De wijze van beoordeling van scripties en de begeleiding van studenten daarin zou eigenlijk niet zonder meer aan de discretie van individuele begeleiders of scriptiecoördinatoren mogen worden overgelaten. In plaats daarvan zou in ieder geval rekenschap moeten worden gegeven van de Europese afspraken omtrent de kwaliteiten die (ook juridische) bachelors en masters tijdens hun opleiding moeten zien te bereiken, recente onderwijskundige inzichten en de discussie die in de rechtswetenschap gevoerd wordt over de kwaliteitsmaatstaven waaraan een wetenschappelijk juridisch onderzoek dient te voldoen. Daarvandaan vertrekkend, wordt in dit artikel geprobeerd uit te diepen wat dit zou kunnen (of moeten) betekenen voor het beoordelingsraamwerk waarmee bachelor- en masterscripties worden beoordeeld, het begeleidingstraject en de afstemming van de scriptie op de rest van het curriculum.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het slachtoffer heeft inmiddels een vaste plek in ons strafproces verworven en het vervallen van de wettelijke beperking van het spreekrecht mag een goede ontwikkeling worden genoemd. Maar de uitvoering van het nieuwe spreekrecht is nog niet vanzelfsprekend en verdient stroomlijning. De wijze waarop het spreekrecht in het strafproces vorm krijgt is immers van belang voor de procedurele rechtvaardigheid en daarmee de legitimiteit van de rechterlijke uitspraken. Die stroomlijning moet erop gericht zijn de positie van de verschillende actoren in het strafproces te eerbiedigen. De sleutel daartoe ligt voor een groot deel in handen van de strafrechter.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op 5 juni 2018 heeft het Europese Hof van Justitie een belangrijke uitspraak gedaan. De kogel is door de Kirchberg: het Hof heeft voor de doeleinden van het Unierecht, en met name het vrij verkeer van personen, het begrip ‘echtgenoot’ geïnterpreteerd als mede-omvattend personen die getrouwd zijn in een huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht. Dat werd tijd. Niettemin zitten er nog wel wat haken en ogen aan de uitspraak. Na een schets van de uitspraak worden een stuk of wat problematische punten aan de orde gesteld.

Lees het hele artikel in Navigator.

De pro-formazitting is een bekend verschijnsel in het strafrechtelijk landschap. Het is een openbare terechtzitting die wordt gehouden omwille van de inachtneming van de termijnen van voorlopige hechtenis, maar waarbij de zaak nog niet inhoudelijk wordt behandeld. In het kader van de modernisering van het Wetboek van Strafvordering is men voornemens de wettelijke regeling zo in te richten dat pro-formazittingen in beginsel komen te vervallen. Aan de hand van de resultaten van empirisch onderzoek wordt inzichtelijk gemaakt wat in de praktijk de knelpunten zijn. Duidelijk zal worden dat er weliswaar aanleiding is om de wettelijke regeling aan te passen, maar dat bij de gekozen oplossing gelegen in verlenging van de termijnen van voorlopige hechtenis de nodige kanttekeningen moeten worden geplaatst tegen de achtergrond van de reeds royale toepassing van voorlopige hechtenis in Nederland en het streven om de doorlooptijden in het strafproces te verkorten.

‘Alleen pinnen. Contant geld wordt niet geaccepteerd’. Dergelijke mededelingen komt men steeds vaker tegen. Maar mag dat altijd? De auteur verkent de grenzen en wijst op de bevoegdheid van het Europese Hof van Justitie uitleg te geven aan het begrip ‘wettig betaalmiddel’.

In een ongevraagd advies heeft de Afdeling advisering van de Raad van State onlangs aandacht gevraagd voor de rechtsbescherming van burgers bij bestuurlijke boetes. De Afdeling acht daar een verzwaring van het rechtsbeschermingsniveau nodig. Het is echter de vraag of het advies van de Afdeling op het punt van de rechtsbescherming ver genoeg gaat. Het domein van de rechter zou hersteld moeten worden als het gaat om het opleggen van sancties.

Het is soms niet makkelijk te onderscheiden tussen onderscheiden en discriminatie. Maar de ogen sluiten voor de discriminatoire kanten van de op stapel staande wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap ter verruiming van de mogelijkheden voor het ontnemen van het Nederlanderschap bij terroristische misdrijven is gevaarlijke struisvogelproblematiek. Bovendien gebrekkig effectief en logisch niet houdbaar.

