In 2018 ging het Slotervaartziekenhuis met een flitsfaillissement ten onder. In twee dagen tijd werden alle patiënten ontslagen of overgeplaatst. De overhaaste afbouw van zorg resulteerde in de nodige maatschappelijke onrust na berichtgeving in de media. Dit artikel heeft tot doel om te toetsen of er in de eerste plaats gezondheidsrisico’s verbonden zijn aan het overplaatsen van patiënten, en zo ja, of de zorgverzekeraar en curator vervolgens gehouden zijn deze mee te nemen in hun afwegingen rondom een mogelijk faillissement. De hoofdvraag van dit artikel luidt: wat zou, naar huidig medisch inzicht en daarmee het patiëntenbelang, de zorgplicht moeten zijn van de curator en de zorgverzekeraar tijdens een ziekenhuisfaillissement?

Lees het hele artikel in Navigator.

De controle van gegevensdragers als gedragsvoorwaarde is vanaf 2010 in steeds meer zaken opgelegd. De vraag die zich opdringt is of de in die zaken opgelegde controle van gegevensdragers steeds voldoet aan de eisen die worden gesteld aan gedragsvoorwaarden. Een arrest van de Hoge Raad uit 2016 heeft tot nu toe niet geleid tot een eenduidige toepassing ervan. Dit artikel beschrijft het toepasselijke juridisch kader dat onder andere volgt uit dat arrest. Voorts geeft het een overzicht van de verschillende wijzen waarop controle van gegevensdragers in uitspraken is geformuleerd en gaat het in op de vraag hoe dit zich verhoudt tot hetgeen de Hoge Raad heeft bepaald. Daarnaast geeft het artikel inzicht in de toezichtspraktijk, met daarbij aandacht voor de mogelijkheden en beperkingen van de controle, en wijdt het tot slot enige kritische beschouwingen aan de huidige praktijk.

Lees het hele artikel in Navigator.

De bestuursrechter relativeert de laatste tijd steeds vaker formele bestuursrechtelijke rechtsregels om zodoende recht te doen aan de belangen van de individuele burger. Recente voorbeelden zijn de toeslagenzaken van 23 oktober 2019. Met deze ontwikkeling beantwoordt de bestuursrechter aan een toegenomen roep om meer ‘burgerperspectief’ en meer ‘maatwerk’ in het bestuursrecht. Wij stellen ons op het standpunt dat deze ontwikkeling in de rechtspraak moet worden opgevat als een signaal aan de wetgever en het bestuur om meer ruimte te bieden aan burgerperspectief en maatwerk. De wetgever en het bestuur zijn nu aan zet.

Lees het hele artikel in Navigator.

In zijn bijdrage In dubio pro reo bij strafuitsluitingsgronden betoogt R.H. Jansen op interessante gronden dat het minder voor de hand ligt dat een verdachte ook bij strafuitsluitingsgronden het voordeel van de twijfel moet krijgen. Daar dachten befaamde rechtsgeleerden van weleer anders over.

Lees het hele artikel in Navigator.

Gerard Spong betoogt dat ‘befaamde rechtsgeleerden van weleer’ en de Rechtbank Rotterdam het oneens zouden zijn met mijn standpunt dat aan de bewijsregel in dubio pro reo minder sterke werking kan worden toegekend bij de beoordeling van strafuitsluitingsgronden. In de tijd van deze rechtsgeleerden was er nog weinig richtinggevende rechtspraak over strafuitsluitingsgronden. Dat gaf aanleiding tot interessante discussies over het bewijsrisico en de bewijsmaatstaf bij strafuitsluitingsgronden.

Lees het hele artikel in Navigator.

Vanaf de invoering in 2000 was vrijwel niemand blij met de regeling van bestuurlijke ophouding. Inmiddels biedt het Hof in Straatsburg meer ruimte voor preventieve bestuurlijke vrijheidsbeneming, vanwege het maatschappelijke belang dat de overheid voldoende effectief moet kunnen optreden tegen gewelddadige ordeverstoringen. Kortdurende preventieve vrijheidsbeneming in het belang van ordehandhaving kan rechtmatig zijn. Het Hof stelt echter talrijke eisen in het belang van de bescherming tegen willekeurige vrijheidsbeneming enerzijds en de vrijheid van meningsuiting en betoging anderzijds. De huidige regeling van bestuurlijke ophouding (artikel 154a en 176a Gemeentewet) staat nog steeds op gespannen voet met het EVRM en is praktisch onwerkbaar. Het is goed dat nagedacht wordt over aanpassing van deze regeling. Via een vernieuwde regeling van bestuurlijke vrijheidsbeneming zou preventief opgetreden kunnen worden tegen individuele relschoppers. Het zal echter lastig zijn om een regeling te maken die in het Nederlandse openbare-orderecht past.

Lees het hele artikel in Navigator.

