Het regeerakkoord omarmt laagdrempelige rechtspraak, mediation en herstelrecht. Ook moet er een experiment met een buurtrechter komen. Voor de inrichting daarvan kan inspiratie worden opgedaan bij het project Spreekuurrechter, een experiment van de Rechtbank Noord-Nederland voor laagdrempelige rechtspraak. De eerste ervaringen zijn alvast veelbelovend.

Lees het hele artikel in Navigator.

Recent leverde rechtspsycholoog prof. Peter van Koppen in een artikel in dit blad stevige kritiek op rapportages van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Hierbij werd één specifiek NFI-rapport over een speciaal type hamer, een tengelhamer, als voorbeeld gebruikt. In dit artikel bespreken wij deze kritiek. Kortgezegd: wij zien in het artikel van Van Koppen geen aanleiding tot aanpassing van de rapporten of het starten van nog een onderzoek naar de NFI-rapportage. De weg die Van Koppen voorstaat is wetenschappelijk gezien achterhaald en om meerdere redenen verworpen. Wat betreft het verdedigingsbelang bij verkorte DNA-rapportages heeft Van Koppen echter een punt: er zou vaker een uitgebreide rapportage kunnen worden aangevraagd. Het standaard toevoegen van DNA-profielen aan het NFI-rapport stuit op privacybezwaren en vereist een wetswijziging.

Lees het hele artikel in Navigator.

Nu NFI-deskundigen geen keuze maken voor een van de hypotheses en met een onnodig nauwe blik naar het onderzoek kijken en het NFI een door de rest van de wereld geaccepteerde wetenschappelijke methode achterhaald vindt, worden rapportages geleverd met conclusies die voor menig rechter, officier van justitie en advocaat onbegrijpelijk zijn en die ook niet aansluiten bij de manier waarop rechters redeneren over strafrechtelijk bewijs.

Lees het hele artikel in Navigator.

In de initiatief-nota ‘Laat slachtoffers van internetoplichting niet in de kou staan’ ligt een uitnodiging tot een denkoefening besloten die aangegrepen moet worden. De conceptualisering van het schadeverhaal naar aanleiding van een strafbaar feit moet onder de loep worden genomen en de vraag is welke signatuur we daar aan toe willen kennen. Victimologische overwegingen zijn daarbij, gelet op de noodzaak tot behoud van een legitieme strafrechtspleging, van belang, maar dienen te worden afgewogen tegen de noodzaak tot behoud van het rechtsstatelijk karakter van het recht. Zowel dat van het civiele recht, als dat van het strafrecht. Maar tot een onmiddellijke uitvoering van de voorstellen, althans die ten aanzien van de verruiming van de executoriale bijstand, moet het niet komen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Rapporten van het NFI kennen regelmatig terugkerende problemen. Die worden in dit artikel aan de hand van een enkel NFI-rapport, waarin een aantal van die problemen samenkomt, onderzocht. Een deel van deze problemen wordt veroorzaakt door staand beleid van het NFI en geldt derhalve voor elk rapport. Het ware verstandig om de rapportering door het NFI en de kwaliteit ervan eens systematisch te onderzoeken. Naast de aan de hand van deze casus gerapporteerde problemen heeft het verkort rapporteren door de NFI, een efficiency-maatregel die sinds kort standaard wordt gehanteerd, tot gevolg dat de verdediging buitenspel wordt gezet. Het maakt het onmogelijk om serieus over een NFI-rapport te discussiëren.

Lees het hele artikel in Navigator.

