Kenmerkend voor vermogensrechten, en dus ook voor hoe herstel gestalte krijgt in het aansprakelijkheidsrecht, is het terugkijken (terugbrengen in oude toestand) en de focus op financiële compensatie. Tegelijk hebben benadeelden behoefte aan meer. Zij zoeken niet alleen financiële compensatie, maar willen soms ook erkenning, excuses, informatie over wat er is gebeurd, er voor zorgen dat wat hen is overkomen niet nog een keer gebeurt, enz. In dit artikel wordt onderzocht hoe het idee van herstel in oude toestand en, daaraan gekoppeld, het schadebegrip dienen te worden uitgelegd of geïnterpreteerd zodat het aansprakelijkheidsrecht meer recht kan doen aan dit soort emotionele belangen.

Al decennia kent Nederland wetgeving op het gebied van de openbaarheid van informatie. Deze regels hebben ten doel overheidsmacht transparant en democratische controle mogelijk te maken. Onlangs is nieuwe regelgeving aangenomen door de Eerste Kamer. De Wet hergebruik overheidsinformatie ziet tevens op openbaarheid van overheidsinformatie, maar kent een fundamenteel ander doel dan voorgaande wetgeving. Niet de democratie of de controle op de macht staat centraal, maar de commerciële exploitatie van overheidsinformatie door private ondernemingen. Dit brengt met zich dat de wetgeving een fundamenteel ander karakter krijgt, dat de overheid gegevens over burgers aan derden geeft zonder te weten waarvoor deze worden gebruikt en dat het sociaal contract tussen overheid en burger onder druk komt te staan.

De zaak Hamza B. brengt de mogelijkheden maar vooral ook de begrenzingen van moderne wederzijdse rechtshulp in strafzaken scherp aan het licht.