Het Hof Den Haag concludeerde in zijn arrest inzake Milieudefensie/Shell dat de civiele rechter op dit moment niet kan vaststellen welke concrete norm voor emissiereducties voor een individueel bedrijf geldt. Europese klimaatwetgeving zou duidelijkheid moeten scheppen. In dit artikel wordt deze wetgeving en de Nederlandse implementatie besproken. Op grond van het EU-wetgevingspakket verloopt het reguleren van emissiereducties via twee sporen. Het eerste spoor betreft de juridische borging van het bedrijfsspecifieke klimaattransitieplan met daarin bindende, tijdgebonden, absolute reductiedoelstellingen. Het tweede betreft sectorale klimaatwetgeving voor bijvoorbeeld de energie-, industrie- en transportsector. De implementatie van de diverse richtlijnen leidt tot complexe vraagstukken, des te meer als de twee sporen in onderling verband worden gezien, noodzakelijk opdat een coherent juridisch kader voor emissiereducties ontstaat. Want in een transitie waarin bedrijven in een relatief kort tijdsbestek moeten voldoen aan een sterk veranderend juridisch kader is rechtszekere, effectieve wetgeving cruciaal.

[verder lezen in InView]

De Wet deskundige in strafzaken, ingevoerd in 2010, beoogde onder andere de mogelijkheden voor de verdediging om een deskundige in te schakelen te vergroten. Over het effect daarvan is nog weinig bekend. Auteurs van dit artikel voerden een verkennend onderzoek uit naar de mate waarin de verdediging gebruik maakt van deskundigen, al dan niet via het landelijk Register Gerechtelijk Deskundigen. De versterking van de positie van de verdediging die werd beoogd, blijkt in de praktijk voorlopig beperkt te zijn.

[verder lezen in InView]

Commissaris van de Koning is een hybride ambt: enerzijds handelt hij als rijksorgaan ten behoeve van het rijk bij de uitoefening van rijkstaken, anderzijds behartigt hij als provinciaal orgaan de belangen van de provincie bij de vervulling van provinciale taken. Het is van belang deze verschillende posities van de commissaris duidelijk van elkaar te scheiden, met name gezien de verschillende staatsrechtelijke posities van beide organen met verschillende verantwoordingsrelaties en om verkeerde beeldvorming die kan ontstaan te voorkomen. Zeker nu sinds een aantal jaar sprake is van een opleving van de inzet van de commissaris als rijksorgaan door deze in die rol in te zetten om nationale crises, zoals de stikstof- en de asielopvangcrisis, op te lossen.

[verder lezen in InView]

Een onderbelicht probleem dat speelt in zaken waarin sprake is van dwingende controle en intieme terreur is dat de mobiele telefoon het mogelijk maakt om onbeperkt rechtstreeks contact te zoeken met een kind, ook als het in de zorg bij de andere ouder is. Gebrek aan fysiek contact met een ouder hoeft zo niet in de weg te staan aan een alles ontwrichtende negatieve beïnvloeding.

[verder lezen in InView]

In zijn uitspraak van 12 maart 2024 heeft de Hoge Raad uitgangspunten geformuleerd voor de waarborging van het functionele verschoningsrecht, in het bijzonder dat van advocaten, bij inbeslagneming door politie en justitie van (grote hoeveelheden) gegevens onder aanbieders van communicatiediensten. In deze bijdrage wordt de betekenis van deze uitspraak geanalyseerd in het licht van de bevindingen uit eerder onderzoek van de auteurs naar het gebruik van extra beveiligde communicatiemiddelen door advocaten. Uiteengezet wordt welke extra beveiligde communicatiemiddelen (strafrecht)advocaten gebruiken, welke beweegredenen daaraan ten grondslag liggen en welke potentiële risico’s dat gebruik met zich brengt. Daarna wordt ingegaan op de vraag of en, zo ja, in hoeverre de uitspraak in het licht van die risico’s tot een betere waarborging van het functionele verschoningsrecht van advocaten zal leiden.

[verder lezen in InView]

Dwingende controle/intieme terreur kan gedefinieerd worden als een opzettelijk en systematisch gedragspatroon gericht op het ernstig beperken van de vrijheid en het vermogen van (meestal) een partner of andere intieme naaste om te handelen op basis van zijn/haar eigen behoeften, waarden en wensen, waarbij door een sfeer van constante dreiging naleving van de regels van de pleger wordt afgedwongen. Daarbij kan fysiek en/of seksueel geweld voorkomen, maar dat hoeft niet. Indien de relatie van de ouders/partners gekenmerkt wordt door dwingende controle zijn kinderen ook altijd slachtoffer van dit gedrag, zelfs als het geweld zich niet direct tegen hen keert. In hoeverre is er sinds 2022 vooruitgang geboekt, is er meer gerichte aandacht voor (ex-)partnergeweld en kindermishandeling op een manier die voorrang geeft aan de veiligheid van slachtoffers bij beslissingen over gezag en omgang?

[verder lezen in InView]

Met ingang van 1 april 2024 is de Regeling kwaliteit incassodienstverlening in werking getreden. ‘De regeling geeft een nadere uitwerking van enkele van de kwaliteitseisen die gelden voor incassodienstverleners, waarbij de focus ligt op de vakbekwaamheid die vereist is om het werk in de incassobranche naar behoren uit te voeren. Een belangrijke kernwaarde van buitenrechtelijke incassodienstverlening is zorgvuldig en effectief contact tussen incassodienstverlener en schuldenaar/schuldeiser. Om dit doel te bereiken is goede communicatie (…) essentieel’, aldus de toelichting. Dat klinkt goed maar is er niet iets grondig mis met een incassosysteem dat het kennelijk nodig maakt om schuldenaren te wijzen op de mogelijkheid van hulp in het kader van zelfmoordpreventie?

