Uit de conclusies van het rapport van de commissie-Sorgdrager over de fipronilcrisis kan worden afgeleid dat een geïntegreerd handhavingsstelsel voor het levensmiddelenrecht, waarbij de keuze voor een of meerdere handhavingsmodaliteiten pas wordt gemaakt wanneer het feitenonderzoek is afgerond, de voorkeur heeft. In dit artikel wordt betoogd dat Unierechtelijke verplichtingen sturing geven bij een adequate keuze tussen of combinatie van bestuursrechtelijk en strafrechtelijk optreden door de NVWA wanneer de voedselveiligheid in het geding is. Het belang van de volksgezondheid en voedselveiligheid vereist in voorkomende gevallen dat bij risico’s snel handhavend wordt opgetreden. Dat optreden moet in ieder geval niet in de weg worden gezeten door de wens om een strafrechtelijk onderzoek te starten. Het primaat ligt daarom in beginsel bij de NVWA als toezichthouder. Het paradoxale effect dat een snelle keuze voor het strafrecht er in feite toe leidt dat niet snel genoeg ter bescherming van die voedselveiligheid en volksgezondheid wordt opgetreden, kan hierdoor worden vermeden.

Lees het hele artikel in Navigator.

Kan het uitgeven van een stadspaspoort aan iedereen die dat wil, ongeacht verblijfsstatus, bijdragen aan oplossingen voor de grote problemen van mensen zonder verblijfsstatus en de gemeenten waarin zij wonen? De gemeentelijke identificatiekaart van de stad New York biedt een oplossing in uiteenlopende situaties waarin mensen zonder verblijfsstatus in de problemen komen. Ook in Nederland zou een dergelijk paspoort een bijdrage kunnen leveren aan het tegengaan of verzachten van belemmerende maatregelen die vooral een symbolisch doel dienen, een verwoestend effect hebben op de levens van mensen zonder verblijfsstatus, grote praktische problemen voor gemeenten veroorzaken en belangrijke principes van de rechtsstaat ondermijnen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Meervoudige problematiek treft de meest kwetsbare mensen uit onze samenleving. Juist deze groep moet door de wet beschermd worden. Als er wetgeving komt die een juridische grondslag creëert om gegevens over deze burgers te delen tussen de domeinen bestuur, hulpverlening, zorg, jeugd, onderwijs, woningcorporaties, vreemdelingen, veiligheid, handhaving en private partijen, dan ontstaat daarmee een samenleving met totalitaire trekjes.

Lees het hele artikel in Navigator.

De Hoge Raad doet er alles aan om te voorkomen dat strafzaken stranden wegens een schending van processuele voorschriften. Fouten van het opsporings- en vervolgingsapparaat worden onbestraft gelaten en verzuimen met de mantel der liefde bedekt. Dat de Raad daarin vrij ver gaat, is al langer bekend. Maar dat hij de wil van de wetgever in twee recente uitspraken ten nadele van de verdachte passeert, mag zelfs voor de Raad opmerkelijk heten.

Lees het hele artikel in Navigator.

In dit artikel wordt een aantal constitutionele en rechtsstatelijke uitdagingen verkend die de hedendaagse stedelijke dynamiek meebrengt. In welke mate kunnen of moeten de bestaande constitutionele normering en rechtsstatelijke oriëntering worden herzien met het oog op de actuele vragen en uitdagingen waarmee de moderne stad wordt geconfronteerd? Als lokale en regionale bestuurders een grotere stedelijke autonomie zouden krijgen, wat zou dat impliceren voor het constitutionele en rechtsstatelijke kader voor regelgeving en bestuur? Waar knelt of wringt het huidige kader met de behoeften van steden aan grotere slagkracht en de wens die constitutioneel vorm te geven en te verankeren?

Lees het hele artikel in Navigator.

