Om particuliere verhuur van woningen aan toeristen aan banden te leggen is er een wetsvoorstel tot wijziging van de Huisvestingswet in voorbereiding. Het college van B&W van Amsterdam gaat nog een stap verder met een voorgenomen wijziging van de Huisvestingsverordening Amsterdam. Met name bij dit laatste voornemen zijn de nodige kanttekeningen te plaatsen.

Lees het hele artikel in Navigator.

In dit artikel worden de resultaten weergegeven van de 2019 ENCJ-enquête onder Europese rechters met als onderwerp de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Een brisant onderwerp in het licht van recente ontwikkelingen in landen van de Unie. Eerst wordt ingegaan op de context van de enquête en daarna op de enquête zelf.

Lees het hele artikel in Navigator.

De uitspraak over de Programmatische Aanpas Stiktof van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State schept een vals beeld over de mogelijke voortzetting van veehouderijen in het bezit van een eerder verleende vergunning.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op 28 mei 2019 ging in de Eerste Kamer de kogel door de kerk: met een overgrote meerderheid nam de Senaat Nederlands eerste klimaatwet aan. Deze Jaarrede bespreekt de contouren daarvan en plaatst de rol van deze nationale wet in mondiaal en Europees perspectief. Op het spel staat de wereldwijde opwarming in het jaar 2100 te beperken tot ruim beneden 2° Celsius, zoals afgesproken in de klimaatovereenkomst van Parijs. Valkuilen te over. Hoe die te dichten? De wisselwerking tussen internationaal, Europees en nationaal recht en de integratie van het ontluikende klimaatrecht in vele andere rechtsgebieden kunnen daarbij behulpzaam zijn.

Lees het hele artikel in Navigator.

In de concertzaal van Musis te Arnhem vond op 14 juni jl. de 149e jaarvergadering van de Nederlandse Juristen-Vereniging plaats. De NJV steeg boven zichzelf en Nederland uit met het thema ‘De grenzen voorbij - De actualiteit van territorialiteit en jurisdictie’. Actueel was het onderwerp zeker; er werd gediscussieerd over nijpende mondiale vraagstukken als de regulering van cyberspace, het klimaat en vluchtelingen. En dat tegen de achtergrond van revitaliserend nationalisme. Gespreksstof genoeg, het denken over deze kwesties kreeg een zetje maar ultieme oplossingen werden natuurlijk niet gevonden. Wat dat betreft liep men tegen eigen grenzen aan.

Lees het hele artikel in Navigator.

De huidige stand van de rechtspraak met betrekking tot de uitleg van rechtshandelingen wordt als complex ervaren. Dit wordt vooral veroorzaakt door de vele lagen in de normering. In dit artikel worden voorstellen tot vereenvoudiging en verduidelijking gedaan, die zich toespitsen op de uitleg van rechtshandelingen waarbij derden betrokken zijn en op de uitleg van uitonderhandelde contracten. Daarbij wordt onder meer ingegaan op de Haviltex-maatstaf, de cao-norm en de verschillende nuances die op het gebied van de uitleg van onderhandelingen in de rechtspraak van de Hoge Raad zijn geïntroduceerd.

Lees het hele artikel in Navigator.

Suriname heeft na zijn onafhankelijkheid turbulente ontwikkelingen doorgemaakt. De periode vanaf 1980 tot 1987 is vanuit democratisch rechtsstatelijk oogpunt te kenschetsen als autoritair, waarbij fundamentele rechten van burgers structureel met voeten zijn getreden. Vanaf 1987 werd een geleidelijke verbetering kenbaar. Op dit moment behoort Suriname vanuit mondiaal perspectief tot de categorie gematigde democratieën en het constitutioneel bewustzijn in Suriname is hoog en consistent. Zelfs de staatsgreep en het decretenrecht van de militairen werden, hoe krom ook vervat in het constitutionele begrippenkader. Toch is de constitutionele infrastructuur van Suriname fragiel want gebaseerd op een noodgrondwet uit 1987. Aanbevolen wordt om spoedig na de verkiezing in 2020 te starten met de reeds decennia geleden aangekondigde grondwetsherziening.

Lees het hele artikel in Navigator.

Donderdag 21 juni 2018 bezocht een delegatie van het bestuur van het Europese netwerk van raden voor de rechtspraak (ENCJ) Polen. De delegatie bestond uit de auteur zelf, als president van het netwerk, een collega uit Litouwen en een collega uit Italië, ondersteund door de directeur van het netwerk. Doel van het bezoek was informatie te vergaren om de vraag te kunnen beantwoorden of de Poolse raad voor de rechtspraak (KRS) nog lid kan blijven van het netwerk. De statuten van het netwerk schrijven voor dat leden onafhankelijk zijn van de uitvoerende macht, en het netwerk heeft daar ernstige twijfels bij. Die twijfels heeft het netwerk de afgelopen jaren in verschillende publieke verklaringen openbaar gemaakt (zie website ENCJ).

