie waarvoor ten tijde van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen vergunning nodig was. Een nieuw programma is nodig, omdat het vorige legalisatieprogramma voor PAS-meldingen onvoldoende stikstofruimte heeft opgeleverd om vergunningen voor die projecten te kunnen verlenen. Het doel van het wetsvoorstel is om voor alle PAS-projecten een concreet uitzicht te bieden op een adequate oplossing. Daarbij gaat het niet alleen om alsnog vergunningen te verlenen voor de projecten. Volgens de toelichting bij het wetsvoorstel kan ook met een combinatie van aanpassingen in de bedrijfsvoering, extensiveren, innoveren, reduceren, omschakelen of schadevergoeding naar een oplossing wordt gezocht.
De Afdeling schrijft in het advies:
- Het verkrijgen van stikstofruimte is essentieel voor het verlenen van vergunningen voor PAS-projecten. Hiervoor is het nodig om gerichte bronmaatregelen te treffen om de gevolgen van stikstofdepositie die veroorzaakt wordt door PAS-projecten, ongedaan te maken. Maar het voorstel bevat geen gerichte maatregelen die de uitstoot van stikstof bij de bron aanpakken. Het advies aan de regering is dan ook om in de toelichting bij het wetsvoorstel in te gaan op gerichte bronmaatregelen die op korte termijn nodig zijn om zo een bijdrage te leveren aan de legalisering van PAS-projecten.
- In de toelichting bij het wetsvoorstel wordt onvoldoende concreet gemaakt welke adequate oplossingen de regering voor ogen heeft. Bovendien ontbreekt een programma met maatregelen die zijn gericht op het kunnen bereiken van deze oplossingen.
- In het algemeen en ook in het omgevingsrecht is de gebruikelijke betekenis van legaliseren: het legaal maken van een illegale situatie. In de toelichting bij het wetsvoorstel wordt aan legaliseren een andere invulling gegeven, namelijk het vinden van een adequate oplossing voor PAS-projecten. Daarmee geeft de toelichting aan het begrip ‘legaliseren’ een invulling die niet bij dat begrip past. De wettekst en toelichting bij het wetsvoorstel stroken niet met elkaar. De Afdeling adviseert met het oog op de rechtszekerheid de wettekst aan te passen aan wat de toelichting voorstelt, namelijk dat niet langer alleen wordt ingezet op het legaliseren van PAS-projecten, maar ook op andere oplossingen.
- De toelichting bij het wetsvoorstel gaat ervan uit dat het nieuwe programma en de termijn van uitvoering die daaraan is verbonden, de kans vergroot dat besluiten om niet handhavend op te treden tegen PAS-projecten zonder vergunning, bij de bestuursrechter in stand blijven. De toelichting bij het wetsvoorstel maakt niet duidelijk waarop deze veronderstelling is gebaseerd.
De Afdeling adviseert de regering om het wetsvoorstel aan te passen voordat zij dit bij de Tweede Kamer indient.
Wijziging van de Omgevingswet (legalisering PAS-projecten)
Bron: www.raadvanstate.nl