Sint Maarten geniet meer autonomie in het Koninkrijk dan St. Martin in Frankrijk. Dit brengt, ook na het passeren van orkaan Irma, de nodige verantwoordelijkheid met zich, zoals op het terrein van openbare orde en justitie. Naar Europees recht verschillen Sint Maarten en St. Martin enorm: Sint Maarten is een LGO en St. Martin een UPG. Land en Collectivité hebben naar Unierecht echter ook een overeenkomst: zowel de ingezetenen van St. Martin (Franse burgers) als die van Sint Maarten (Nederlandse burgers) zijn Europese burgers. Interessant is te bezien hoe zwaar deze overeenkomst weegt voor de EU bij de beslissing of ten aanzien van steunverlening in tijden van nood een wezenlijk verschil tussen beide zijden van het eiland gemaakt mag of zal worden. Dát de Commissie inmiddels toegezegd heeft dat ook Sint Maarten op financiële steun vanuit de EU kan rekenen maakt dat niet anders want grondslag en omvang van die steun liggen ten aanzien van Sint Maarten niet vast.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op 6 september 2017 is, op 93-jarige leeftijd, prof. mr. Frits Kalshoven overleden. Hij was een internationaal gerenommeerde deskundige op het terrein van het internationale humanitaire recht.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op 25 september 2017 overleed op 79-jarige leeftijd in zijn thuisstad Chicago Mahmoud Cherif Bassiouni, Emeritus Professor of Law aan DePaul University, President van het Siracusa International Institute for Criminal Justice and Human Rights en erevoorzitter van de International Assosiation of Penal Law. De reacties die zijn overlijden teweegbrengt, laten zien wat een groot voorbeeld hij was en is voor velen die een bijdrage willen leveren aan een vreedzame wereld. Door de geestkracht van zijn werk heeft hij vele mensen over de hele wereld geïnspireerd. Met zijn wortels in de Arabische wereld en zijn vertrouwdheid met de westerse wereld heeft Bassiouni zich in praktijk en in theorie ingezet voor de eerbiediging van mensenrechten en de rule of law en de beëindiging van straffeloosheid. Deze bijdrage is een bescheiden poging te reflecteren op zijn bijzondere persoonlijkheid en de betekenis van zijn werk voor, met name, het internationaal strafrecht.

Lees het hele artikel in Navigator.

Na de aanslagen in Parijs en Brussel staat betere en snellere gegevensuitwisseling zowel nationaal als internationaal ten behoeve van terrorismebestrijding hoog op de politieke agenda. In dit artikel staat de normering van geïntensiveerde gegevensuitwisseling centraal. Daarbij gaat het allereerst om de beoordeling welke gegevens aan een andere (binnenlandse of buitenlandse) instantie mogen worden verstrekt. Spiegelbeeldig daaraan is de beoordeling welke gegevens door de ontvangende instantie mogen worden gebruikt. Betoogd wordt dat informationele solidariteit zal bijdragen aan de totstandkoming van een rechtsstatelijke basisinfrastructuur voor gegevensuitwisseling. Die informationele solidariteit houdt in dat wederzijdse bereidheid bestaat gegevens te delen én openheid naar elkaar wordt gegeven over de herkomst van gegevens. Een snel en adequaat systeem van gegevensuitwisseling kan daardoor worden gerealiseerd.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

De Hoge Raad, en in haar voetspoor de regering, lijkt meer dan ooit te hechten aan het leerstuk van de formele rechtskracht. Dit door velen als uiterst lastig beschouwde leerstuk is gebaseerd op het uitgangspunt dat de onrechtmatigheid van appellabele overheidsbesluiten door het bestuursorgaan of de bestuursrechter moet worden vastgesteld. Daarom beschouwt de burgerlijke rechter niet of tevergeefs aangevochten besluiten als rechtmatig. Problematisch is echter, dat de bestuursrechtelijke rechtsgang lang niet altijd uitsluitsel geeft over de (on)rechtmatigheid van het aangevochten besluit. Bijvoorbeeld omdat de omstandigheden wijzigen of omdat het bestuursorgaan het oorspronkelijke besluit vervangt door een nieuw besluit dat tegemoetkomt aan de bezwaren van de belanghebbende. In zo’n geval is de burgerlijke rechter wél bereid om zelf de onrechtmatigheid van het oorspronkelijke besluit vast te stellen. Dit roept de vraag op hoe belangrijk het genoemde uitgangspunt is en of er oplossingen zijn om wel tot een sluitend systeem te komen.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

Een in enkele landen geïntroduceerde maatregel om asielaanvragen en -opvang beheersbaar te houden is om bij binnenkomst waardevolle bezittingen van asielzoekers af te nemen als bijdrage in de kosten van de opvang. Dit essay gaat in op de vraag in hoeverre deze maatregel zich verhoudt tot het eigendomsrecht. Ook wordt ingegaan op de wijze waarop Nederland asielzoekers en vergunninghouders verplicht bij te dragen in de kosten van de opvang.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

Er is de afgelopen tijd in de media veel aandacht geweest voor de vrijheid van meningsuiting. Dit naar aanleiding van het Turkse optreden tegenover journalisten. Dat leidde tot ophef en verontwaardiging. Maar toen een Nederlands bestuursorgaan op ongrondwettige wijze ingreep in de meningsuiting van advocaat Meindert Stelling, bestond daarvoor geen aandacht. En dit veranderde niet toen de Haagse raad van discipline op 21 maart 2016 besloot dat Stelling niet langer advocaat mocht zijn.

Lees het hele artikel in Navigator.