Artikelen van Lodewijk Valk

Tijdschrift
NJB 15 (2025)
Het nieuwe Surinaamse Burgerlijk Wetboek als product van de Nederlands-Caribisch- Surinaamse rechtsfamilie
Op 1 mei 2025 is in Suriname het nieuwe Burgerlijk Wetboek in werking getreden. Het nieuwe wetboek neemt het Nederlandse BW en de Caribische varianten daarvan tot voorbeeld, zonder de inhoud daarvan klakkeloos over te nemen. Vooral in het personen- en familierecht en het erfrecht, en in mindere mate ook in het vermogensrecht, maakt Suriname eigen keuzes.
Het Nieuw Surinaams Burgerlijk Wetboek
In De Nationale Assemblée (DNA) in Paramaribo vond op donderdag 6 februari 2025 een symposium plaats met als thema: ‘70 jaar Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, 50 jaar Onafhankelijkheid Suriname, Inwerkingtreding nieuw Burgerlijk Wetboek: Reflectie en Toekomst’. Dit symposium werd georganiseerd door DNA in samenwerking met de Open Universiteit Nederland en de Universiteit Antwerpen. Onder de vlag van dit thema werd op het gedeeld verleden kritisch gereflecteerd door politici, historici, rechtsgeleerden en advocaten, met bijzondere aandacht voor de rechtsbetrekking tussen Suriname en Nederland. Een verslag.
‘Wat moeten wij, hoogleeraren, doen?’: burgermoed in meervoud
Op 6 april 1945 stierf Ben Telders in Bergen-Belsen. De veel te jong gestorven Leidse hoogleraar produceerde een verzameld werk dat meer dan 2000 pagina’s beslaat. Telders heeft echter ook in sociaal opzicht veel betekend, in het bijzonder voor het thema burgermoed: als spil van een opmerkelijke groep moedige juristen in het Leiden van de jaren dertig en veertig. Zij vonden in hun idee over recht en in elkaar de moed om samen te komen tot betekenisvol verzet in de allermoeilijkste omstandigheden.
Paalrot in de instituties van de arbeidsmarkt
Als de fundering van een Amsterdams grachtenpand aangetast door paalrot, zijn de 20e-eeuwse instituties van de arbeidsmarkt: het vaste arbeidscontract, ontslagbescherming, de cao en de verbindendverklaring, arbeidsvoorziening, -bemiddeling, en -uitzending, arbeidsomstandigheden en de sociale zekerheid, allemaal aangetast en verzakt door digitalisering, de snel voortschrijdende technologie, artificiële intelligentie en individualisering. Tijd om een pendant van de ‘firma Waalpaal’ in te zetten?

Tijdschrift
NJB 27 (2018)
Verder denken over uitleg van rechtshandelingen
De huidige stand van de rechtspraak met betrekking tot de uitleg van rechtshandelingen wordt als complex ervaren. Dit wordt vooral veroorzaakt door de vele lagen in de normering. In dit artikel worden voorstellen tot vereenvoudiging en verduidelijking gedaan, die zich toespitsen op de uitleg van rechtshandelingen waarbij derden betrokken zijn en op de uitleg van uitonderhandelde contracten. Daarbij wordt onder meer ingegaan op de Haviltex-maatstaf, de cao-norm en de verschillende nuances die op het gebied van de uitleg van onderhandelingen in de rechtspraak van de Hoge Raad zijn geïntroduceerd.
Lees het hele artikel in Navigator.
Actuele constitutionele ontwikkelingen in Suriname
Suriname heeft na zijn onafhankelijkheid turbulente ontwikkelingen doorgemaakt. De periode vanaf 1980 tot 1987 is vanuit democratisch rechtsstatelijk oogpunt te kenschetsen als autoritair, waarbij fundamentele rechten van burgers structureel met voeten zijn getreden. Vanaf 1987 werd een geleidelijke verbetering kenbaar. Op dit moment behoort Suriname vanuit mondiaal perspectief tot de categorie gematigde democratieën en het constitutioneel bewustzijn in Suriname is hoog en consistent. Zelfs de staatsgreep en het decretenrecht van de militairen werden, hoe krom ook vervat in het constitutionele begrippenkader. Toch is de constitutionele infrastructuur van Suriname fragiel want gebaseerd op een noodgrondwet uit 1987. Aanbevolen wordt om spoedig na de verkiezing in 2020 te starten met de reeds decennia geleden aangekondigde grondwetsherziening.
Lees het hele artikel in Navigator.
Verslag van een bezoek aan Polen
Donderdag 21 juni 2018 bezocht een delegatie van het bestuur van het Europese netwerk van raden voor de rechtspraak (ENCJ) Polen. De delegatie bestond uit de auteur zelf, als president van het netwerk, een collega uit Litouwen en een collega uit Italië, ondersteund door de directeur van het netwerk. Doel van het bezoek was informatie te vergaren om de vraag te kunnen beantwoorden of de Poolse raad voor de rechtspraak (KRS) nog lid kan blijven van het netwerk. De statuten van het netwerk schrijven voor dat leden onafhankelijk zijn van de uitvoerende macht, en het netwerk heeft daar ernstige twijfels bij. Die twijfels heeft het netwerk de afgelopen jaren in verschillende publieke verklaringen openbaar gemaakt (zie website ENCJ).
Lees het hele artikel in Navigator.
Intelligente systemen en rechtssubjectiviteit
Jaarrede van de voorzitter van de Nederlandse Juristen-Vereniging uitgesproken tijdens de Jaarvergadering van de NJV op 8 juni 2018 te Amsterdam. In de rede worden vanuit privaatrechtelijk perspectief enkele opmerkingen gemaakt naar aanleiding van de vraag of een ‘specifieke rechtspersoonlijkheid voor robots’ nodig is.
Lees het hele artikel in Navigator.
Herijking van de juridische opleidingen
Op 8 juni 2018 werd in Filmmuseum EYE de 148ste jaarvergadering van de Nederlandse Juristen-Vereniging (NJV) gehouden. Het onderwerp betrof de staat en de toekomst van de juridische (post)initiële opleidingen. Aspecten van dit brede onderzoeksveld werden bestreken door een zestal preadviezen.
Lees het hele artikel in Navigator.
Blog
Verder denken over uitleg van rechtshandelingen; kan het eenvoudiger?
De huidige stand van de rechtspraak met betrekking tot de uitleg van rechtshandelingen wordt als complex ervaren. In dit artikel worden voorstellen tot vereenvoudiging en verduidelijking gedaan.
