Artikelen van Paul Mevis
Tijdschrift
NJB 40 (2023)
Vijftig jaar euthanasie(beleid)
Een uitspraak van de Rechtbank Leeuwarden uit 1973 bood een eerste opening voor legitiem levensbeëindigend handelen door een arts op verzoek van een patiënt. Inmiddels zijn we vijf decennia verder en is de huidige euthanasiewet dit jaar voor de vierde keer geëvalueerd. Waar staan we momenteel en welke (rechts)vragen zijn thans aan de orde?
‘Gezocht: een rechter die rechtspreekt vanuit karakter en geweten’
Hoewel rechters in beginsel geen politieke agenda behoren te hebben, krijgen zij de facto veel ruimte van de nationale en internationale wetgever om maatschappelijk gevoelige knopen door te hakken. Hoe moeten rechters met die rechterlijke ruimte omgaan in ‘gepolariseerde zaken’ waarover maatschappelijk sterk verdeeld wordt gedacht? Zouden rechterlijke kernwaarden zoals onafhankelijkheid of onpartijdigheid gerelativeerd kunnen worden ten faveure van (opvattingen over) rechtvaardigheid? Nu die opvattingen uiteenlopen is voorzichtigheid geboden.
Het doel heiligt de (cassatie)middelen
Onze hoogste civiele rechter is gebonden aan het cassatiemiddel. Niettemin worden de cassatiemiddelen niet gepubliceerd. De Hoge Raad geeft de klachten wel weer, maar doet dat kernachtig en toegespitst op het oordeel dat hij wenst te geven. Hierdoor geeft het lezen van de uitspraak meestal een beperkt zicht op het debat dat zich tussen partijen in cassatie heeft afgespeeld.
Migratiemaatregelen: voer voor de formatie
Tijdens de formatie wordt ongetwijfeld besproken welke mogelijkheden er zijn om migratie te reguleren. In deze bijdrage worden 53 ambtelijke stukken geanalyseerd die laten zien dat de mogelijkheid van regulering door het vorige kabinet serieus is genomen. De stukken laten echter ook zien hoe weinig marges Nederland heeft om een eigen nationaal migratiebeleid te voeren. Zowel reguliere migratie als asielmigratie worden vrijwel geheel door Europese regelgeving bepaald. Dat (de omvang van) migratie door een substantieel deel van de Nederlandse bevolking als probleem wordt ervaren, betekent wel dat de Nederlandse bevolking beter moet worden voorgelicht over de werkelijke omvang en invloed van migratie op de Nederlandse samenleving en zich ervan bewust wordt dat veel van de ervaren problemen juist niet primair met migratie te maken hebben. Auteurs benadrukken het belang van een kabinet dat de fundamentele rechten in acht neemt en de verleiding zal weten te weerstaan om ficties tot uitgangspunt van beleid te nemen.
Tijdschrift
NJB 3 (2019)
Evaluatie van de Wet hervorming herziening ten voordele
In deze bijdrage wordt ingegaan op de Wet hervorming herziening ten voordele en de recente evaluatie daarvan. Daarbij komen de wettelijke wijzigingen aan de orde en wordt onder meer stilgestaan bij de belangrijkste bevindingen en conclusies naar aanleiding van de uitgevoerde evaluatie. Geconcludeerd wordt dat de mogelijkheden om een afgesloten strafzaak herzien te krijgen, zijn verruimd, zonder dat de herzieningspoorten wagenwijd zijn opengezet. De wet is doeltreffend te noemen. Er zijn echter wel enkele knelpunten gesignaleerd die de werking van het rechtsmiddel herziening zouden kunnen frustreren.
Lees het hele artikel in Navigator.
Meerderjarigenbescherming en (on)bekwaamheid
In het kader van de bescherming van meerderjarigen en (on)bekwaamheid komt in deze bijdrage de wettelijke regeling van de curatelen, beschermingsbewinden en mentorschappen (cbm’en) aan de orde. Deze regeling scoort goed als het gaat om rechtszekerheid en -bescherming, maar het van rechtswege handelingsonbekwaam c.q. -onbevoegd worden verhoudt zich wel slecht met het uitgangspunt om die autonomie maximaal te honoreren. Is deze automatische aantasting van legal capacity wel te rechtvaardigen met een beroep op artikel 8 lid 2 EVRM?
Lees het hele artikel in Navigator.
Van rechtsbescherming naar machtsbescherming
Op 1 januari is de Algemene wet bestuursrecht (Awb) 25 jaar geworden. Zij zou volgens de wetgever als codificatie, van nu eindelijk ook ons bestuursrecht en bestuursprocesrecht, de Nederlandse burgers verrijken met verhoogde rechtsbescherming. Wat is daarvan gekomen?
Lees het hele artikel in Navigator.
Tijd voor de bestuursregelrechter?
Buurtrechter, vrederechter, spreekuurrechter, burenrechter, wijkrechter, regelrechter, ‘community court’,
aan creativiteit in de rechtspraak ontbreekt het niet. Laagdrempelige rechtspraak, ook wel maatschappelijk effectieve(re) rechtspraak geheten, krijgt in Nederland steeds meer vaste grond onder de voeten. In de praktijk gaat de aandacht vooral uit naar het civiele recht. Is het niet hoog tijd voor het bestuursrecht om aan te haken?
Lees het hele artikel in Navigator.
Van Lindenbaum/Cohen naar A/B?
De namen Lindenbaum en Cohen zijn ook na honderd jaar nog steeds springlevende namen in de rechtspraktijk en het onderwijs, vanwege een (civiel) arrest van de Hoge Raad. Het ging om een zakelijk conflict tussen twee natuurlijke personen. Een van Lindenbaums ‘bedienden’ was door Cohen overgehaald aan hem bedrijfsinformatie over Lindenbaums bedrijf te verklappen, waardoor Lindenbaum, zo stelde hij, in zijn bedrijf ernstig was benadeeld. Was dat onwetmatig of onrechtmatig?
Lees het hele artikel in Navigator.