Nu de wereld uiteenvalt in multipolaire blokken en de VS zich in een politieke crisis bevinden, rijst de vraag of de bescheiden militaire ambities en bevoegdheden van de EU nog houdbaar zijn. Sommigen zoeken het antwoord in een supranationale defensiebevoegdheid voor de EU. Dit artikel gaat over de grondwettelijke voorwaarden die gelden voor het hypothetische verdrag waarmee de EU-lidstaten de huidige multilaterale defensiesamenwerking zouden transformeren tot een supranationale militaire samenwerking.

[verder lezen in InView]

Dit artikel behandelt enkele aspecten van het NAVO-verdrag die van belang kunnen zijn wanneer Donald Trump opnieuw president van de VS zou worden. Het verdrag bevat belangrijke bepalingen voor het antwoord op de vraag of hij dan de VS uit de NAVO zou kunnen terugtrekken. Ook bepaalt het de reikwijdte van de verplichting om een andere lidstaat te hulp te komen wanneer die wordt aangevallen. En ten slotte vloeit uit het verdrag voort in hoeverre de NAVO en NAVO-commandanten kunnen beschikken over troepen van de VS. In de tekst van het verdrag blijkt er weinig aan in de weg te staan als een staat het Bondgenootschap wil verlaten of weigert een ander lid te hulp te komen.

[verder lezen in InView]

Bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging heeft eenieder recht op een eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij de wet is ingesteld, zo luidt artikel 6 lid 1 EVRM. Bij overschrijding van de redelijke termijn past de rechter terecht strafvermindering toe indien hij de vervolging gegrond acht. Maar houdt de rechter ook rekening met de belangen van de benadeelden of nabestaanden voor wie berechting van een verdachte binnen een redelijke termijn ook van groot belang kan zijn? Zolang er immers geen einduitspraak is, blijft in het geval van doodslag of moord voor de direct nabestaanden de schrijnende pijn voelbaar en staat het de rouwverwerking, zo zulks al mogelijk is, ernstig in de weg.

[verder lezen in InView]

In het Wetsvoorstel transparantie en tegengaan ondermijning door maatschappelijke organisaties (Wtmo) krijgt de burgemeester de bevoegdheid om, als daar vanwege de openbare orde aanleiding toe is, bij maatschappelijke organisaties navraag te doen naar de herkomst, het doel en de omvang van donaties, evenals een aantal daaraan gerelateerde bevoegdheden. Het wetsvoorstel beoogt activiteiten tegen te gaan die erop gericht zijn de Nederlandse democratische rechtsstaat of het openbaar gezag te ondermijnen, of dreigen te ondermijnen. De voorgestelde bevoegdheden zouden nieuwe loten zijn aan de stam van de over de afgelopen jaren flink uitgebreide openbare-orde-bevoegdheden van de burgemeester. Op basis van het in december 2023 door de regering in gebruik genomen ‘Afwegingskader nieuwe burgemeestersbevoegdheden’ is echter ten minste een drietal stevige bedenkingen te plaatsen bij deze bevoegdheden, die slecht lijken te passen bij de rol en functie van de Nederlandse burgemeester. Bovendien is ook het gehanteerde afwegingskader zelf voor flinke verbetering vatbaar.

[verder lezen in InView]

Nelson en Tui
Het Sturgeon en Böck-arrest van het Hof van Justitie EU zette de luchtvaartbranche op zijn achterste benen. De verplichting tot het betalen van gestandaardiseerde compensatie bij annulering van een vlucht werd uitgebreid naar vertragingsgevallen. De luchtvaartmaatschappijen weigerden de uitspraak te erkennen en wezen compensatievorderingen van passagiers massaal af. Zo’n 2000 zaken werden aangehouden in afwachting van het Nelson en TUI-arrest dat duidelijkheid moest scheppen over de vraag in hoeverre het Sturgeon en Böck-arrest in strijd is met het Verdrag van Montreal. Die duidelijkheid kwam er: het heeft duidelijk gemaakt dat het Hof niet met zich laat sollen. Luchtvaartmaatschappijen kunnen niet meer weigeren om in geval van vertraging de standaardcompensatie te betalen. Het is tijd dat zij het verzet opgeven en hun verlies nemen.

De bewaarregeling DNA voor vrijgesproken verdachten bij het wetsvoorstel herziening ten nadele
Bij het wetsvoorstel ‘herziening ten nadele’ is de memorie van antwoord verschenen, met een ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit DNA-onderzoek in strafzaken en het Besluit identiteitsvaststelling verdachten en veroordeelden. Dit ontwerpbesluit bevat een regeling voor het bewaren van de gegevens van vrijgesproken verdachten. Deze bewaarregeling zet, samen met de beoogde terugwerkende kracht van het wetsvoorstel, de discussie op scherp. Bovendien blijkt één van de gronden voor herziening ten nadele al tijdens het wetgevingsproces, louter door interpretatie, aanzienlijk ruimer geworden dan in de memorie van toelichting werd voorgesteld. Het gevolg hiervan is dat de regeling zoals hij er nu uitziet niet meer beperkt is tot de evidente gevallen.

Op 14 februari jongstleden overleed R.M. (Ronald Myles) Dworkin; hij werd 81 jaar oud, en is een van de grootste rechtsfilosofen en denkers over de democratische rechtsstaat uit de recente geschiedenis. Hij was bovendien niet alleen een intellectueel die wereldberoemd was in academische kringen; onder andere via zijn vele artikelen in The New York Review of Books, drukte hij decennialang tevens zijn stempel op het publieke debat in vooral de Verenigde Staten. In ieder geval was in de Engelstalige wereld de afgelopen dagen aan erkenning voor Dworkin geen gebrek. De New York Times noemde hem in een obituary een ‘public intellectual of bracingly liberal views who insisted that morality is the touchstone of constitutional interpretation.’ Guido Calabresi, voormalig decaan van de Yale Law School, had het in diezelfde krant over ‘the primary legal philosopher of his generation.’