In dit artikel wordt gereflecteerd op de belangrijkste uitkomsten van evaluaties van de pilot Dreigingsmanagement. Deze pilot liep in de periode 2011-2013 en was opgezet om dreigingen door solistische dreigers in de richting van personen binnen het Rijksdomein, in het bijzonder de leden van het Koninklijk Huis en de minister-president, tijdig te detecteren, de risico’s daarvan in te schatten en voor de dreiger een persoonsgerichte op zorg toegesneden aanpak te ontwikkelen. Het doel van dit artikel is om meer licht te werpen op het onderliggende probleem van de solistische dreigers, als ook op de belangrijkste uitdagingen en dilemma’s waarmee ‘wit’ en ‘blauw’ bij de aanpak van dat probleem worden geconfronteerd.

Wat is de relatie van de openbare orde van de Europese Unie en die van de lidstaten in het internationaal privaatrecht? Daarover handelt deze bijdrage. Meer in het bijzonder gaat het over de rol van de beide openbare ordes in de sfeer van de erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen afkomstig uit andere lidstaten van de EU. En over wat te doen als er geen verplichting bestaat om het Europese Hof om een prejudiciële beslissing te vragen omdat er een acte clair of éclairé aanwezig is, maar een nationale rechter desalniettemin zijn eigen gang gaat. Een constitutionele kwestie.

Rechtsmiddelen bieden kansen op herstel van fouten in de rechtspraak. De verdachte kan in het geheel van een strafrechtelijke procedure zijn standpunten en verweren voorleggen aan de rechter-commissaris, raadkamers en zittingsrechters in rechtbank en gerechtshof en verder aan de Hoge Raad. Het stelsel van rechtsmiddelen in formele zin heeft een gesloten karakter. Maar in materiële zin vertoont het stelsel lekkages. De vraag dringt zich dan ook op of die kant van het stelsel wel gehandhaafd moet blijven.

Het blijkt dat strafrechters soms moeilijk uit de voeten kunnen met de kansbegrippen die forensisch deskundigen hanteren. Om een brug te slaan tussen beide werelden wordt in dit artikel de strafrechtelijke zienswijze bij de waardering van feiten vergeleken met de forensische. Verrassend genoeg blijkt dat rechters en deskundigen het over precies hetzelfde hebben: bij beiden draait het om dezelfde kansverhoudingen, ze zijn alleen in andere terminologieën verpakt. Dit inzicht kan bijdragen aan een beter begrip van de manier waarop forensisch deskundigen hun conclusies formuleren, maar het kan ook de kwaliteit van de waarheidsvinding in het algemeen verbeteren: uit de vergelijking blijkt dat de fouten die bij de waardering van forensisch bewijsmateriaal worden gemaakt, ook bij andere bewijsmiddelen kunnen voorkomen. Dit is vooral het geval bij het gebruik van moderne opsporingsmethoden, zoals het doorzoeken van grote hoeveelheden data en het verspreiden van dadergegevens via (sociale) media.

Stemvrijheid en stemgeheim garanderen dat kiezers in eerlijke verkiezingen hun stem zonder beïnvloeding of pressie in het geheim kunnen uitbrengen. Na de grondwetsherziening in 1983 is de stemvrijheid niet meer in de Grondwet verankerd. Maar ook het stemgeheim wordt in Nederland minder strikt uitgelegd dan in internationale context. Naast de opkomst van de ‘stemfie’, die als een inbreuk op het stemgeheim kan worden gezien, zijn er in de toekomst wellicht nog nieuwe en omvangrijkere inbreuken op de waarborgen van het stemgeheim en de stemvrijheid te verwachten, zoals bijvoorbeeld het internetstemmen voor Nederlanders in het buitenland. Deze ontwikkelingen dragen ertoe bij dat het stemgeheim in Nederland ernstig onder druk komt te staan.

In Spanje en Portugal is er wetgeving (in de maak) om sefardische Joden op hun verzoek de nationaliteit van die landen te verlenen. In dit artikel wordt kort beschreven hoe die wetgeving eruit ziet, uit welke ideeën zij voortspruit, en welke moeilijkheden te verwachten zijn bij het bewijs van de afstamming van mensen die voor vijfhonderd jaar in Sefarad (Spanje) leefden. Faciliteert de Nederlandse nationaliteitswetgeving de acceptatie van deze Wiedergutmachung?