Recentelijk gaf de Duitse regering toestemming voor het vervolgen van een Duitse komiek die op televisie een satirisch gedicht over de Turkse president Erdogan had voorgedragen. Ook het Nederlandse strafrecht kent bepalingen die het verbieden om buitenlandse machthebbers te beledigen. In deze bijdrage wordt dit delict vanuit rechtshistorisch en Europeesrechtelijk perspectief belicht. Volgens de auteur kunnen uit de rechtshistorische schets twee conclusies worden getrokken. Ten eerste dat het zeer moeilijk is om de grens tussen geoorloofde kritiek en ongeoorloofde belediging vast te stellen, en ten tweede dat het bestraffen van kritiek en spot op gespannen voet staat met de vrijheid van meningsuiting, het belangrijkste middel dat burgers hebben om te waarschuwen voor machtsmisbruik. Uit de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens blijkt dat zogeheten ‘political expression’ (waaronder kritiek op politici en politieke instituten) speciale bescherming geniet. Om te bepalen of grove uitingen worden beschermd door artikel 10 EVRM dienen zij te worden beoordeeld in hun bredere context, waarbij voor satire geldt dat deze kunstvorm volgens het Hof een belangrijke rol kan spelen in het publieke debat. De ‘bijzondere’ beledigingsdelicten in het Wetboek van Strafrecht zijn niet onproblematisch in het licht van artikel 10 EVRM.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

De afgelopen jaren zijn er veel zaken in de publiciteit geweest van mensen die via het werk te maken kregen met een misstand die maatschappelijk van belang was. Zij kwamen in de problemen omdat zij de misstand naar buiten brachten. Dit was aanleiding voor de Tweede Kamer om te komen tot de Wet Huis voor klokkenluiders. Deze wet verbetert de mogelijkheden om te melden en beoogt werknemers en ambtenaren die melden te beschermen. Op 1 juli 2016 treedt de Wet Huis voor klokkenluiders in werking. Het Adviespunt Klokkenluiders juicht de komst van het Huis voor klokkenluiders van harte toe.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

In de literatuur is voorgesteld om proefpersonen in bepaalde gevallen te laten meebetalen aan medischwetenschappelijk onderzoek. Dat voorstel is in strijd met de ethische en juridische uitgangspunten van proefpersonenonderzoek. Wetenschappelijk onderzoek wordt niet (primair) gedaan in het belang van de proefpersoon, maar in dat van de vooruitgang van de geneeskunde. Laten meebetalen geeft de proefpersoon een verkeerde boodschap en schendt gelijkheid en solidariteit. Bovendien zijn er methodologische bezwaren.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

Bijna vijftien jaar na de invoering van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (WTL) vormt het vrijwillige levenseinde nog altijd onderwerp van het politieke en maatschappelijke debat. Niet zo vreemd, nu de Nederlandse samenleving bij voortduring wordt bestookt met campagnes en initiatieven op het gebied van euthanasie, vrijwel zonder uitzondering geïnitieerd door de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Maar waarheen leidt dit alles? Naar een situatie waarin euthanasie volledig genormaliseerd is? Waarin aan ons, zelfbeschikkende burgers, haast als vanzelfsprekend het recht toekomt geheel autonoom te bepalen op welk moment, met behulp van welk dodelijk product en door welke instelling wij ons leven (laten) beëindigen? Voordat de wetgever definitief die weg inslaat, is een pleidooi voor een pas op de plaats aangewezen.

Lees het hele artikel in Navigator.