Artikelen van Madeleine van Rossum
Tijdschrift
NJB 30 (2024)
Een nieuw stelsel voor de beslechting van verkiezingsgeschillen
Geschillen over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen worden beslecht door de Tweede Kamer zelf. Rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) zet het Nederlandse stelsel echter onder druk. Uit recente rechtspraak van het EHRM blijkt dat de beslechting van verkiezingsgeschillen door de Tweede Kamer zich moeilijk verhoudt met artikel 3 Protocol 1 EVRM, waarin het recht op vrije en eerlijke verkiezingen is vastgelegd. Mede naar aanleiding van de rechtspraak van het EHRM is op nationaal niveau dan ook het besef gerezen dat het Nederlandse stelsel herziening behoeft. Een advies van de Kiesraad naar aanleiding van de jurisprudentie van het EHRM, een Kamerbrief die daarop volgde en een recent advies van de Raad van State wijzen in die richting. Uit die documenten blijken ook de aandachtspunten voor de (grond)wetgever bij het vormgeven van dit nieuwe stelsel. In deze bijdrage worden deze aandachtspunten belicht en becommentarieerd, opdat ze in de verdere discussie over deze materie een rol zullen spelen. De centrale vraag in deze bijdrage is dan ook: hoe moet het nieuwe stelsel voor de beslechting van verkiezingsgeschillen worden vormgegeven? Het artikel blijft beperkt tot de beslechting van geschillen die bij de Tweede Kamerverkiezingen optreden: verkiezingen voor andere vertegenwoordigende organen blijven buiten beschouwing.
Een week lang zelf aan de enkelband
Voor strafbare feiten waarvoor de rechter in beginsel een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden oplegt, zou serieus moeten worden nagegaan of er een gelijkwaardig alternatief mogelijk is in de vorm van een vrijheidsbeperkende taakstraf of elektronische detentie, omdat een korte gevangenisstraf meer kwaad dan goed doet. Dit artikel doet verslag van een week aan de enkelband op verzoek van Reclassering Nederland.
De asielcrisis
Er is de nodige onrust ontstaan over het aangekondigde plan van het kabinet om een asielcrisis uit te roepen. Hoewel de plannen hevig onder vuur kwamen te liggen tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen, is inmiddels duidelijk dat het kabinet eraan wenst vast te houden. Het startschot voor alle onrust werd gegeven door het regeerprogramma van het kabinet, dat premier Schoof op 13 september presenteerde. Deze bijdrage voorziet enkele tijdens die persconferentie gedane uitspraken van duiding en juridisch commentaar. Wat zegt het kabinet nu eigenlijk? Snijdt dit juridisch hout? En wat zijn de consequenties?
Online totstandkoming van overeenkomsten en de klassieke regels over aanbod en aanvaarding in het BW
De traditionele regels in het BW over de totstandkoming van overeenkomsten gelden op eenzelfde wijze voor het sluiten van offline en online overeenkomsten. Hoewel die BW-regelgeving technologie-neutraal is geformuleerd is het toch de vraag in hoeverre deze regels voldoende toereikend en toepasbaar zijn bij het online contracteren met een consument en hoe zij zich verhouden tot geïmplementeerde regels met een Europese oorsprong. Het is geen gemakkelijke opgave alle regels van Europese oorsprong nu en in de toekomst zorgvuldig te implementeren in het BW en het steeds complexer wordende privaatrecht zo goed en zo gestructureerd mogelijk te codificeren.
Gelijkebehandelingswetgeving tegen grensoverschrijdend gedrag
De gelijkebehandelingswetgeving biedt, naast de Arbo-wet en de verplichtingen voortvloeiend uit goed werkgeverschap, ook nuttige handvatten om grensoverschrijdend gedrag aan te pakken.
Tijdschrift
NJB 11 (2024)
Moet de eed niet eens eindelijk afgeschaft worden?
De eed in al zijn gedaanten blijft ons bezig houden. Wie zijn er verplicht om een eed te zweren, en wie mag het houden bij een belofte? En: wat is de vorm van de eed? Mag men alleen bij de Christelijke God Almachtig zweren of ook bij andere goden? Dat is een actueel probleem. In deze bijdrage wordt de tumultueuze ontwikkeling met betrekking tot deze vraagstukken sinds het begin van de 20ste eeuw beschreven. Niet alleen wordt vaak de hand gelicht met bestaande wetgeving, maar ook worden onnadenkend daarvan afwijkende regelingen ingevoerd. Schrijver pleit ten slotte voor afschaffing van de eed, die past niet meer in het huidige tijdsgewricht.
Informed consent ten aanzien van medische verrichtingen
Voor verrichtingen ter uitvoering van een geneeskundige behandelingsovereenkomst is de toestemming van de patiënt vereist die daartoe voldoende geïnformeerd moet zijn. Waar eerder het advies van de hulpverlener leidend was, is door de wetswijziging van artikel 7:448 BW, van kracht sinds januari 2020, dit vereiste van informed consent steeds meer in het teken komen te staan van ‘samen beslissen’ ook wel shared decision making genoemd. Voor het toestemmingsvereiste voor minderjarigen gelden echter objectieve leeftijdgrenzen en lijkt de daadwerkelijke wils(on)bekwaamheid niet het uitgangspunt. In deze bijdrage wordt onderzocht hoe deze leeftijdgrenzen zich verhouden tot het model van shared decision making.
Burgerberaad op decentraal niveau
Volgens sommigen vormen de verkiezingen de kern van de democratie. Maar het kan ook anders: een burgerberaad op decentraal niveau kan helpen onze democratische ambities invulling te geven en onze democratie aanvullen en verlevendigen. Een burgerberaad kan worden gekarakteriseerd als ‘dubbel-op bottom-up’: vanuit burgers, vanuit lokaal bestuur, en kan leiden tot beter beleid en meer vertrouwen en een betere legitimering van lastige besluiten.