Het kabinet lijkt vast te houden aan zijn voornemen om staatsnoodrecht te gebruiken om een door een deel van de bevolking ervaren ‘asielcrisis’ te beteugelen. In deze bijdrage wordt verkend op welke manier het kabinet dit precies wil inzetten, en uiteen gezet waarom dit vanuit staatsnoodrechtelijk perspectief niet door de beugel kan. Hoewel er goede redenen zijn om aan te nemen dat de voorgenomen toepassing van het staatsnoodrecht in strijd is met het Europese recht en internationale verdragen, wordt dit aspect buiten beschouwing gelaten nu deze toepassing van staatsnoodrecht reeds gelet op het nationale recht geen doorgang kan vinden. Het staatsnoodrecht is een laatste redmiddel en het is onvoldoende duidelijk waarom de problemen rondom asielmigratie niet op een andere manier aangepakt kunnen worden.

[verder lezen in InView]

Tien jaar geleden werd de Nederlandse voorlopigehechtenispraktijk door drie Rotterdamse strafrechters omschreven als ‘een efficiënte koekjesfabriek!’. Dat oordeel veroorzaakte enige beroering in strafrechtelijk Nederland. Na een korte storm viel de praktijk alweer snel in de luwte. Ruim een decennium verder is het tijd om vanuit Rotterdam opnieuw te kijken naar de voorlopigehechtenispraktijk en in deze bijdrage de zittingsagenda te ontmaskeren als systemische grond van de voorlopige hechtenis.

[verder lezen in InView]

Israël gaf er de eerste drie weken na 7 oktober 2023 al blijk van het oorlogsrecht bij het grofvuil te hebben gezet. Het zou onze regering hebben gesierd een positie in te nemen die meer in lijn is met het recht.

[verder lezen in InView]

Een paar maanden geleden kon Nederland via hoorzittingen kennismaken met de kandidaat-bewindspersonen van het inmiddels gevormde kabinet-Schoof. Meer openheid over de kabinetsformatie was het doel van deze hoorzittingen. Die openheid zat vooral in de openbaarheid van de zitting. Maar belangrijker, aan de positie van de Tweede Kamer voegt de hoorzitting niets toe.

[verder lezen in InView]

Na jarenlang een sluimerend bestaan te hebben geleid staat de inzet van criminele burgers in het strafproces weer volop in de aandacht van procesdeelnemers en van de media. Al deze ontwikkelingen op het gebied van kroongetuigen, getuigenbescherming en infiltranten maken het tijd deze eerder verkende thematiek van een update te voorzien.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Met de recente invoering van de schakelbepaling van artikel 2.3 Wet forensische zorg (Wfz) kan een strafrechter op enig moment in een strafrechtelijk traject een civielrechtelijke machtiging afgeven in het kader van de nieuwe Wet verplichte ggz en de Wet zorg en dwang. Daarmee is de maatregel plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis voor de duur van één jaar (artikel 37 (oud) Sr) per 1 januari 2020 vervallen. In dit artikel onderzoeken we of artikel 2.3 Wfz als volwaardige vervanger voor de artikel 37-maatregel kan worden beschouwd. Daartoe vergelijken we de toepassingspraktijk van beide wettelijke kaders.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De recente verkiezingen in Suriname bieden zicht op herstel van de staatkundige ontwikkeling als onafhankelijke staat welke in 1980 door een staatsgreep abrupt werd onderbroken. Met het resultaat van de verkiezingen gloort er een nieuw perspectief. Daadwerkelijke hervorming van de Grondwet en de Kiesregeling zijn echter nodig om een basis te bieden voor staatkundige ontwikkeling. Het resultaat van de verkiezingen creëert ook kansen voor hernieuwde samenwerking tussen Nederland en Suriname.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het strafproces lijkt steeds minder geschikt voor afdoening van álle soorten en maten schadevergoedingsvorderingen. Daarom doet op dit moment een tijdelijk adviescollege onderzoek naar het schadevergoedingsstelsel voor slachtoffers van strafbare feiten. Strafrechter Jacco Janssen geeft hier in drie grove penseelstreken de contouren voor een simpele, snelle en adequate regeling.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De wijze van beoordeling van scripties en de begeleiding van studenten daarin zou eigenlijk niet zonder meer aan de discretie van individuele begeleiders of scriptiecoördinatoren mogen worden overgelaten. In plaats daarvan zou in ieder geval rekenschap moeten worden gegeven van de Europese afspraken omtrent de kwaliteiten die (ook juridische) bachelors en masters tijdens hun opleiding moeten zien te bereiken, recente onderwijskundige inzichten en de discussie die in de rechtswetenschap gevoerd wordt over de kwaliteitsmaatstaven waaraan een wetenschappelijk juridisch onderzoek dient te voldoen. Daarvandaan vertrekkend, wordt in dit artikel geprobeerd uit te diepen wat dit zou kunnen (of moeten) betekenen voor het beoordelingsraamwerk waarmee bachelor- en masterscripties worden beoordeeld, het begeleidingstraject en de afstemming van de scriptie op de rest van het curriculum.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het slachtoffer heeft inmiddels een vaste plek in ons strafproces verworven en het vervallen van de wettelijke beperking van het spreekrecht mag een goede ontwikkeling worden genoemd. Maar de uitvoering van het nieuwe spreekrecht is nog niet vanzelfsprekend en verdient stroomlijning. De wijze waarop het spreekrecht in het strafproces vorm krijgt is immers van belang voor de procedurele rechtvaardigheid en daarmee de legitimiteit van de rechterlijke uitspraken. Die stroomlijning moet erop gericht zijn de positie van de verschillende actoren in het strafproces te eerbiedigen. De sleutel daartoe ligt voor een groot deel in handen van de strafrechter.

