Artikelen van Jouke Posthumus
Tijdschrift
NJB 31 (2024)
De ‘asielcrisis’ en het staatsnoodrecht
Het kabinet lijkt vast te houden aan zijn voornemen om staatsnoodrecht te gebruiken om een door een deel van de bevolking ervaren ‘asielcrisis’ te beteugelen. In deze bijdrage wordt verkend op welke manier het kabinet dit precies wil inzetten, en uiteen gezet waarom dit vanuit staatsnoodrechtelijk perspectief niet door de beugel kan. Hoewel er goede redenen zijn om aan te nemen dat de voorgenomen toepassing van het staatsnoodrecht in strijd is met het Europese recht en internationale verdragen, wordt dit aspect buiten beschouwing gelaten nu deze toepassing van staatsnoodrecht reeds gelet op het nationale recht geen doorgang kan vinden. Het staatsnoodrecht is een laatste redmiddel en het is onvoldoende duidelijk waarom de problemen rondom asielmigratie niet op een andere manier aangepakt kunnen worden.
De ontmaskering van de zittingsagenda als grond voor voorlopige hechtenis
Tien jaar geleden werd de Nederlandse voorlopigehechtenispraktijk door drie Rotterdamse strafrechters omschreven als ‘een efficiënte koekjesfabriek!’. Dat oordeel veroorzaakte enige beroering in strafrechtelijk Nederland. Na een korte storm viel de praktijk alweer snel in de luwte. Ruim een decennium verder is het tijd om vanuit Rotterdam opnieuw te kijken naar de voorlopigehechtenispraktijk en in deze bijdrage de zittingsagenda te ontmaskeren als systemische grond van de voorlopige hechtenis.
Schendingen oorlogsrecht door Israël
Israël gaf er de eerste drie weken na 7 oktober 2023 al blijk van het oorlogsrecht bij het grofvuil te hebben gezet. Het zou onze regering hebben gesierd een positie in te nemen die meer in lijn is met het recht.
De hoorzitting met kandidaat-bewindspersonen
Een paar maanden geleden kon Nederland via hoorzittingen kennismaken met de kandidaat-bewindspersonen van het inmiddels gevormde kabinet-Schoof. Meer openheid over de kabinetsformatie was het doel van deze hoorzittingen. Die openheid zat vooral in de openbaarheid van de zitting. Maar belangrijker, aan de positie van de Tweede Kamer voegt de hoorzitting niets toe.
Tijdschrift
NJB 3 (2022)
Komt er meer maatwerk bij de toepassing van de NOW?
Waarschijnlijk zal een groot aantal werkgevers te maken krijgen met een gehele of gedeeltelijke terugvordering van het subsidievoorschot dat is ontvangen op grond van de Tijdelijke noodmaatregel voor behoud van werkgelegenheid (NOW). Veel werkgevers zullen het om uiteenlopende redenen niet eens zijn met een terugvordering. In bezwaar of beroep zullen zij tegen een beperking van de NOW aanlopen: de regeling biedt nauwelijks tot geen ruimte voor maatwerk, oftewel om recht te doen aan het individuele geval. Er is gekozen voor een ‘grofmazig’ systeem, met zeer weinig discretionaire ruimte voor het UWV. Het is zeer de vraag of die eenzijdige focus op uitvoerbaarheid wel te rechtvaardigen is gelet op de belangen van werkgevers bij het krijgen van (voldoende) NOW-subsidie. Een andere kwestie is of werkgevers door middel van ‘exceptieve toetsing’ kunnen bewerkstelligen dat bepaalde nadelige regels uit de NOW in hun geval niet worden toe gepast. Na een aanvankelijk strenge lijn in de bestuursrechtspraak, zijn er recent twee uitspraken geweest waarin de rechter afweek van de tekst van de NOW en de auteurs verwachten dat er meer uitspraken zullen volgen.
Huurverhogingen, algemene voorwaarden en wijzigingsbedingen
Het Nederlandse huurprijzenrecht voor de huur van woonruimte combineert wettelijke regels over de hoogte van de huurprijs en van de wettelijke huurverhoging voor sociale (en tijdelijk ook voor geliberaliseerde) woonruimte met de mogelijkheid van huurprijsverhoging op basis van een contractueel huurprijswijzigingsbeding (in de praktijk vaak ‘huurverhogingsbeding’ genoemd) bij zowel sociale als geliberaliseerde woonruimte. In dit artikel wordt onderzocht of dit systeem verenigbaar is met de rechtspraak van het Hof van Justitie over prijswijzigingsbedingen in algemene voorwaarden.
De jurist als meester-verbinder
In zijn preadvies voor het Jaarcongres van de Nederlandse Juristen-Vereniging over de jurist van de toekomst schetst Mark Bovens twee belangrijke trends: aan de ene kant een stijgende lijn in het aantal juristen en aan de andere kant een dalende lijn in de invloed van juristen bij de overheid en in het bedrijfsleven. Oftewel: de stem van juristen wordt steeds luider, maar er wordt op steeds minder plekken naar hen geluisterd. Volgens hem zullen juristen daarom ‘het woord van de rechtsstaat luider en duidelijker moeten verkondigen’. Het feit dat er minder naar juristen wordt geluisterd kan echter misschien ook wel worden verklaard door het werk van juristen zelf. Daarom is de conclusie van dit essay: de succesvolle jurist van de toekomst is geen zendeling, maar een meester-verbinder.
Partijendemocratie of kiezersdemocratie
Invoering van het Burgerforum kiesstelsel geeft de kiezer vanaf 2023 de keuze om te stemmen op een partij of bepaalde kandidaat. Doel is het verbeteren van de relatie tussen de kiezer en gekozene. Naast praktische bezwaren die aan het nieuwe kiesstelsel kleven, is het belangrijkste punt van kritiek dat niet de representatie het probleem is, maar het primaat van de politiek.