De mogelijkheid het volwassenenstrafrecht toe te passen om 16- en 17-jarige daders, neergelegd in artikel 77b Sr, mist de wetenschappelijke aandacht die dit ingrijpende instrument verdient. Eerdere wetenschappelijke onderzoeken blijken daarbij achterhaald. In deze eerste jurisprudentieanalyse sinds de wetswijziging uit 2014 is op basis van 53 vonnissen en arresten de rechtspraktijk (2014-2020) in kaart gebracht. Op basis van de uitkomsten zijn zowel kwalitatieve als kwantitatieve uitspraken gedaan.

De rechtspraktijk is daarna afgezet tegen de bedoelingen van de wetgever. Van de gehanteerde criteria, wordt alleen het persoonlijkheidscriterium consistent uitgelegd. Het ernstcriterium mist duidelijk een inkadering door de wetgever, terwijl de invulling van het in 1995 ingevoerde omstandighedencriterium vrijwel zonder uitzondering volledig afwijkt van de bedoeling van de wetgever. Verder blijkt uit de jurisprudentieanalyse dat alle procespartijen regelmatig juridische misslagen maken bij het al dan niet toepassen van artikel 77b Sr.

Voorts dient een kritische noot te worden geplaatst bij de tendens dat op 16- en 17-jarige daders in hoger beroep eerder het volwassenenstrafrecht wordt toegepast dan in eerste aanleg. De belangrijkste rode draad, en dat is wél een rooskleurige, is dat in de motiveringen rondom het toe te passen sanctiestelsel de nadruk sterk ligt op de persoonlijkheid van de dader. Daarmee wijkt de rechtspraktijk ten faveure van de minderjarige dader af van de bedoelingen van de wetgever.

Afbeelding: www.pixabay.com