De AIVD en het NCTV rapporteren in recente publicaties dat rechts-extremistisch geweld gepleegd door zogenoemde eenlingen en getroebleerde jonge Nederlandse mannen betrokken bij ‘internationale online accelerationistische netwerken’ een voorstelbare dreiging vormen. Huidig onderzoek suggereert dat bij dit type daders sprake blijkt van een verhoogde prevalentie van psychopathologische stoornissen in vergelijking met de algemene bevolking.

In zijn masterthesis onderzoekt Bart van de Steeg de vraag hoe psychopathologie en het oordeel over toerekeningsvatbaarheid een rol spelen bij de berechting en sanctionering van (potentieel) gewelddadige rechts-extremistische eenlingen. Om ­antwoorden te vinden is relevante criminologische, forensische en strafrechtelijke literatuur bestudeerd en zijn negentien Nederlandse strafzaken geanalyseerd waarin dergelijke daders terechtstaan.

De thesis bevestigt in aansluiting met de literatuur dat eenlingen, al dan niet gediagnosticeerd met een psychische stoornis, vaak worstelen met complexe, onderling samenhangende problemen op verschillende leefgebieden, waardoor moeilijk is vast te stellen welke factor het geradicaliseerde gewelddadige gedrag ­uiteindelijk heeft veroorzaakt. Ten aanzien van het oordeel over toerekeningsvatbaarheid wordt betoogd dat forensische diagnostiek en het juridische toetsingskader de aandacht verdienen. Tot slot wordt gesuggereerd dat sanctionering het meest effectief lijkt wanneer bestraffing van extremistische geweldsmisdrijven wordt gecombineerd met behandeling van samenhangende psychische stoornissen middels het opleggen van bijzondere voorwaarden en maatregelen.

Bron afbeelding: Pixabay