Lees het hele artikel in Navigator.

Op 5 juni 2018 heeft het Europese Hof van Justitie een belangrijke uitspraak gedaan. De kogel is door de Kirchberg: het Hof heeft voor de doeleinden van het Unierecht, en met name het vrij verkeer van personen, het begrip ‘echtgenoot’ geïnterpreteerd als mede-omvattend personen die getrouwd zijn in een huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht. Dat werd tijd. Niettemin zitten er nog wel wat haken en ogen aan de uitspraak. Na een schets van de uitspraak worden een stuk of wat problematische punten aan de orde gesteld.

Lees het hele artikel in Navigator.

De rechtsstaat verdient het dat de discussie over de levenslange gevangenisstraf (ook) scherp wordt gevoerd daar waar en door wie deze wordt opgelegd: voor en door de strafrechter. Dit zou voor de wetgever hét signaal kunnen zijn om de (straf)rechter beter in positie te brengen. Beter in positie bij de beoordeling van de (finale) executie van de levenslange gevangenisstraf, maar daardoor tegelijkertijd ook bij de oplegging daarvan. Alleen dan ontstaat een zuiver evenwicht tussen oplegging en executie van de levenslange gevangenisstraf. Een dergelijk evenwicht biedt de strafrechter de enig verantwoorde basis voor de oplegging van de somtijds noodzakelijke levenslange gevangenisstraf. De ultieme sanctie, maar dan wel een die de veroordeelde nog enig perspectief biedt!

Dit artikel behandelt een recente uitspraak in een juridisch geschil tussen Mauritius en het Verenigd Koninkrijk betreffende de Chagos-archipel, een eilandengroep in het midden van de Indische Oceaan. Het geschil ging over de vraag of de afkondiging van een ‘beschermd zeegebied’ rondom de archipel door het Verenigd Koninkrijk in 2010 in strijd was met het Zeerechtverdrag. Deze afkondiging leek meer te maken te hebben met de bescherming van een Amerikaanse militaire basis dan met de bescherming van het zeemilieu rondom de archipel. Voegt deze uitspraak nieuwe inzichten toe aan de ontwikkeling van het internationaal recht?

Veel aandacht, zowel van de Rechtspraak als van haar (keten)partners, gaat op dit moment uit naar de digitalisering van de procedures als onderdeel van het programma KEI. Maar het andere thema van het programma kwaliteit verdient minstens zo veel aandacht. Deze bijdrage is hieraan gewijd. De uitwerking van het thema kwaliteit raakt de essentie van het werk van de rechter: hoe borgt en verbetert de rechter blijvend het functioneren van de rechtspleging (zijn eigen functioneren) om het vertrouwen van de samenleving in de rechtspraak te behouden?