Gedetineerden in het buitenland kunnen onder omstandigheden hun straf overzetten naar Nederland. De wettelijke kaders zijn geregeld in de WOTS (Wet overname tenuitvoerlegging strafvonnissen) als het gaat om strafoverdracht van buiten de EU en de WETS (Wet wederzijdse erkenning tenuitvoerlegging strafvonnissen) binnen de EU. Deze instrumenten beogen de resocialisatiemogelijkheden voor buitenlandse gedetineerden te ondersteunen.

Deze scriptie van Jaël Weiss onderzoekt hoe de Nederlandse strafoverdrachtpraktijk zich verhoudt tot het recht op resocialisatie, zoals afgeleid uit het EVRM, het VOGP en Kaderbesluit 2008/909/JBZ. Dit recht op resocialisatie legt staten twee positieve en een negatieve verplichting op. Staten moeten resocialisatie van gedetineerden nastreven en per individueel geval beoordelen wat hiervoor nodig is. Ze moeten gedetineerden helpen relaties buiten de gevangenis te onderhouden, waarbij nabijheid van familie belangrijk is. De negatieve verplichting betekent dat staten resocialisatie niet onnodig mogen bemoeilijken.

Dit onderzoek toont echter aan dat de strenge Nederlandse beoordeling van resocialisatiekansen in Nederland op grond van de criteria van binding en strafrestant, de overdracht bemoeilijken. Bijna geen enkel verzoek tot overdracht wordt gehonoreerd. Deze benadering leidt tot een gebrek aan naleving van de resocialisatieverplichtingen in de praktijk. Dit is niet alleen problematisch voor de gedetineerde, maar ook voor de Nederlandse maatschappij omdat gedetineerden zonder sociaal vangnet terugkeren in de samenleving.

Nederland kan in dit op zicht een voorbeeld nemen aan landen zoals België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Deze landen maken meer uitzonderingen op grond van individuele omstandigheden.

De scriptie sluit af met aanbevelingen om de internationale strafoverdrachtpraktijk naar Nederland meer in lijn te brengen met het recht op resocialisatie.

Afbeelding: Pixabay