Artikelen van Tom Barkhuysen
Blog
De inlichtingenplicht van artikel 68 Grondwet: een cruciale splijtzwam
Er moet worden gezocht naar mogelijkheden om de toets of een stuk terecht vanwege het belang van de staat niet wordt gedeeld te objectiveren en waar mogelijk buiten het vuur van het parlementaire debat te brengen.
Blog
Grenzen aan grenscontroles
De Europese Commissie zou streng moeten controleren of lidstaten aan de vereisten en randvoorwaarden voor het hanteren van binnengrenscontroles voldoen.
Tijdschrift
NJB 19 (2024)
Verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd naar zestien jaar
Op 6 juni vinden de Nederlandse verkiezingen plaats voor het Europees Parlement. In Duitsland en België zullen voor het eerst ook zestien- en zeventienjarigen naar de stembus mogen. In Nederland klinkt de roep om de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar steeds luider, bijvoorbeeld omdat jongeren in het bijzonder geraakt zullen worden door toekomstige klimaatverandering. Hoewel de keuze voor een bepaalde kiesgerechtigde leeftijd een politieke is, geven de gebezigde argumenten in het debat daarover blijk van verschillende constitutionele gezichtspunten. Dit artikel achterhaalt wat die gezichtspunten zijn en plaatst ze in een historische context, om zo bij te dragen aan een verdieping van het constitutionele debat over deze maatschappelijke kwestie.
Vijftien jaar Handvest in Nederland
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Janneke Gerards, ‘Het EU-Grondrechtenhandvest: een crashcourse’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde. Preadviezen. (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 7-94.
Het Handvest in het bestuursrecht
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van mr. dr. Hanna Sevenster, ‘Heeft de keizer nieuwe kleren?’, in: J.H. Gerards e.a., werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 97-134.
Een strafrechtelijke kroniek van het Handvest
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Pieter Verrest, ‘De invloed van het Handvest op het Nederlandse strafrecht’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EUGrondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 139-221.
Meer directe horizontale doorwerking van grondrechten in het vermogensrecht?
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Kasper Jansen, ‘Het Handvest als privaatrechtelijk instrument’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 225-287.
Blog
Stop het strategisch laat indienen van bestuursrechtelijke processtukken
De in het bestuursrecht nare praktijk van het om strategische redenen zo kort mogelijk voor de mondelinge behandeling indienen van processtukken is aan een opmars bezig. Het valt toe te juichen dat de Afdeling bestuursrechtspraak zich onlangs streng opstelde en op basis van de goede procesorde vele laat ingediende stukken buiten beschouwing liet.
Tijdschrift
NJB 15 (2024)
Kroniek van het vermogensrecht
Met door de Hoge Raad gewezen ‘landmark’-arresten in zowel het contractenrecht als in het aansprakelijkheidsrecht én een groot aantal arresten met voor de praktijk relevante en interessante aanwijzingen in het goederenrecht, was er ‘never a dull moment’ in de kroniekperiode; de vaart zat er flink in. En met veel mooie proefschriften op het gebied van het aansprakelijkheidsrecht, en een hele hoeveelheid tijdschriftartikelen heeft de literatuur op dit rechtsgebied ook weer een flinke ‘boost’ gekregen. Voor wie dat allemaal niet bij kan benen is deze kroniek de uitkomst om weer helemaal bij te geraken.
Kroniek van het algemeen bestuursrecht
Opnieuw kan worden geconstateerd dat de nasleep van de toeslagenaffaire de gemoederen bezig blijft houden. De inspanningen om te komen tot een burgervriendelijker bestuursrecht gaan onverminderd door, onder meer door het voorstel tot een andere formulering van het evenredigheidsbeginsel in de Awb en de verdere ontwikkeling van de toetsing van besluiten aan het evenredigheidsbeginsel door de bestuursrechter. Ook bij optreden tegen overtredingen lijkt er meer ruimte voor coulance. Maar we zien ook een tegenbeweging. Zo verzetten wetgever en rechter zich tegen misbruik van recht. Een dynamische kroniekperiode met een bestuursrecht dat op zoek is naar een nieuw evenwicht.