Lees het hele artikel in Navigator.

Jaarrede van de voorzitter van de Nederlandse Juristen-Vereniging uitgesproken tijdens de Jaarvergadering van de NJV op 8 juni 2018 te Amsterdam. In de rede worden vanuit privaatrechtelijk perspectief enkele opmerkingen gemaakt naar aanleiding van de vraag of een ‘specifieke rechtspersoonlijkheid voor robots’ nodig is.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op 8 juni 2018 werd in Filmmuseum EYE de 148ste jaarvergadering van de Nederlandse Juristen-Vereniging (NJV) gehouden. Het onderwerp betrof de staat en de toekomst van de juridische (post)initiële opleidingen. Aspecten van dit brede onderzoeksveld werden bestreken door een zestal preadviezen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het Living Lab is een relatief nieuw fenomeen dat zijn oorsprong vindt in de Verenigde Staten en sinds kort zijn opmars maakt in Europa en Nederland. Een Living Lab is een ruimte soms een stad, soms een wijk, soms een huis die is aangewezen als experimenteergebied. Wetenschappers, in samenwerking met overheden en bedrijven, mogen in zo’n gebied experimenten uitvoeren op personen die zich daar ophouden of begeven. Dergelijke experimenten beogen doorgaans sociale of maatschappelijke problemen aan te pakken, zoals verkeersopstoppingen, sociale onveiligheid of energieverbruik. Dit gebeurt door het verzamelen van gegevens over burgers, waaruit gedragspatronen worden gedestilleerd. Op basis hiervan wordt vervolgens hun gedrag beïnvloed, om zodoende de problemen te verhelpen of te mitigeren. Dit roept een aantal ethische en juridische vragen op. Drie daarvan zullen hier worden besproken.

Lees het hele artikel in Navigator.

De vanaf 2008 ingevoerde strafbeschikking moet de transactie als vorm van buitengerechtelijke afdoening van strafzaken grotendeels gaan vervangen. Doel van de invoering van de strafbeschikking was de doelmatigheid van de afdoening van strafzaken te vergroten, met name door vermindering van het beroep op de rechter. De in dit artikel gepresenteerde statistische informatie laat zien dat de strafbeschikking het aantal transacties sterk heeft teruggedrongen en in aantal duidelijk ‘overvleugeld’. Maar ontwikkelingen in het aantal aangeboden transacties en opgelegde strafbeschikkingen en de tenuitvoerlegging daarvan geven ook de indruk dat de invoering van de strafbeschikking bij misdrijfzaken eerder tot een vermeerdering dan tot een vermindering van zaken voor de rechter heeft geleid.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op uitnodiging van de Poolse Raad voor de rechtspraak bezocht een delegatie van de Nederlandse Raad voor de rechtspraak Polen van 25 t/m 27 januari 2017. De delegatie was tevens de vertegenwoordiger van het Europees netwerk van de Raden voor de rechtspraak (ENCJ). Doel van het bezoek was zich een beeld te vormen van de recente ontwikkelingen rond de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Daartoe werden open gesprekken gevoerd met afvaardigingen van het Circuit Court te Warschau, het Supreme Administrative Court, het Constitutioneel Hof, waaronder de huidige president en haar vervanger, het Ministerie van Justitie, de Hoge Raad, waaronder de president, en van het bureau Ombudsman, waaronder de Ombudsman. Het beeld is dat de onafhankelijkheid van de rechtspraak steeds sneller en ingrijpender aangetast wordt. Hieronder geeft Kees Sterk een korte volstrekt niet volledige schets van dat beeld.

Lees het hele artikel in Navigator.

Dit artikel is deels een vervolg op de in het NJB van 29 april 2016 (NJB 2016/825, afl. 17) verschenen publicatie van Maurice Adams & Eva van Vugt: ‘Het EU-rechtsstaatmechanisme en Polen’. Waar in die publicatie uitgebreid aandacht wordt besteed aan de Europese dimensie, wordt in onderstaand artikel het accent gelegd op de blijvend zorgwekkende ontwikkelingen in Polen. De kern daarvan wordt gevormd door pogingen om het Poolse Grondwettelijke Hof uit te schakelen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Van 5 t/m 7 oktober jongstleden bezochten wij, samen met zo’n vijftien anderen, Warschau in het kader van een leernetwerk van de Nederlandse school voor Openbaar Bestuur. Onderdeel van het bezoek vormde een gesprek met prof. Andrzej Rzeplinski, president van het Constitutioneel Hof en met zeven andere rechters, waaronder Darius Zawistowski, raadsheer in de Hoge Raad van Polen en voorzitter van de Poolse Raad voor de rechtspraak. Wat de Poolse collega’s ons vertelden verontrustte ons zozeer dat wij de behoefte voelen om onze zorg openlijk te uiten en te delen met de Nederlandse juristengemeenschap.