[verder lezen in InView]

‘Rechten van de natuur’ is een filosofisch en juridisch concept dat stelt ‘dat de natuur rechten heeft om te bestaan, te floreren, te gedijen en ecologische processen in stand te houden’. Deze rechten zouden kunnen worden vormgegeven via een constructie waarbij een stuk natuur, een bos, een rivier, rechtspersoonlijkheid krijgt en voogden of vertegenwoordigers worden aangesteld om op te treden namens dat stuk natuur. Enkele argumenten vóór en tegen het erkennen van zulke rechten worden in dit artikel besproken.

[verder lezen in InView]

Het voorstel Tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma zal naar alle waarschijnlijkheid binnenkort naar de Tweede Kamer gaan. Het wetsvoorstel beoogt de inlichtingen- en veiligheidsdiensten meer slagkracht te geven in hun onderzoek naar landen met een offensief cyberprogramma. Dit artikel gaat in op de verwachte effectiviteit van deze ‘Cyberwet’, en met name die van de voorgestelde wijzigingen rondom de inzet van bijzondere bevoegdheden. Het gaat hierbij vooral om de hackbevoegdheid en de bevoegdheid tot kabelinterceptie. Het kabinet wil de inzet van deze bevoegdheden in de context van offensieve cyberprogramma’s dynamischer maken. Hiermee doet het kabinet een goede poging om het juridisch kader beter te laten aansluiten op de praktijk. Hoewel de Cyberwet sommige drempels voorafgaand aan de inzet van bevoegdheden verlaagt, kan het voorgestelde toezicht tijdens de inzet van bevoegdheden een goede balans opleveren tussen voldoende slagkracht en voldoende waarborgen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In 2007 werd het fundament gelegd onder het huidige wetenschappelijke inzicht rond huiselijk geweld. Toen verscheen een boek van de hand van Evan Stark, met de titel Coercive control, how men entrap women in personal life. Daarmee werd huiselijk geweld, dat tot dan gezien werd als fysiek geweld, geherdefinieerd als coercive control. In het Nederlands: dwingende controle of intieme terreur. In de Nederlandse familiewetgeving en -praktijk speelt huiselijk geweld geen rol. Het wordt ook niet genoemd in het Visiedocument (echt) scheiding van ouders met kinderen van de Raad voor de rechtspraak van 10 oktober 2016. Terwijl huiselijk geweld veel voorkomt en zelfs de aanleiding kan zijn tot de scheiding en na de scheiding vaak voortduurt. Om de voornamelijk vrouwelijke slachtoffers en hun kinderen te beschermen zijn drastische wijzigingen in beleid en regelgeving nodig. Deze wijzigingen zijn ook noodzakelijk om te voldoen aan verplichtingen voortvloeiend uit het Verdrag van Istanbul, het Verdrag inzake de Rechten van het Kind en het VN-Vrouwenverdrag (CEDAW).

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het versterken van ons rechtsstatelijk besef is hard nodig. Van veel kanten wordt daarvoor gepleit. Er wordt daarvoor op dit moment een ‘Staatscommissie rechtsstaat’ in het leven geroepen. En een ‘Adviescommissie versterken weerbaarheid democratische rechtsorde’ is zeer onlangs van start gegaan. Juist van juristen – en met name publiekrechtjuristen, wetgevingsjuristen en (andere) overheidsjuristen – wordt op dit vlak veel verwacht. Zij worden wel de ‘hoeders van de rechtsstaat’ genoemd. Maar, zo wil auteur betogen, zij kunnen dat natuurlijk niet alleen. Voor een rechtsstatelijke cultuur is de gehele samenleving nodig. De hamvraag is daarom hoe die verbinding kan worden gelegd. Iets anders is trouwens of dat zo moet als de Minister van Justitie en Veiligheid zich recent voorstelde.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In aanvulling op ‘Dwarsliggen in schaapskleren – De afdoening van gaswinningsschade door het bestuursorgaan IMG’ door mr. dr. Wilbert Dijkers (NJB 2022, afl. 31) geef ik de volgende cijfers weer. Ik ontleen deze cijfers aan de managementrapportage van het Instituut voor Mijnbouwschade Groningen (IMG) die ik wekelijks krijg toegemaild. De laatste rapportage waarover ik beschik gaat over week 43 (de week van 24 tot 30 oktober).

[verder lezen in NAVIGATOR]

Wat een teleurstellende analyse van Wilbert Dijkers in ‘Dwarsliggen in schaapskleren’, NJB 2022/2175. Let wel: ik ben niet voor of tegen NAM, IMG, TwG, EZK, de bestuursrechter of de civiele rechter, en al helemaal niet tegen Wilbert Dijkers. Ik gun vooral Groningers met mijnbouwschade een snelle en rechtvaardige procedure. De in de Tijdelijke wet Groningen (TwG) geregelde procedure en de uitvoering daarvan door het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) kunnen vast beter. Maar met het NJB-artikel van Dijkers is niemand geholpen.

[verder lezen in NAVIGATOR]