Het is volgens de Afdeling de vraag of de voorgestelde maatregelen voldoende aansluiten bij wat de regering beoogt. Want het wetsvoorstel bevat voor partijen weinig inhoudelijke eisen naast de verplichting voor partijen om transparant te zijn over hun interne organisatie. De voorgestelde transparantieverplichtingen lijken onvoldoende toereikend om de doelstellingen die de regering heeft, te bereiken. Van partijen wordt niet geëist dat zij zich democratisch organiseren. De Afdeling is zich ervan bewust dat aan zo’n eis ook nadelen zijn verbonden. Maar zij vindt het van belang dat gelet op het bevorderen van de weerbare democratie de voor- en nadelen van dergelijke maatregelen grondiger worden afgewogen. Op dit moment is het al mogelijk een politieke partij te verbieden op grond van de algemene regeling voor verenigingen en stichtingen. De regering stelt voor om voor politieke partijen een specifieke verbodsregeling in de wet op te nemen. De Afdeling onderschrijft dit voornemen. Wel adviseert de Afdeling om in de toelichting verder te verduidelijken wanneer sprake is van een daadwerkelijke en ernstige bedreiging van de democratische rechtsstaat. Ook adviseert zij om het wettelijke criterium nog meer toe te spitsen om te voorkomen dat de verbodsgrond onbedoeld breed lijkt. De mogelijkheid tot het doen van giften is voor burgers een van de manieren waarop zij politiek betrokken kunnen zijn. Tegelijk maakt een grote afhankelijkheid van giften partijen kwetsbaar voor (de schijn van) ongewenste beïnvloeding. De donatiegrens voor Nederlandse donateurs wordt net als in de huidige wet gesteld op maximaal 100.000 euro. Voor niet-Nederlanders wordt de grens gesteld op 250 euro. Bij die laatste groep kan het ook gaan om mensen die in Nederland wonen en kiesgerechtigd zijn voor bijvoorbeeld de gemeenteraad. De Afdeling begrijpt de wens van de regering om maatregelen te treffen tegen ongewenste buitenlandse inmenging door middel van donaties. Maximumbijdragen vormen een waarborg tegen ongewenste inmenging. Wel moet goed worden gemotiveerd waarom voor deze bedragen is gekozen.

Advies Wet op de politieke partijen

Bron: www.raadvanstate.nl