Land of the fees. Home of the billables. Dat is de slogan van een sport evenement dat afgelopen weekeinde door de grootste advocatenkantoren van Nederland op de Amsterdamse Zuid As werd georganiseerd. Het gaat dan om de zogenaamde 'Advolympics', een olijk sportfeest met een zaterdag lang voor advocaten sport en spel: van voetbal, touwtrekken tot 'wetboekwerpen' aan toe.
Die Advolympics dit jaar hadden een Amerikaans tintje. Vandaar de speelse verwijzing naar de lijfspreuk van Amerika als 'Land of the free. Home of the Brave'. Met sport en spel is helemaal niets mis. Wat wel mis is, is dat de slogan van de Advolympics dit jaar haaks staat op alles waar de advocatuur voor staat en waarin dit sportfeestcomité van Zuidaskantoren in werkzaam is.
De olympische waarden van de advocatuur hebben niets te maken met de 'billable fees' die dit sportfeest van grote advocatenkantoren dit jaar zo hoog in het vaandel heeft. Die kernwaarden van de advocatuur gaan niet over klein en groot, maar over waar advocaten groots in kunnen, en moeten, zijn. In recht op rechtsbijstand, ook voor particulieren die het minder breed hebben. In op de barricaden staan, binnen de rechtbank voor je cliënt, en als het even moet, ook daarbuiten. Niet voor een land van 'fees', maar een land van 'free'. Van vrijheid. Van meningsuiting, demonstratie en godsdienst. Van rechtvaardigheid en rechtsstaat. Alleen dan is een staat meer dan staat alleen. Anno 2017 is het met die staat van het recht nogal slecht gesteld.
In Nederland is de afgelopen jaren gestreden voor betere advocaattoegang bij politieverhoor, minder afluisteren van advocaten door de AIVD en meer adequate financiering van rechtsbijstand zodat ook mensen die geen reguliere advocatentarieven kunnen betalen toch in rechte verdedigd worden. In het buitenland is het nog erger gesteld. Advocaten worden geregeld hun werken onmogelijk of zelf een kopje kleiner gemaakt. Niet voor niets herdenkt men ieder jaar collega's op de Day of the Endangered Lawyer en zetten organisaties als Advocaten voor Advocaten zich al jaren belangenloos in. En als advocaten al niet zelf in gevaar zijn, dan is een afbrokkelende rechtsstaat dat in ieder geval wel. Niet voor niets berichtte Trouw eerder deze maand dat geen advocaat in Turkije meer een Coup-verdachte wil verdedigen, uit angst zelf in hetzelfde gevang te belanden.
De olympische verantwoordelijkheid die een onafhankelijke advocatuur in de rechtsstaat heeft, heeft dus niets te maken met de tunnelvisie van dollartekens die de slogan van de Advolympics er dit jaar op nahoudt. Sport en spel is mooi en het is waar dat veel grote kantoren veel aan pro-bono werk doen voor minder bedeelde cliënten. Dat laat onverlet dat het portretteren van de Nederlandse advocatuur als vak dat alleen maar draait om declarabele uren, als land van 'fees' en 'billables', geen recht doet aan de kernwaarden van diezelfde advocatuur. Nederland is geen land van 'fees' waarbij de advocatuur zichzelf bedient, maar een land van 'free' dat de rechtsstaat dient. Alleen dappere advocatuur en onafhankelijke rechtspraak kunnen dat zo houden.
Alexander Tsoutsanis is ruim 10 jaar advocaat en werkt bij een van de kantoren die de Advolympics mede organiseren. Hij publiceert en procedeert over uitvindingen, vormgeving, merken, internet en auteursrecht.
Bron afbeelding: AK Rockefeller