Het wetsvoorstel Wet versterking waarborgfunctie Awb moet bijdragen aan het herstel van vertrouwen in overheid en rechtspraak. Het wetsvoorstel voorziet onder andere in de bevoegdheid van de bestuursrechter om de burger, via een tussenuitspraak, de gelegenheid tot aanvulling van diens beroepschrift te geven. Deze zogenoemde ‘burgerlus’ zou de tegenhanger moeten worden van de ‘bestuurlijke lus’ en de processuele ongelijkheid tussen burger en bestuursorgaan moeten verkleinen. Maar zal die burgerlus daar daadwerkelijk aan bijdragen? De burgerlus zou uiteindelijk ook kunnen resulteren in meer wantrouwen jegens ‘de overheid’ als burgers doen wat de rechter hen opdraagt en ze vervolgens toch de procedure verliezen. Een waarschuwing lijkt op zijn plaats.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Een belangrijk onderdeel van een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht is de rechtsmiddelenverwijzing, oftewel de uitleg – vaak helemaal onderaan het besluit ingevoegd – hoe je tegen het besluit in kwestie bestuursrechtelijk kunt procederen. In de Awb staat wat ten minste in zo’n rechtsmiddelenverwijzing moet staan. Niet wordt voorgeschreven om te wijzen op de mogelijkheid om ‘pro forma’ in bezwaar of beroep te gaan. De wetgever zou moeten bepalen dat bestuursorganen expliciet melding van deze mogelijkheid dienen te maken.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het voorstel om in het kader van de modernisering van het Wetboek van Strafvordering het verdachte-begrip te herijken kan worden onderschreven. Het voorgestelde verdachte-begrip brengt echter mee dat aan de hoedanigheid van verdachte verbonden verdedigingsrechten pas van toepassing zijn zodra iemand feitelijk als verdachte is aangemerkt. Dit verschil met het huidige verdachte-begrip heeft als consequentie dat iemand die ten onrechte niet of nog niet als verdachte wordt aangemerkt verdedigingsrechten mist. Deze consequentie van het wetsvoorstel is niet onderbouwd en mogelijk onvoldoende onderkend.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De Woo is nu anderhalf jaar van kracht en leidt tot steeds meer actieve publicatie van documenten door de bestuursorganen die onder de Woo vallen. Met Woogle worden die documenten herbruikbaar. Documenten van een breed palet aan bestuursorganen worden verzameld en voorzien van uitgebreide gestandaardiseerde metadata.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Uit onderzoek van de Europese Commissie is gebleken dat meer dan de helft van onderzochte duurzaamheidsclaims vaag, misleidend of ongefundeerd waren. Om dit fenomeen aan te pakken heeft de Europese Commissie twee richtlijnvoorstellen gepubliceerd die de aanpak van dit zogenoemde ‘greenwashing’ zouden moeten versterken. Als de voorstellen de eindstreep halen zullen deze belangrijke wijzigingen met zich mee gaan brengen op het gebied van duurzaamheidsmarketing en -communicatie.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Indien een getuige een verklaring met een belastende strekking heeft afgelegd, moet op basis van de post-Keskin-rechtspraak van de Hoge Raad het belang bij het oproepen en horen van die getuige worden voorondersteld. Van de verdediging mag geen nadere onderbouwing van dit belang worden verlangd. Op 13 september 2022 besliste de Hoge Raad dat deze uitgangspunten niet onverkort van toepassing zijn op de beoordeling van verzoeken tot het horen van belastende deskundigen. Dergelijke verzoeken moeten in de regel door de verdediging worden gemotiveerd. In deze bijdrage wordt het toetsingskader voor een verzoek tot het oproepen en horen van deskundigen in kaart gebracht en worden enkele vragen opgeworpen die richting kunnen geven aan de verdere ontwikkeling en mogelijke aanscherping van dit kader.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Een uit het Nationaal Archief afkomstige, onlangs openbaar gemaakte schatkaart van een door Duitse soldaten verstopte ‘nazi-schat’ spoorde heel wat golddiggers aan naar Ommeren af te reizen om hun geluk, overigens zonder resultaat, te beproeven. Enige jaren geleden werd in de buurt van het Limburgse Meerlo wel een in de Tweede Wereldoorlog aldaar neergestorte Spitfire opgegraven door enkele bewoners uit die streek. Nadat zij een deel van de vondsten op Marktplaats te koop aanboden werden zij vervolgd wegens onder meer het overtreden van de Erfgoedwet. Beide zaken geven aanleiding eens dieper te duiken in de definitie van cultureel erfgoed. De juridische begripsomschrijving blijkt vaag.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De uitspraak van het Hof Den Haag van 14 februari 2023 is ondubbelzinnig: selectie voor grenscontroles door de mobiele toezichtsteams van de KMar op grond van etniciteit mag niet. Dat betekent dat staandehoudingen door de politie en andere controles op basis van etnische kenmerken ook niet mogen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Joop van den Berg heeft een doorwrocht en interessant artikel geschreven over ontwikkelingen in het parlementaire debat in het Nederlandse parlement en de ordehandhaving tijdens debatten. Met zijn conclusie dat de voorzitter meer ruimte moet krijgen (nemen) om zelfstandig normerend op te treden, ben ik het van harte eens. Tijdens de vergaderingen dienen Kamerleden te accepteren dat de voorzitter de leiding heeft en zo nodig ingrijpt om de orde te handhaven.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Voor Paul Bovend’Eert hebben in het politieke bedrijf normen pas betekenis, zo blijkt uit zijn reactie, als die een juridisch karakter hebben. De jurist zal zich vervolgens allicht ‘op het verkeerde been gezet’ voelen als het gaat om ‘onkreukbaarheid, betrouwbaarheid en integriteit’, zeker als er geen sancties op volgen. Of mijn redeneringen daarom ‘uit de oude doos’ komen of niet, ik denk dat de moraal zijn eigen terrein van werking heeft en zijn eigen discours. In elk geval helpt het niet morele normen en codes te juridiseren en te denken dat die eerst dan betekenis krijgen. Moraal en recht overlappen, dat is waar, maar voor zover mogelijk moeten ze toch van elkaar worden onderscheiden.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Kenmerkend voor het huidige tijdsgewricht is dat incidenten in de sfeer van de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties de politiek lijken te verplichten tot het nemen van onmiddellijke (wettelijke) maatregelen. De discussie hierover raakt direct aan zwaarwegende belangen; van gedetineerden, tbs-gestelden, slachtoffers en van de maatschappij in het algemeen. Maar naast een verscheidenheid aan individuele en maatschappelijke belangen komt ook een breed spectrum aan wetenschapsdisciplines samen in de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties. Daarom wordt in deze bijdrage het belang geïllustreerd van een brede, multidisciplinaire discussie omtrent het huidige sanctierecht en van (voorgenomen) wijzigingen daarvan. Huidige ontwikkelingen omtrent de v.i. en de rol van risicotaxatie-instrumenten bij het nemen van sanctierechtelijke beslissingen laten zien dat waardevolle inzichten uit de (neuro)psychologie, psychiatrie en victimologie vooralsnog allesbehalve optimaal worden benut bij het voorstellen van aanpassingen in het strafrechtelijk sanctierecht.