Kroniek van het straf(proces)recht
Zoals gebruikelijk worden in deze voorjaarskroniek de strafrechtelijke ontwikkelingen van het afgelopen half jaar besproken. In die periode was er aandacht voor kroongetuigen, gaf de Hoge Raad duidelijkheid over het criterium voor de vaststelling van de ontoerekenbaarheid en de reikwijdte van het recht op vreedzame vergadering en staat de wetgever voor uitdagingen in het kader van (de)criminalisering op het gebied van maatschappelijke thema’s zoals drugs, het milieu en de bescherming van het menselijk leven. De ontwikkelingen gaven aanleiding om de kroniek deze keer thematisch op te zetten. Achtereenvolgens worden de volgende thema’s besproken: een korte tussenstand van het moderniseringstraject, formeel strafrecht, materieel strafrecht, sanctierecht en een ‘rubriek’ over de maatschappelijke rol van het strafrecht.
Kroniek van het ondernemingsrecht
De verslagperiode is voor het ondernemingsrecht bijzonder boeiend geweest, met een sleutelrol voor de discussie rond de EU-Richtlijn inzake Corporate Sustainability Due Diligence (CSDDD) die volgde op de eerder reeds uitgevaardigde Corporate Sustainability Reporting Directive. Niet alleen die EU-Richtlijnen, maar ook het denken dat daarin tot uitdrukking is gebracht luidt een nieuwe fase in voor de ontwikkeling van het onder nemingsrecht. Een denken in termen van mensenrechten, milieu en klimaat doordrenkt inmiddels de academische discussie over veel klassieke leerstukken van het ondernemingsrecht. Dit debat heeft echter nog weinig effect op de ontwikkeling van het ondernemingsrecht in de praktijk. In de rechtspraak van de Hoge Raad is van deze discussie geen spoor te terug te vinden. Daarin worden juist de klassieke ondernemingsrechtelijke leerstukken en begrippen bevestigd en kiest de Hoge Raad voor een sterk op de feiten van het concrete geval toegesneden benadering.
En verder de kronieken van het gezondheidsrecht, intellectuele eigendom, mededingingsrecht, Europees materieel recht, internationaal privaatrecht en internationaal publiekrecht
[Lees de kroniek van het gezondheidsrecht in InView]
[Lees de kroniek van het intellectuele eigendom in InView]
[Lees de kroniek van het mededingingsrecht in InView]
[Lees de kroniek van het Europees materieel recht in InView]
[Lees de kroniek van het internationaal privaatrecht in InView]
[Lees de kroniek van het internationaal publiekrecht in InView]
Blog
Waait er een nieuwe wind in handhavingsland?
Het belang van adequate handhaving mag niet uit het oog worden verloren bij alle aandacht voor de menselijke maat. Zonder adequate handhaving is de kans groot dat het milieu het onderspit delft, het stelsel van sociale zekerheid onhoudbaar wordt, en mensen, dieren en natuur in de knel komen.
Blog
Goede herstelvoornemens
Er zijn ambitieuze hersteloperaties ingezet met als doel voor alle betrokkenen zo snel mogelijk tot passende compensatie te komen. Maar kennelijk sluit de gekozen aanpak van het herstel onvoldoende aan bij de behoeften van de gedupeerden. Een dergelijke ‘ramp na de ramp’ leidt vervolgens tot afnemend vertrouwen in de overheid.
Blog
Het privaatrecht als vangnet voor het bestuursrecht
Van deze concurrerende rechtsmacht met betrekking tot overheidshandelen worden vaak de nadelen belicht. Maar de belangrijke voordelen van het bieden van aanvullende rechtsbescherming en het scherp houden van de bestuursrechter verdienen eveneens aandacht.
Blog
De blinde vlek in klimaatzaken
De verplichting om mensen zoveel mogelijk te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van reeds opgetreden klimaatverandering vloeit net zo goed uit de artikelen 2 en 8 EVRM voort als de verplichting de uitstoot van broeikasgassen te beperken.
Blog
Adequate (nood)opvang van asielzoekers: niet onmogelijk
De politiek moet zo snel mogelijk het effectieve alternatief voor de spreidingsregeling dat de Raad van State heeft aangedragen invoeren.