Civiele procedures worden waarschijnlijk niet sneller en eenvoudiger met het Conceptwetsvoorstel modernisering en vereenvoudiging bewijsrecht en de Tijdelijke Experimentenwet rechtspleging. De wetsvoorstellen gaan uit van onjuiste veronderstellingen over het verloop van civielrechtelijke procedures en overspannen verwachtingen van de rol van de civiele rechter als alvermogende geschilbeslechter. Verdere aanpassing van de inhoud van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering na de nog maar net ingevoerde Spoedwet vereenvoudiging procesrecht is ook niet wat de civiele rechtspraak op dit moment het meest nodig heeft. De auteurs adviseren minister Dekker daarom om eerst te werken aan digitalisering van de rechtspraak, af te wachten hoe de Spoedwet uitpakt en het burgerlijk procesrecht voorlopig verder eerst maar eens te koesteren zoals het is.

Lees het hele artikel in Navigator.

Wat er feitelijk precies is gebeurd, kan in een strafproces niet altijd worden opgehelderd. In sommige gevallen krijgt de verdachte het voordeel van de twijfel. Maar moet dat ook gelden bij een beroep op een strafuitsluitingsgrond?

Lees het hele artikel in Navigator.

Barcelona stond in vuur en vlam naar aanleiding van de uitspraak van het Tribunal Supremo (Hoogste Gerechtshof) dat op 14 oktober 2019 twaalf verdachten heeft veroordeeld in het zogeheten Catalaanse proces. Daarbij zijn gevangenisstraffen opgelegd van negen tot dertien jaar. De meeste verdachten bevinden zich al twee jaar in preventieve hechtenis. In de berichtgeving over dit proces wordt de Catalaanse zaak vaak meer belicht vanuit de voorstanders van onafhankelijkheid dan vanuit de tegenstanders. Het zou een politiek proces zijn, waarin de underdog het veld moet ruimen voor de ‘macht’ vanuit Madrid. Maar is dat wel zo en komt deze uitspraak na een langdurig proces met meer dan vijftig openbare zittingsdagen eigenlijk als een verrassing?

Lees het hele artikel in Navigator.

Naar aanleiding van een standpunt van het Zorginstituut Nederland worden vruchtbaarheidsbehandelingen voor vrouwen zonder mannelijke partner vanaf 1 januari 2020 niet langer vergoed vanuit de op grond van de Zorgverzekeringswet afgesloten zorgverzekering. In NJB 2019/2266, afl. 37, brengen Ashley Terlouw en Aart Hendriks enkele bezwaren naar voren over deze keuze van de Minister voor Medische Zorg om voor deze vrouwen de vruchtbaarheidsbehandelingen vanuit een subsidieregeling te bekostigen. Zij zijn van mening dat alle vrouwen op gelijke wijze in aanmerking moeten komen voor vergoeding op grond van de zorgverzekering.

Lees het hele artikel in Navigator.

Massive Open Online Courses (MOOCs) en auteursrecht
Een MOOC is een relatief nieuw fenomeen dat is overgewaaid uit de Verenigde Staten. De ‘MOOC mania’ ontstond daar zo’n twee jaar geleden toen hoogleraren Thurn en Norvig van Stanford University een gratis online cursus Inleiding kunstmatige intelligentie aankondigden op YouTube. Een maand later hadden zich meer dan 120.000 geïnteresseerden aangemeld. Onlangs had de Universiteit Leiden de Nederlandse primeur met een introductiecursus Europees recht die wereldwijd 40.000 deelnemers trok. In deze bijdrage worden de auteursrechtelijke aspecten van het fenomeen onderzocht.

Het gaat gebeuren...
Het zou van wijsheid getuigen om eerst alle potentiële juridische en ethische mijnenvelden gedegen in kaart te brengen alvorens het gebruik van drones met gejuich binnen te halen in onze (justitiële) wereld. Daarnaast is een bredere studie noodzakelijk van de implicaties van de politiële inzet van drones vanuit strafrechtelijk en Europees mensenrechtelijk perspectief.

De conclusie van A-G Knigge in de Nijmeegse scooterzaak
In deze bijdrage wordt de Nijmeegse scooterzaak besproken, waarin twee verdachten na een wilde vlucht op een motorscooter een voetganger dodelijk troffen. Het hof sprak de verdachten vrij omdat niet duidelijk was geworden wie de motorscooter had bestuurd zodat het medeplegen niet kon worden vastgesteld. De uitspraken leidden tot veel kritiek in de media en het Openbaar Ministerie stelde cassatieberoep in. Advocaat-generaal Knigge concludeert tot vernietiging van de arresten. Centraal staat de vraag of de verdachten handelden volgens een gezamenlijk plan.

Zoon vermoord, strijd geboren
In de betonnen muren zitten gaten. Er hangt een versleten kalender als vergeefse poging de gaten te verhullen. Het is een klein en donker huis in de warme buitenwijken van Bogotá, de hoofdstad van Colombia. Luz Marina Bernal drukt de foto van haar zoon tegen haar borst. David Leonardo Porras Bernal was 26 jaar oud maar had de geestelijke ontwikkeling van een negenjarig kind. Hij kon nauwelijks begrijpen wat het woord ‘guerrilla’ betekende, maar werd na maanden zoeken teruggevonden in een massagraf met FARC-strijders.