Op 1 januari 2020 is de Wet Afwikkeling Massaschade in Collectieve Actie (WAMCA) in werking getreden. In dit artikel wordt middels een analyse van het bij die wet ingestelde centraal register voor collectieve vorderingen opgetekend welke inzichten dat brengt over het gebruik en de inzet van collectieve acties in de 3,5 jaar na in werkingtreding. Op basis daarvan kan worden geconcludeerd dat de grootste afnemers van het met de WAMCA ingevoerde collectieve actierecht belangenorganisaties zijn die andere vorderingen dan die tot schadevergoeding instellen. Waar in de media na de invoering van de WAMCA geluiden te horen waren over een ‘hausse aan massaclaims’ die op ons af zou komen, valt dat dus wel mee. Van een belemmering van de toegang tot het recht, zoals in de literatuur werd gevreesd, lijkt ook niet direct sprake te zijn. Maar hoewel belangenorganisaties niet worden weerhouden van het instellen van collectieve acties, volgt uit de eerste uitspraken die in het register zijn opgenomen dat met name op het terrein van vermeende grond- en mensenrechtenschendingen en coronagerelateerde acties de (aangescherpte) ontvankelijkheidsvereisten belangenorganisaties wel parten spelen.

[verder lezen in InView]

In mei 2023 heeft minister Weerwind een wetsvoorstel ingediend dat beoogt grootouders makkelijker toegang te geven tot de rechter om omgang met hun kleinkinderen te eisen. Hiermee komt hij tegemoet aan het verzoek van een bonte verzameling partijen die eerder een gezamenlijke motie indienden, waarin ditzelfde voorstel werd gedaan, nadat hier al eerder vanuit het CDA voor was gepleit. De keuze voor drempelverlaging van het omgangsrecht voor grootouders is echter willekeurig, slecht onderbouwd en niet in het belang van degene om wie het hier in de eerste plaats zou moeten gaan – het kind. Begin september is dit wetsvoorstel politiek niet-controversieel verklaard. In maatschappelijk opzicht is het daarentegen wel degelijk controversieel: het staat haaks op alle inspanningen die de laatste jaren zijn verricht om escalatie van conflicten, juridisering en getrek aan kinderen waar mogelijk te vermijden.

[verder lezen in InView]

Er is een aanhoudend en krachtig maatschappelijk signaal dat kinder- en mensenrechten prominenter als uitgangspunt moeten worden genomen bij het nemen van kinderbeschermingsmaatregelen. En er is een publiek debat over zorgen die bestaan over onvoldoende rechtswaarborgen en rechtsbescherming van ouders en kinderen die met een ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing te maken krijgen. Tegen de achtergrond van die signalen en zorgen staat in dit artikel de ‘meldbriefprocedure’ centraal.

[verder lezen in InView]

Het verschil tussen (vaste) rechters en plaatsvervangende rechters is dat plaatsvervangers slechts op afspraak/ oproep deelnemen terwijl de vaste rechters het berechten van zaken als hun dagelijkse werk hebben. Maar er is nog een verschil: in (rechts-)positie in de zin van arbeidsvoorwaarden. Deze bijdrage gaat daarop in. En doet een oproep, onder ander aan de Verkenner mr. Winter.

[verder lezen in InView]

Verdeelsleutels voor vergoedingen aan individuele benadeelden
De Wet Collectieve Afwikkeling Massaschade maakt het mogelijk voor gedupeerden om als collectief over schadevergoeding te procederen of een schikking te treffen. Een volgende vraag is dan hoe die collectieve schadevergoeding over de individuele gedupeerden te verdelen. Er zijn allerlei varianten van verdeelsleutels denkbaar en in omloop. In de Verenigde Staten is al veel langer ervaring opgedaan met zogenoemde class actions. Hoe wordt er daar verdeeld?

Overgeleverd aan de heidenen?
De kring van gezins- en familielieden van wie op grond van het conceptvoorstel van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 hulp wordt verwacht, is veel ruimer dan de kring van personen die op grond van het Burgerlijk Wetboek tot zorg of alimentatie verplicht zijn. De kernbepalingen van het concept kennen bovendien erg veel vage normen en discretionaire bevoegdheden. De verdere invulling hiervan wordt overgelaten aan de gemeentebesturen en de sociale diensten. Een nog veel groter gevaar echter zijn de dreigende zeer vergaande inbreuken op het persoonlijke leven van cliënten en hun gezins- en familieleden.

Op 17 oktober jl. heeft de Tweede Kamer met ruime meerderheid het wetsvoorstel aanvaard dat de overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten regelt. Naar verwachting wordt deze wet zeer binnenkort in de Eerste Kamer behandeld. Het wordt algemeen beschouwd als een hamerstuk, zoals al blijkt uit het krappe tijdschema het is de bedoeling dat de wet op 1 januari volgend jaar in het Staatsblad verschijnt en op 1 januari 2015 in werking treedt. Gezien de fundamentele kwesties die hierbij aan de orde zijn, is het te hopen dat de Eerste Kamer er ondanks dit strakke schema en in weerwil van de royale ondersteuning in de Tweede Kamer nog eens kritisch naar kijkt. Het is onvoldoende doordacht en het zal voor veel maatschappelijke en juridische problemen zorgen.

Het ‘feestje’ van de rechtseenheid dat in de bestuursrechtelijke doctrine en in de discussies over de toekomst van de (hoogste) bestuursrechtspraak momenteel wordt gevierd behoeft een kanttekening. Gebrek aan rechtseenheid is nog volop aan te wijzen, ook in recente uitspraken van de hoogste bestuursrechtelijke instanties.