In talloze zaken vormen door de Franse opsporingsautoriteiten buitgemaakte berichten van Encrochat en SkyECC cryptotelefoons het sleutelbewijs voor een veroordeling. In veel zaken waarin deze gegevens als bewijs zijn gebezigd heeft de verdediging uitgebreid verweer gevoerd inzake de rechtmatigheid van deze bewijsgaring. Gegeven de onduidelijkheid over de reikwijdte van het interstatelijke vertrouwensbeginsel in dezen besloten zowel Rechtbank Overijssel als Rechtbank Noord-Nederland prejudiciële vragen te stellen aan de Hoge Raad. In een arrest van juni 2023 zijn deze beantwoord. Nu dit type ‘datagedreven’ onderzoek de toekomst lijkt van de opsporing van georganiseerde criminaliteit is het zaak deze antwoorden nauwkeurig te bestuderen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In twee uitspraken van 31 mei 2023 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak besloten om het strafrechtelijke leerstuk van het functioneel daderschap in het bestuursrecht te importeren. De Afdeling houdt ‘toerekening’ in naam in ere, maar voortaan heeft te gelden dat als de beoogd overtreder zelf niet fysiek heeft gehandeld, hij de overtreding pas toegerekend kan krijgen als voldaan wordt aan de criteria van de Hoge Raad voor functioneel daderschap. Dat leek in eerste instantie een aardverschuiving in het handhavingsrecht, maar op basis van de eerste uitspraken van de Afdeling onder de nieuwe lijn kan worden betwijfeld of deze tot echt andere uitkomsten gaat leiden. Op de keper beschouwd is de wijziging in de rechtspraak precies wat de Afdeling ook al zei dat het is: een nuancering, geen aardverschuiving.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In de Engelstalige vakliteratuur wordt meer en meer de term ‘Transnational’ Labour Law gebruikt, in plaats van ‘International’ Labour Law, als het gaat om landsgrensoverschrijdende aspecten van dat rechtsgebied. Ook in het Nederlands lijkt Transnationaal Arbeidsrecht een betere aanduiding, omdat landsgrensoverschrijdend arbeidsrecht zich onder de invloed van de economische globalisering en het tekort schieten van het klassieke statelijke internationale arbeidsrecht sterk heeft uitgebreid buiten de gebruikelijke akkers van het publieke internationaal arbeidsrecht en het arbeidsrechtelijk IPR. Wat is dan te verstaan onder Transnationaal Arbeidsrecht, wie zijn de makers ervan, wie de geadresseerden, wie de toezichthouders en wie de handhavers? En heeft transnationaal arbeidsrecht behalve als aanduiding van feitelijke vaststelling van nieuwe vormen van regelgeving ook nog een meer ‘waarden-georiënteerde’ of ideologische betekenis?

[verder lezen in NAVIGATOR]

De bepaling dat het verboden is zich binnen een bepaald tijdsbestek in de openlucht te bevinden, is op zichzelf glashelder. Maar hoe kan men volhouden dat een bestuurder van een auto waarvan de deuren en ramen dicht zijn, zich in de openlucht bevindt?

[verder lezen in NAVIGATOR]

Dat de rechter ‘klare taal’ moet gebruiken, is inmiddels een breed gedragen norm. Toch zijn rechterlijke uitspraken (nog steeds) niet erg begrijpelijk. De vraag is dan ook wat ervoor nodig is om dit te veranderen. Uit verschillende experimenten blijkt dat het niet voldoende is om alleen het taalgebruik in uitspraken te vereenvoudigen. Oppervlakkige ingrepen zorgen er weliswaar voor dat leken de uitspraken als begrijpelijker ervaren, maar niet dat zij deze ook beter begrijpen. Ingrepen op oppervlakte- en diepteniveau samen blijken de begrijpelijkheid wél te vergroten. Daarmee is empirisch aangetoond dat peuteren aan de verf, zoals schrijven op B1-niveau, weinig oplost. En dat de klaretaalbeweging op de goede weg is door niet alleen aandacht te besteden aan de stijl, maar ook aan de structuur en de inhoud van uitspraken.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De lockdown van de samenleving heeft ingrijpende gevolgen gehad voor de zaaksbehandeling door de bestuursrechter. De afgelopen maanden is een aantal initiatieven ontwikkeld om de bestuursrechtspraak bij de rechtbanken draaiende te houden. Deze zijn op hun beurt vervolgens voor een deel ingebed in het Tijdelijke procesreglement bestuursrecht en de bijbehorende werkinstructies. Voldoet de zaaksbehandeling waarin de zitting minder centraal staat in coronatijden nu nog aan de maatlat van de professionele standaarden en wat kan worden geleerd van de huidige CZB?

[verder lezen in NAVIGATOR]

Wat is de rol van de Minister van Justitie en die van de Tweede Kamer als grote verontwaardiging bestaat over een uit de hand gelopen demonstratie in Amsterdam in coronatijd? En maakt het daarbij wat uit of de burgemeester van Amsterdam op eigen gezag handelde of als voorzitter van de veiligheidsregio?

