Inburgeringsonderwijs moet veel serieuzer worden genomen. Net als bij andere publieke diensten zoals basisonderwijs en gezondheidszorg moet de kwaliteit ervan worden geborgd. Dit kan de onderwijsinspectie doen door toezicht te houden op het inburgeringsonderwijs. Dat is de belangrijkste aanbeveling in het advies van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken over het inburgeringsonderwijs dat op 23 maart verscheen.
De marktwerking in het inburgeringsonderwijs werd ingevoerd bij het opzetten van het bestaande inburgeringsstelsel. De inburgeraar moest zelf alles regelen en inkopen. Voor de inburgeraar was het echter niet helder welke taal- of inburgerinsgbureau’s goede kwaliteit boden. Publieke belangen, zoals kwaliteitsborging, consumentenbescherming en transparantie van de markt, blijken onvoldoende geborgd in het huidige systeem. Door het in gebreke blijven van goede kwaliteitswaarborgen konden inburgeraars niet tijdig inburgeren en kregen ze boetes of werden ze verplicht om leningen terug te betalen. De toezegging van de overheid om (opnieuw) naar de persoonlijke omstandigheden van inburgeraars te kijken, is volgens de adviesraad onvoldoende. Er is geen ruimhartige herbeoordeling geweest van beslissingen om leningen niet kwijt te schelden en boetes op te leggen. Het gevolg hiervan is dat inburgeringsplichtigen langdurig geconfronteerd blijven met schulden.
De nieuwe Wet inburgering treedt in 2022 in werking. Gemeenten krijgen de regie over het inburgeringsonderwijs en kopen dit in. Een deel van de bestaande marktwerking blijft daarmee bestaan. Private aanbieders zullen het onderwijs blijven verzorgen. Omdat de resultaten van het inburgeringsstelsel tot nu toe steeds zijn achtergebleven bij de verwachtingen, en de marktwerking deels blijft bestaan, moet er nu serieus werk worden gemaakt van de borging van de kwaliteit van het inburgeringsonderwijs, aldus de ACVZ.
De ACVZ noemt vier redenen om kwaliteit van het inburgeringsonderwijs publiek te borgen:
1. Onderwijs is in Nederland onderworpen aan toezicht door de Onderwijsinspectie. Er is geen reden waarom het inburgeringsonderwijs van dit toezicht uitgezonderd zou moeten zijn.
2. Inburgeraars en met name asielstatushouders vormen vaak een kwetsbare groep die de Nederlandse taal niet machtig is. Zij hebben relatief vaak een laag opleidingsniveau en voor deze groep is het dan ook moeilijk om voor haar eigen belangen op te komen;
3. Het belang voor de inburgeringsplichtige om tijdig in te burgeren is groot. Als je niet op tijd bent ingeburgerd, kan een bestuurlijke boete worden opgelegd en kan dit gevolgen hebben voor het recht op verblijf;
4. Zonder succesvolle inburgering kunnen mensen geen Nederlandse nationaliteit krijgen en volwaardig deel uitmaken van de Nederlandse samenleving.
Â