De Tijdelijke Commissie Evaluatie Wet op de Parlementaire Enquête (TCEWPE) heeft eind februari, kort voor de verkiezingen, haar werkzaamheden afgerond via het aanbieden van een rapport waarin drie parlementaire enquêtes worden geëvalueerd. Het rapport is behoorlijk evenwichtig van toon. De commissie heeft zich niet laten ‘meeslepen’ door soms wellicht wat door emotie ingegeven oproepen van recente enquêtecommissies, maar zuiver afgewogen wat er wel en niet zou moeten worden veranderd in het stelsel van de Wet op de parlementaire enquête, en waarom dat zo is. Bij een viertal knelpunten wordt in deze bijdrage stilgestaan.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het eerder dit jaar in het NJB gepubliceerde pleidooi voor meer aandacht in het juridisch onderwijs voor kritische reflectie op het positieve recht vanuit andere wetenschapsgebieden is sympathiek en noodzakelijk. Integratie van dit analyseniveau in bestaande cursussen zou echter teveel vergen van de docenten. De grenzen tussen opleidingen zouden moeten vervagen, zodat studenten minors kunnen volgen of duaal of parallel twee programma’s kunnen volgen. Zo kan de student de benodigde kennis om kritisch te kunnen reflecteren bij de bron gaan halen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Hun afschuw van de uitingen op Geen Stijl is invoelbaar, maar dat burgers buiten de strafrechtelijke kanalen om de uitingsvrijheid vanwege de inhoud van uitingen trachten te beperken en dat ministers dat onderschrijven, past naar het oordeel van de auteur niet bij een democratische rechtsstaat.

Lees het hele artikel in Navigator.

In NJB 8 (2017/420) trof ik weer eens een verhandeling aan over het normaliseren van ambtenaren, in dit geval door professor Barentsen. Het is opvallend dat bij al dit soort bijdragen steeds uitsluitend aandacht wordt geschonken aan de technische kant van het ‘omturnen’ van de oude ambtenaren naar ‘normale’ werknemers, met ‘normale’ arbeidscontracten en arbeidsvoorwaarden.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het aansprakelijk stellen van het Ministerie van Defensie als werkgever voor de blootstelling aan chroom VI gaat met serieuze problemen gepaard voor de werknemers die ziek werden. Het ministerie richtte een fonds op voor deze slachtoffers: de coulanceregeling. Ook het fonds blijkt niet zonder gebreken. Een aangepaste versie van het fonds zou niet alleen voor Defensie-werknemers, maar ook voor andere slachtoffers van chroom VI moeten gaan gelden.

Lees het hele artikel in Navigator.

De verruiming van artikel 6:22 Awb heeft ertoe geleid dat nogal wat gebreken in besluiten kunnen worden gepasseerd. De rechtspraak laat zien dat het lang niet meer zo vaak als voorheen tot een vernietiging van een besluit hoeft te komen. Dit komt de slagvaardigheid van het bestuursprocesrecht, overeenkomstig de bedoelingen van de wetgever, zonder meer ten goede. De bestuursrechter is zich terdege bewust van de vraag of de gevolgen van een gemaakte fout rechtvaardigen dat een besluit wordt vernietigd. Een of meer richtinggevende uitspraken die expliciet zien op het (eerst) bezien van de mogelijkheden om gebreken met artikel 6:22 van de Awb te passeren, zouden nog wel wenselijk zijn.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het risico van het niet-ontmaskeren van moordenaars rechtvaardigt om standaard eenvoudig-invasief postmortaal onderzoek uit te voeren. Er zijn verschillende invasieve handelingen die een grote meerwaarde kunnen hebben bij het onderzoek naar de aard en het tijdstip van overlijden. Daarvoor is eigenlijk geen wetswijziging nodig, maar omdat er zoveel koudwatervrees is onder forensisch artsen, pleiten auteurs toch voor verduidelijking door de wetgever.

Lees het hele artikel in Navigator.

Na de perikelen van de Schiedammer Parkmoord is besloten om opnamen te maken van verhoren van verdachten en getuigen, althans in belangrijke zaken. Dat wordt door de politie ook trouw gedaan. Het levert echter in vrijwel alle gevallen een onbruikbare opname op.

Lees het hele artikel in Navigator.

De rechtspraak van het Hof van Justitie EU over de auteursrechtelijke ‘mededeling aan het publiek’ is volop in ontwikkeling. Het Hof is een nogal eclectische omstandighedencatalogus aan het aanleggen op grond waarvan bepaald moet worden wanneer nu wel of niet sprake is van een 'mededeling aan het publiek' en het is niet altijd duidelijk welke omstandigheid op welk moment wel of niet doorslaggevend is. Maar leidt dit tot ongelukken, ontploffingen en rampen? Nee. En dat komt omdat het Hof van Justitie er in een voorkomend geval weer een omstandigheid bij verzint waardoor de juiste uitkomst wordt bereikt.

Lees het hele artikel in Navigator.