Via de Raad voor de rechtspraak heeft de Minister van Justitie en Veiligheid potentieel stevige grip op de bedrijfsvoering van de gerechten en daarmee, indirect, op de rechtspraak. Deze ruime mogelijkheid tot sturing van ‘boven’ vormt een systeemrisico voor rechterlijke onafhankelijkheid waardoor die nu grotendeels leunt op een vitale rechtsstatelijke cultuur. En die cultuur is helaas niet steeds gegeven. Onafhankelijkheidswaarborgen, met name tegen top-down sturing en politieke inmenging, verdienen daarom versterking. De Raad voor de rechtspraak zou een buffer moeten vormen tegen de politiek. Zodat de Raad voor de rechtspraak meer de Raad ván de rechtspraak wordt.

[verder lezen in InView]

De combinatie van woningsluiting en ontbinding van de huurovereenkomst lijkt door de wetgever als oplossing te worden gezien voor allerlei problemen op het terrein van zowel de openbare-ordehandhaving als criminaliteitsbestrijding. Dit is niet terecht. Het is van belang om in het oog te houden dat een woning een basisvoorziening is en een belangrijk onderdeel vormt van het door artikel 8 EVRM beschermde privéleven. Dat buitengerechtelijke ontbinding van de huurovereenkomst mogelijk is na woningsluiting wegens door derden gepleegde aanslagen, is dan ook misplaatst.

[verder lezen in InView]

In dit artikel staat centraal wat de rol is van maatschappelijke regulering bij invulling van de maatschappelijke betamelijkheid en welke omstandigheden relevant zijn bij de bepaling van die rol. Om die vraag te beantwoorden zijn de stand van de doctrine en de stand van de rechtspraktijk onderzocht en is een vergelijking tussen beide gemaakt. Uit de vergelijking blijkt dat in de feitenrechtspraak weinig terug te zien valt van wat de literatuur zo bezighoudt. De conclusie van het stuk is dat het wellicht tijd is maatschappelijke regulering te omarmen als functioneel, waardevol en effectief rechtsvindingsinstrument. In verreweg de meeste gevallen helpt zij de rechter werkelijk vast te stellen wat de maatschappelijke betamelijkheid inhoudt.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De Werkgroep reflectie toeslagenaffaire rechtbanken is in maart 2021 ingesteld met als doel om te reflecteren op de rol van de bestuursrechter in kinderopvangtoeslagzaken. In dit artikel doen de leden van de Werkgroep kort verslag van hun bevindingen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In deze bijdrage wordt een aantal belangrijke feitelijke bevindingen van de Werkgroep Reflectie Toeslagenaffaire Rechtbanken belicht, die doen begrijpen waarom het onrecht lang onopgemerkt bleef en aan de hand waarvan wordt bezien in welke mate de in het rapport geanalyseerde problematiek onderdeel is van het systeem van bestuursrechtelijke rechtsbescherming. Wat is de invloed geweest van de aanvankelijk beperkte omvang van het aantal zaken? Waarom werd een groot deel van de beroepen in deze zaken ingetrokken? Heeft de drang naar definitieve geschilbeslechting een rol gespeeld? De eerstelijnsrechter zal zich moeten herbezinnen op zijn rol. In elk geval is naast meer maatwerk óók een volwaardigere rechtmatigheidsbeoordeling van algemeen verbindende voorschriften en beleidsregels aangewezen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De kinderopvangtoeslagaffaire dwingt tot zelfreflectie; niet alleen op de rol van de staatsmachten en de verhouding tot elkaar, maar tevens op de rol van de rechtenfaculteiten (en de rechtswetenschappers). Het is immers hoofdzakelijk daar waar de personen (studenten) tot toepassing van het recht worden opgeleid.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Een nieuw constitutioneel dieptepunt is bereikt in Polen. Met de publicatie van de zogenaamde Polexit-uitspraak in het staatsblad omarmt de Poolse regering de rechterlijke aanval op de fundamenten van de EU-rechtsorde. De geringe speelruimte om dit constitutionele drama met een sisser te laten aflopen, is hiermee verkeken. Toch lijkt de ernst van de zaak nog niet tot iedereen doorgedrongen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Nederland bezit een kleurrijke collectie geïnstitutionaliseerde kunst- en cultuurprijzen, die een grote waarde vertegenwoordigt in en buiten de kunstsector. De overheid is daarbij een belangrijke financier. In deze bijdrage worden de juridische consequenties geschetst van met publiek geld bekostigde kunst- en cultuurprijzen. Die consequenties verdienen aandacht, omdat in het cultuurprijzenveld de rechtsverhoudingen tussen de overheid, prijsorganisaties en deelnemers vaak niet nader zijn gekwalificeerd. In de praktijk wordt meestal aangenomen dat sprake is van een privaatrechtelijke rechtsverhouding tussen de prijswinnaars en de organisatie. Daar kunnen echter vraagtekens bij worden geplaatst. Sinds 1998 geldt namelijk dat de verstrekking van overheidsgeld ten behoeve van activiteiten in het algemeen belang onder het subsidierecht valt. Voldoet de toedeling van een geldprijs aan de Awb-subsidiedefinitie, dan is zij een subsidiebeschikking en geldt het publiekrecht onverkort. Voldoet de toedeling niet aan de definitie, dan zal sprake zijn van een privaatrechtelijke handeling.

Lees het hele artikel in Navigator.

Delinquenten die op basis van hun mentale gesteldheid zouden kwalificeren voor tbs, maar vanwege de afwezigheid van behandelmogelijkheden in een tbs-kliniek in Curaçao een ‘inhuman or degrading treatment’ ondervinden en als gevolg daarvan schade oplopen, kunnen niet alleen jegens het Koninkrijk ex  artikel 3 EVRM ageren, maar tevens jegens het land Curaçao een recht op schadevergoeding doen gelden op grond van artikel 6:162 BW. Waar schending van artikel 3 EVRM heeft plaatsgevonden en tot schade bij de psychisch gestoorde gedetineerde heeft geleid, zal het land niet met een beroep op het ontbreken van toerekenbaarheid aan aansprakelijkheid kunnen ontkomen. Daarnaast kan de Curaçaose overheid civielrechtelijk worden aangesproken door burgers, die schade hebben ondervonden die voortkomt uit gebrek aan of afwezigheid van adequate behandeling van een psychisch gestoorde delinquent.

Lees het hele artikel in Navigator.

D66 houdt voet bij stuk: Europa moet in de Grondwet. Als laatste daad van 2019 dienden Kees Verhoeven en Rob Jetten een na het advies van de Raad van State aangepast wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer. Het volstrekt voorspelbare liet niet lang op zich wachten. In De Telegraaf werd uit de hoek van FvD/PVV het voorstel weggezet als ‘plan van doorgeslagen ideologen’. D66 verkondigde ondertussen dat het toch juist ‘mooi’ was als Nederland in tijden van een naderende Brexit ‘het EU-lidmaatschap sterker omarmt’. Twee tegenovergestelde perspectieven, maar ook een gemeenschappelijke deler: het is voor beide kanten onbekend dat een grondwettelijke codificatie van de EU niet per se een toonbeeld is van Europese gezindheid.

Lees het hele artikel in Navigator.

Een combinatie van buurtrechtspraak met interculturele rechtspraak zou in Nederland een experiment waard zijn, speciaal voor bevolkingsgroepen waarbinnen het vertrouwen in de justitiële autoriteiten tekort schiet.

Lees het hele artikel in Navigator.