Het proefschrift van Mark Zoetekouw behandelt de problemen die zich voordoen waar inherent staatsgebonden handhaving en het internet elkaar ontmoeten. Handhavingjurisdictie is tot op heden strikt territoriaal, terwijl het internet is ontworpen om fysieke locatie zo irrelevant mogelijk te maken. Dit heeft altijd al aanwezige problemen bij grensoverschrijdende opsporing aanzienlijk vergroot. Oplossingen hiervoor komen traag tot stand en blijken onvoldoende effectief. Staten, geconfronteerd met een toenemende straffeloosheid voor cybermisdrijven, zoeken steeds vaker hun toevlucht in onrechtmatig unilateralisme om te proberen het tij te keren. Deze studie benadert het probleem vanuit de basis en analyseert de basisprincipes van jurisdictie, de concepten en technologie die bepalend zijn voor het internet en het concept van soevereiniteit in verleden en heden in relatie tot de regels van het internationaal recht die de wisselwerking tussen staten en grensoverschrijdende handhaving sinds lang regelen. Een perfecte oplossing is niet gevonden, noch mogelijk waar twee systemen gebaseerd op vrijwel diametraal tegenovergestelde uitgangspunten elkaar raken. Desondanks wordt in dit proefschrift een oplossing voorgesteld voor de juridische impasse die vaak ontstaat door ‘loss-of-knowledge-of-location’ bij de handhaving tegen cybercriminaliteit in ruime zin. Deze oplossing neemt de vorm aan van een nieuwe internationaalrechtelijke rechtvaardigingsgrond wanneer de rechtshandhavingsinspanningen van een staat binnen het grondgebied van een andere staat eindigen en is gebaseerd op een gedetailleerde analyse van het huidige internationale recht en de achterliggende redenen voor de huidige rechtsregels. Hoewel de beschreven oplossing niet alle problemen van grensoverschrijdende handhaving oplost, biedt het wel een optie voor rechtmatige grensoverschrijdende opsporing van grensoverschrijdende cybercriminaliteit waar er voorheen geen was.

Zoetekouw verdedigde zijn proefschrift op 21 juni 2024 aan de Universiteit Utrecht. Promotor: prof. dr. Cedric Ryngaert, copromotor: dr. Tina van der Linden- Smith.

Mark Zoetekouw
Enforcement Jurisdiction on the Internet – Caught Between Clay and Cloud