Kun je schadevergoeding krijgen voor seksueel misbruik, abortussen, gederfd inkomen en therapie na jarenlang verblijf in een leefgemeenschap?
De Zaak.
Een vrouw eist van een stichting en een bewoner van een leefgemeenschap hoge bedragen omdat zij vanaf jonge leeftijd langdurig seksueel misbruikt is. Zij liet tweemaal zwangerschappen afbreken. Zij eist nu, ruim tien jaar nadat zij de ‘sekte’ verliet, € 100.000 vergoeding wegens psychische schade. En € 93.268,80 aan materiële schade.
De stichting en de bewoner ontkennen het seksueel misbruik, de zwangerschappen en enige verantwoordelijkheid voor de schade. Maar zij slagen volgens de rechter niet in het leveren van tegenbewijs.
Hoe onderbouwt de vrouw haar claim?
Voor de immateriële schade verwijst zij naar een uitspraak van het Hof Amsterdam uit 2011 over een psychiater die gedurende 14 jaar een patiënte misbruikte. De rechter kende haar € 50.000 smartengeld toe. Zij meent dat haar geval ernstiger is omdat het misbruik van haar elfde tot haar tweeëntwintigste duurde en dus haar hele pubertijd omvatte. De man zou de band met haar moeder verder opzettelijk hebben verzwakt, haar geestelijk zwaar hebben beïnvloed en haar ook hebben onderworpen.
De materiële schade van zo’n € 90.000 bestaat uit gederfd inkomen omdat zij door het verblijf in de gemeenschap nooit een goede opleiding kon volgen en daarom nooit op haar niveau kon werken. Zij verliet de ‘sekte’ in 2004: ze eist over 2005 tot 2013 per maand € 500 De vrouw meent ook over de komende vijf jaar geen normaal inkomen te kunnen verdienen en eist daarom tot 2019 eenzelfde maandbedrag. Verder eist ze ruim € 3200 voor gevolgde en in de toekomst nog te volgen therapieën.
Hoe verweren de stichting en de man zich?
Die laten het bij een ‘blote betwisting’ van de beschuldiging, ontkennen de psychische en materiële schade of vinden die niet goed onderbouwd.
Hoe oordeelt de rechter?
Die vindt dat de feiten over het misbruik en de ‘ontegenzeggelijke’ gevolgen ervan voldoende vaststaan. Aan de onderbouwing van een immateriële schadevergoeding hoeven van de rechtbank geen hele hoge eisen te worden gesteld. De eiser legde ook medische rapportages over; de rechtbank kent de gevraagde € 50.000 toe. De schade die ze leed door de gedwongen ‘onthechting’ van haar moeder en haar jarenlange verblijf in de gemeenschap is echter verjaard.
De geëiste materiële schadevergoeding krijgt de vrouw niet. Ze heeft immers gesteld dat ze ‘door alle gebeurtenissen’ geen opleiding heeft kunnen volgen. Ze heeft echter niet gesteld, en ook niet onderbouwd, dat haar gebrek aan opleiding en werkniveau een direct en specifiek gevolg was van het seksuele misbruik. Dat lagere inkomen kon ook een gevolg zijn van (alleen) maar haar verblijf in de leefgemeenschap. Ze heeft dus geen recht op vergoeding van gederfd inkomen.
De therapie inkomsten komen echter wel in aanmerking voor vergoeding, zij het gedeeltelijk. De rechtbank vergoedt de eigen bijdrage van € 200 die zij moet betalen, gedurende zes jaar. Bij de hoofdsom van € 50.000 kent de rechtbank bovendien de wettelijke rente (2%) toe vanaf 2004.