[verder lezen in NAVIGATOR]

We leven in barre tijden. Bedrijven en werknemers komen in grote financiële problemen. Soms springt de overheid bij, zoals bij KLM. Aan de staatshulp worden voorwaarden verbonden op allerlei gebied: duurzaamheid, bonussen, lonen, om er een paar te noemen. Voor die lonen wil ik hier kort aandacht vragen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

[Lees De toekomst van de jurist, de jurist van de toekomst in NAVIGATOR]
[Lees Kruimelstrafzaken wegwerken in NAVIGATOR]
[Lees Professional en risicotaxatieinstrument hand in hand. Hoe de reclassering risico’s inschat. in NAVIGATOR]
[Lees het Naschrift van Gijs van Dijck in NAVIGATOR]

Uit recente jurisprudentie in beroepsziektezaken dringt zich een beeld op dat deze niet veel verbetering voor de door een beroepsziekte getroffen werknemer heeft gebracht. De complexiteit, de kosten en de soms ronduit schrijnende doorlooptijden van deze zaken nemen hand over hand toe. De nadere invulling van het proportionele en het predispositieleerstuk, de toepasselijkheid van artikel 6:99 BW en de eisen die aan het bewijs ter ontkrachting van het causaliteitsvermoeden moeten worden gesteld, moeten verder worden doorontwikkeld. Met de huidige rechtspleging in beroepsziektezaken (b)lijkt Nederland niet in staat om de feitelijke toegang tot het recht in het licht van artikel 6 EVRM te waarborgen.

In een groot aantal internationale verdragen zijn fundamentele arbeidsrechten vastgelegd, zoals het recht op vrije vorming van vakorganisaties, het verbod op kinder- en dwangarbeid alsmede het recht op een veilige arbeidsplaats. Handhaving van deze rechten vindt plaats via publiek- en privaatrechtelijke toezichtprocedures, die overigens met de globalisering van de economie een toenemende diversiteit vertonen. Publiekrechtelijke organisaties spelen weliswaar een grote rol in de totstandkoming van normen, verdragen en verklaringen maar beschikken over onvoldoende bevoegdheden om er op toe te zien dat die normen daadwerkelijk worden nageleefd. Global governance van sterke internationale organisaties zou tegenspel moeten bieden aan de grote internationale spelers in industrie en handel. Want ondanks alle verdragen en vrijwillige codes in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen worden er dagelijks schendingen van internationale arbeidsnormen gemeld en halen grote misstanden regelmatig het nieuws. Wordt het niet tijd voor een internationale controle op de arbeidsrechten in de handel en een daaraan gekoppeld global social label onder ILO-regie?

Op 29 maart 2014 viert Nederland het 200-jarig bestaan van zijn Grondwet, een van de oudste grondwetten ter wereld. Maar Nederlanders hebben niet veel op met de Grondwet. Hoewel we belang hechten aan het bestaan ervan, weten we nauwelijks wat er in staat. In ons land geen uitbundig vlagvertoon op een Nationale Grondwetsdag. Terwijl in een belangrijk document als de Grondwet normen en waarden zijn vastgelegd die de nationale identiteit bepalen, de grondrechten voor burgers beschrijven en op indirecte wijze bijdragen aan de stabiliteit van een land en daarmee aan de economische vooruitgang van zijn inwoners. Een levende Grondwet begint met het overbrengen van de waarden, beginselen, instituties en structuren van een politiek systeem van de ene op de andere generatie. Niet als dictaat van de doden naar de levenden, maar als de inspiratie die een oud idee kan bieden aan nieuwe uitdagingen.

Vreemdelingen in een ‘medische noodsituatie’ die binnen drie maanden ernstige gevolgen kan hebben, mogen niet worden uitgezet. Om dit criterium het hoofd te bieden koopt Nederland voor drie maanden medische zorg in het buitenland in teneinde de zieke vreemdeling toch uit te kunnen zetten naar dat buitenland. Wat er na die drie maanden met de zieke gebeurt is dan onze zaak niet meer. Dit is een inhumane manier van doen die niet strookt met de gedachte achter het begrip ‘medische noodsituatie'.

Lessen uit Duitsland
In het Sociaal Akkoord dat afgelopen april werd gesloten tussen het kabinet en de sociale partners is onder andere een herziening van het ontslagrecht voorzien. Enkele aspecten van de voorgenomen hervormingen vertonen grote gelijkenis met het systeem zoals dat nu al in Duitsland bestaat. Daar bestaat veel kritiek op het stelsel omdat zowel werkgever als werknemer langdurig in het ongewisse kunnen zijn of er nu wel of niet rechtsgeldig een einde aan de arbeidsovereenkomst is gekomen.

In de bijstandswetgeving lijkt het recht op sociale zekerheid en daarmee het rechtenperspectief tegenwoordig veel minder op de voorgrond te staan dan wat men wel het symbolische karakter van het recht op bijstand heeft genoemd: een recht gecodificeerd om plichten te kunnen opleggen aan de uitkeringsgerechtigde. Zo wordt de in de Wet Werk en Bijstand geboden mogelijkheid om bijstandsgerechtigden te verplichten arbeid met behoud van uitkering te verrichten, op grote schaal toegepast en is deze mogelijkheid onlangs verder uitgebreid door de invoering van de tegenprestatie naar vermogen. Het doel is de instroom in de WWB te beperken en een snelle uitstroom te bevorderen. In deze bijdrage wordt ingegaan op de vraag hoe de huidige sturingsmethode uit de uitvoeringspraktijk van de WWB zich verhoudt met het rechtskarakter van de WWB.

Binnen de ILO is het stakingsrecht altijd ongeschreven ingelezen in het recht op vakbondsvrijheid en op onderhandelen, ook al wordt het niet uitdrukkelijk toegekend in de ILO Conventies. Werkgevers hebben zich altijd tegen deze interpretatie gekeerd maar zich tot voor kort neergelegd bij de meerderheidsopvatting binnen de ILO. Aan die houding is een einde gekomen en het debat voltrekt zich inmiddels op hoge toon. En niet alleen binnen de ILO, ook in EU-verband is het stakingsrecht voorwerp van strijd tussen werkgeversen werknemersorganisaties. De waarden die ten grondslag liggen aan de rechten die vakorganisaties in de loop der tijd hebben opgebouwd, blijken niet altijd goed te rijmen met die van de vrije economische markt.