Investeringen bestrijding ondermijnende criminaliteit

Om het functioneren van de democratische rechtsstaat te beschermen en de opsporing en vervolging van criminelen met voort te zetten stelt het kabinet structureel 112 miljoen euro extra beschikbaar om het stelsel bewaken en beveiligen te verbeteren en uit te breiden. Deze aanpak rust op vier pijlers: 1) het voorkomen dat kwetsbare jongeren terechtkomen of verder afglijden in de criminaliteit, 2) verstoren van het verdienmodel en doorbreken van criminele netwerken, 3) bestraffen van daders, 4) en het beschermen van de mensen die dagelijks in de frontlinie van de aanpak staan.

Investeringen in jeugdbescherming

Het kabinet trekt dit jaar 43 miljoen euro uit voor de jeugdbescherming en zet hiermee een belangrijke stap om de problemen in deze sector structureel op te lossen. Met dit geld moet onder andere de werkdruk voor de professionals in de jeugdbescherming worden verlaagd. Er wordt ingezet op het aantrekken van nieuwe jeugdbeschermers als ook op het behouden van bestaande jeugdbeschermers. Met als doel dat jeugdbeschermers meer tijd krijgen om kwetsbare kinderen en gezinnen beter te helpen. Jeugdbescherming is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Rijk, gemeenten en Gecertificeerde Instellingen. Na dit jaar gaat het kabinet structureel jaarlijks 50 miljoen euro uittrekken voor de jeugdbescherming.

Investeringen beheersen instroom migratie

Het kabinet stelt ruim 4 miljard euro beschikbaar om de migratie-instroom beter te beheersen, doorstroom te stimuleren en uitstroom sneller te realiseren. Het kabinet wil daarmee legale migratie verbeteren en versterken door zorgvuldig te beslissen op verblijfsaanvragen. Ook wil het kabinet toewerken naar een stabiele opvangcapaciteit om schommelingen in de instroom van asielzoekers beter aan te kunnen. Deze vaste capaciteit bij het COA wordt stapsgewijs uitgebreid naar 41.000 plekken. Gemeenten worden ondersteund in het realiseren van opvangplekken. En als mensen niet mogen blijven, wordt de terugkeer naar het land van herkomst bevordert. Daarnaast is de verwachting dat de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming voor Oekraïense ontheemden met een jaar verlengd wordt. In 2024 is 3,2 miljard euro begroot voor de gemeentelijke en particuliere opvang voor ontheemden uit Oekraïne.

Maatregelen voor een sterke rechtstaat

Het behoud van een sterke, democratische rechtsstaat is een eerste prioriteit. Daarvoor versterkt het kabinet de keten, wordt ingezet op digitalisering en is er aandacht voor burgers in toegang tot het recht en slachtofferschap.

Een versterkte justitiële keten
In 2024 zet het kabinet in op het op orde te brengen van de capaciteit in de strafrechtketen, op het aanpakken van (logistieke) knelpunten daarin, op het terugdringen van zaak-voorraden en het verbeteren van de doorlooptijden. Hier wordt o.a. het programma Tijdige rechtspraak voor ingezet, evenals het Bestuurlijk Ketenberaad op de voorraden en doorlooptijden. Er wordt verder gewerkt aan diverse wetsvoorstellen die met elkaar het nieuwe Wetboek van Strafvordering vormen. De implementatie hiervan vergt een grote inspanning van de strafrechtketen. Het vergt het aanpassen van digitale systemen, het opnieuw inrichten van werkprocessen en het opleiden van professionals in de keten. De betrokken organisaties werken de komende jaren door aan de in 2023 gestarte voorbereidingen voor de implementatie. De laatste voorbereidingen om het wetsvoorstel seksuele misdrijven in 2024 in werking te laten treden worden getroffen.

Een sterke ‘digitale rechtsstaat’
In 2024 verwacht het kabinet dat een aantal Europese verordeningen en richtlijnen op het gebied van digitalisering van kracht worden die van grote betekenis zijn voor ons rechtsbestel. Met name de eJustice Verordening, de AI Verordening en wijziging van de eIDAS Verordening zorgen voor verplichtingen voor organisaties binnen het rechtsbestel. Ook in 2024 wordt geëvalueerd of het juridisch kader nog past bij nieuwe technologieën en digitale ontwikkelingen en of het nodig is aanvullend te reguleren of bestaande normen te verhelderen. Nederland is betrokken bij onderhandelingen over nieuwe EU Tech laws, zoals de AI-verordening. Rechts- en gegevensbescherming wordt hierin meegenomen als twee belangrijke pijlers van een democratische rechtsstaat. In 2024 ligt er een breed gedragen Nederlandse visie op het gegevensbeschermingsrecht. Dit in aanloop naar de tweede evaluatie van de AVG.

Betere toegang tot het recht
Toegang tot het recht is een voorwaarde voor een goed functionerende rechtsstaat. Daarom versterkt het kabinet de toegang. In 2024 gebeurt dat onder andere door het verlagen van griffierechten en door het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand te vernieuwen. Dit betekent ook het voorkomen van onnodige juridische procedures van de overheid tegen burgers en versterking van de sociale advocatuur. Ook wordt ingezet op maatschappelijk effectieve rechtspraak, laagdrempelige alternatieve geschillenbeslechting en op herstelrecht.

Recht doen aan slachtoffers en slachtofferschap voorkomen
Om de rechten van slachtoffers te borgen gaat het kabinet door met het uitvoeren van maatregelen uit de Meerjarenagenda Slachtofferbeleid 2022-2025. Zo treedt de verschijningsplicht in werking voor de verdachte bij inhoudelijke zittingen. Ter uitvoering van het amendement van Wijngaarden wordt een algemene maatregel van bestuur vastgesteld. Het doel hiervan is de privacy van slachtoffers in het strafdossier te verbeteren. Ook wordt de categorie slachtoffers van geweld- en zedenmisdrijven uitgebreid dat een beroep kan doen op de ongemaximeerde voorschotregeling bij een schadevergoedingsmaatregel in het strafproces. In 2024 wordt Samen tegen mensenhandel uitgevoerd, met als doel: minder slachtoffers. Dit gebeurt door slachtofferschap te voorkomen, door snel en adequaat slachtoffers te signaleren, door ze uit de situatie te halen en hen zorg en ondersteuning te bieden en door de daders op allerlei manieren te frustreren en zowel strafrechtelijk als bestuursrechtelijk aan te pakken. Ook cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit maken veel slachtoffers. Daarom investeert het OM in de aanpak van cybercrime en versterkt het de opsporingscapaciteit in het digitale domein. In de Veiligheidsagenda staat een stapsgewijze verhoging van de opsporingsambitie bij cybercrime. BZK, JenV en EZK trekken samen op om cybercrime te voorkomen door bewustwording bij potentiële slachtoffers te versterken.

Kamerstukken II 2023/24, 36410 VI, nr. 1 Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024

Kamerstukken II 2023/24, 36410 VI, nr. 2 Memorie van toelichting bij de vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024

Bron: www.rijksoverheid.nl