Lees het hele artikel in Navigator.

De huidige aanvallen op de rechterlijke macht vinden niet plaats in een maatschappelijk, politiek en juridisch vacuüm en kunnen daarom ook niet geïsoleerd bestreden worden. Het gaat om herstel van vertrouwen over zo ongeveer de hele breedte van de samenleving. De rechterlijke macht zelf is geen partij in een gevecht met degenen die feiten en argumenten naar believen duiden als het eigen gelijk en de eigen Waarheid, omdat de rechtspraak het nu juist van zorgvuldigheid, precisie en genuanceerde afweging moet hebben. Wat minimaal nodig is, is toch de grondtoon van elkaar enige ruimte geven: dat men elkaar serieus neemt en ervan uitgaat dat ook de anderen oprecht bezorgd zijn over de democratische rechtsstaat en zijn rechtspraak, ook al wordt die bezorgdheid diametraal anders ingevuld. Of dat er nog inzit? Auteur heeft er een hard hoofd in.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het staat buiten kijf dat alle partijen in het debat rondom vaccinatie het liefst willen dat groepsbescherming robuust gegarandeerd wordt via vrijwillige vaccinatie en idealiter wordt een vaccinatieplicht in welke vorm dan ook vermeden. Maar de Nederlandse politiek kan een discussie over meer verplichtende maatregelen niet langer uit de weg gaan. De dalende lijn in de vaccinatiegraad lijkt in Nederland vooralsnog gestopt, maar mocht de vaccinatiegraad ooit te ver dalen dan zal ook de Nederlandse regering tot actie moeten overgaan en vaccinatiedrang via de kinderopvang, zoals voorgesteld door de commissie Vermeij, is dan het beste voorstel.

Lees het hele artikel in Navigator.

Digitaal procederen in strafzaken heeft de toekomst. Een nieuwe stap in deze ontwikkeling is dat per 1 februari 2020 in alle soorten strafzaken digitaal kan worden geprocedeerd bij de Hoge Raad der Nederlanden. Met ingang van die datum kunnen, naast vertegenwoordigers van het Openbaar Ministerie (cassatiedesk) en advocaten, gemachtigde medewerkers van advocaten onder voorwaarden met het webportaal van de Hoge Raad werken.

Lees het hele artikel in Navigator.

Bekijk dit nummer in Navigator.