Lees het hele artikel in Navigator.

In dit artikel staat de vraag centraal of en zo ja, in hoeverre wetgeving daadwerkelijk een bijdrage zou kunnen leveren aan het oplossen van de 18+-problematiek bij risicojongeren. Daartoe wordt eerst de 18+-problematiek geanalyseerd. Wat is de kern van het probleem en binnen welke bestuurlijk-juridische context moet een oplossing gezocht worden? Daarna volgt een beschouwing over de mogelijkheden en vooral onmogelijkheden om binnen de huidige en de toekomstige wetgeving drang en dwang toe te passen bij meerderjarige risicojongeren en van de (juridische) oplossingsrichtingen die tot dusver geopperd zijn. Tot slot wijzen de auteurs op kanttekeningen die te plaatsen zijn bij de effectiviteit van drang en dwang bij jongeren en jongvolwassenen met meervoudige problematiek en pleiten zij ervoor dat eerst en vooral goed wordt bekeken wat werkt of zou kunnen werken in de praktijk.

Lees het hele artikel in Navigator.

Als het in de Eerste Kamer voorliggende wetsontwerp Wet bewijsvermoeden gaswinning Groningen zou worden aanvaard wordt de kans gemist om geldend recht zoals dat al geruime tijd door de rechtspraak in ons land is vastgelegd, in de wet te verankeren. Men hoeft geen Groninger te zijn om te hopen dat de bewaking van de kwaliteit van wetgeving bij de Eerste Kamer in goede handen is.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het initiatiefwetsvoorstel dat de achterdeur van coffeeshops wil reguleren is volgens de Raad van State moeilijk te rijmen met de VN-drugsverdragen. Het woord ‘ontheffing’ vervangen door ‘gedoogbesluit’ verandert daar niets aan.

Lees het hele artikel in Navigator.

April liet een spectaculaire daling zien van het aantal Syriërs dat in Nederland asiel vroeg: 101 tegen meer dan 5000 in oktober vorig jaar. Het lijkt erop dat de dichte grenzen in de Balkanlanden en het akkoord met Turkije over de terugname van asielzoekers de komst van Syrische vluchtelingen sterk hebben afgeremd. Is de vluchtelingen‘crisis’ opgelost? Allerminst: de deal met Turkije is kwetsbaar en bovendien juridisch kwestieus. Belangrijker is dat het Europese asielbeleid heeft aangetoond slecht te functioneren. Het is nu vooral zaak de gemeenschappelijke asielregels crisisbestendig te maken. Daarvoor lijkt echter de politieke steun te ontbreken.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

De Wet op de Rechterlijke Organisatie en het daarop gebaseerde Besluit financiering rechtspraak normeren de financiering van de Rechtspraak. Daarin is om rechtsstatelijke redenen gekozen voor afstand van de uitvoerende macht tot de rechterlijke macht. Dit uit zich onder meer in de regel dat de kosten verbonden aan het eigenlijke rechtspreken (het primaire proces) vastgesteld moeten worden op grond van een objectieve meting van de werklast van de gerechten. De rechter bepaalt in beginsel de tijd die nodig is voor een goede en zorgvuldige behandeling van een zaak, met een prikkel tot doelmatig werken. De uitvoerende macht redeneert echter niet meer vanuit deze wettelijk verankerde norm. Steeds meer zijn generieke kortingen en begrotingsproblemen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie leidend bij de financiering van de Rechtspraak. Deze praktijk is in strijd met de wet en tast de rechterlijke en institutionele onafhankelijkheid aan.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

Zorgverzekeraars zijn enerzijds commerciële aanbieders van private verzekeringen maar dienen zich anderzijds aan allerlei publieke randvoorwaarden te houden. Is deze rol van zorgverzekeraars in het Nederlandse zorgstelsel wel verenigbaar met het Europese aanbestedingsrecht? Meer specifiek is de vraag of zorgverzekeraars aangemerkt kunnen worden als publiekrechtelijke instelling, en daarmee een aanbestedende dienst zijn. In dit artikel wordt beargumenteerd dat zorgverzekeraars inderdaad publiekrechtelijke instellingen zijn en daarmee aanbestedingsplichtig.

Lees het hele artikel in Navigator.

 

Uit een recente uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland valt af te leiden dat in verschillende arrondissementen pilots van politie en justitie lopen, waarbij voertuigen van personen die ‘meer dan eens’ voorkomen in politiesystemen van peilbakens worden voorzien. In de kern bezien is deze opsporingsmethode een strafvorderlijke fishing expedition. Er wordt een opsporingsmethode ingezet tegen een (niet-verdachte) burger, in de hoop een min of meer willekeurig strafbaar feit op het spoor te komen.

Lees het hele artikel in Navigator.