Artikelen van Max van Leyenhorst
Tijdschrift
NJB 14 (2022)
De autonomie van het civiele recht en het strafrecht bij normstelling voor ernstige risico’s voor de fysieke leefomgeving
In dit artikel betogen de auteurs dat het dogma waarin het strafrecht en (in mindere mate) het civiel recht als vangnet fungeren bij de bescherming van de fysieke leefomgeving verlaten moet worden. Het nadeel van dat systeem is namelijk dat ook bij grove gevallen van milieuverstoring, zelfs met concreet gevaar voor de menselijke gezondheid als gevolg, rechtsbescherming onder druk staat. Bepleit wordt om meer in te zetten op de autonomie van het privaat- en strafrecht, waardoor het mogelijk wordt in gevallen van ernstige milieuvervuiling publieke regulering aan te vullen en in sommige gevallen zelfs te ‘overrulen’. Dat pleidooi heeft de nodige implicaties voor de aansprakelijkheidsrechtelijke en strafrechtelijke beoordeling en leidt tot verscheidene vervolgvragen en uitdagingen.
Naar bruikbaar, eigentijds en logisch consistent staatsnoodrecht
De coronacrisis heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat het noodrecht voor crises met een nationale impact niet
of nauwelijks functioneert. Bij de op handen zijnde herziening van het klassieke staatsnoodrecht en het
nationale crisisrecht is het wellicht wijs om niet meteen te beginnen met het opwarmen van de oude prak.
We kunnen ons misschien beter richten op een herziening van het obsolete, ondoorzichtige en onwerkbare
huidige systeem, waarbij we ons laten inspireren door het gemeentelijk noodrecht. Dat doet namelijk al sinds
1851 tot op de dag van vandaag bijzonder effectief dienst in de rampenbestrijding en crisisbeheersing.
Polen en de democratische rechtsstaat; Catch 2022?
Het Europese Hof van Justitie heeft op 16 februari 2022 in de door Polen en Hongarije aangespannen zaken beslist dat voor het conditionaliteitsregime van EU Verordening 2020/92 voldoende grondslag bestaat in het EU-verdrag. Ook heeft het bepaald welke procedurevoorschriften daarbij moeten worden nageleefd. Het is een richtinggevend arrest maar het zal voor een effectieve bescherming van een onafhankelijke rechtspraak in Polen nog (te) lang duren voordat dit mechanisme feitelijk echt uitwerking heeft. Dat wordt niet anders na de aankondiging van de EU Commissie van 5 april 2022 dat zij op basis van deze verordening een procedure gaat starten tegen Hongarije.
Reactie op artikel Teun Struycken
Teun Struycken sr. betoogt in NJB 2022/356 dat de Nederlandse rechter zich niet moet inlaten met het toetsen van arbitrale vonnissen die zijn gewezen op basis van investeringsverdragen. De bijdrage van Struycken is prikkelend, maar naar onze mening niet overtuigend. Een korte reactie.
Yukos Awards
Max van Leyenhorst en Wouter de Clerck hebben kennisgenomen van mijn artikel. Dat verheugt me, maar zij hebben mij niet overtuigd. Zij bevestigen op het punt van bevoegdheid van de Nederlandse rechter inzake arbitrage de Haagse uitspraken waarbij ik juist een vraagteken heb gezet.