Artikelen van Herman Hermans
Tijdschrift
NJB 24 (2024)
Karakter, verstand en beschaving: Lodewijk Ernst Visser (1871-1942)
De onlangs bekroonde televisieserie over de Joodse Raad confronteerde de kijker met het grote drama van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog en de houding die de Joodse gemeenschap daartegenover stelde. In de hoop het leed van de betrokkenen zoveel mogelijk te verzachten, koos de Joodse Raad ervoor zich niet lijnrecht tegen de bezetter te keren. Lodewijk Ernst Visser – tot aan zijn ontslag in 1941 op bevel van de Duitsers president van de Hoge Raad der Nederlanden – was een van de zeer weinigen die zich met het beleid van de Joodse Raad niet kon verenigen en opriep om zich van elke vorm van samenwerking met de bezetter te onthouden. Hij groeide uit tot een icoon van karaktervastheid in de lijn van de toespraak die hij op oudejaarsavond 1939 had gehouden. Vissers opstelling, die in de kern hierop neerkomt dat hij het recht en de daarmee samenhangende menselijke waardigheid onbevreesd hooghield, mag worden gezien als een lichtend voorbeeld ook voor onze tijd. In dit artikel worden de hoofdlijnen geschetst van de biografie die in 2025 zal verschijnen bij Boom Uitgevers.
Actieve openbaarmaking van beschikkingen
De Wet open overheid zal op termijn verplichten tot actieve openbaarmaking van beschikkingen. Wanneer dergelijke, op individuele gevallen toegespitste overheidsbesluiten voor eenieder beschikbaar komen, kan de betekenis van beschikkingen het individuele geval overstijgen. Deze bijdrage verkent dit supra-individuele effect van de ‘open beschikking’, dat kan leiden tot transformatie van bestaande transparantiewaarborgen in het besluitvormingsproces en daarmee tot versterking van de ‘waarborgfunctie’ van het bestuursrecht.
Nieuwe Wet seksuele misdrijven
De nieuwe Wet seksuele misdrijven wordt algemeen beschouwd als een mijlpaal, omdat nu wederzijdse instemming de doorslag geeft bij de vraag naar mogelijke strafbaarheid. Echter, voor jongeren blijft dit criterium irrelevant: vrijwillige, consensuele seks tussen zestien-minners en zestien-plussers blijft strafbaar. Daarmee worden jongeren, politie, OM en rechter opgezadeld met een bizar probleem.
De wet Mulder is ontspoord en verdient een sociale herziening
Onlangs werd het rapport van de parlementaire enquêtecommissie fraudebeleid over de toeslagenaffaire besproken in de Tweede Kamer. Als voorbeeld van ‘het kan morgen weer gebeuren’, noemde commissievoorzitter Michiel van Nispen het verkeersboetebeleid waardoor duizenden mensen onterecht in de gevangenis zijn beland. In de ontwikkeling van de wet Mulder, ofwel de wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (WAHV), zijn inderdaad dezelfde ontwrichtende patronen aan het werk als in de toeslagenaffaire. De wet Mulder is erdoor ontspoord. Dominante financiële motieven hebben de wet uit het lood geslagen en de rechtsbescherming is stapsgewijs uitgehold. Genoeg aanleiding om de nu meer dan dertig jaar oude wet stevig te herzien.
Blog
Moet de rechter voortaan rechtspreken ‘in samenwerking met de griffier’? Natuurlijk niet!
Ondertekening die suggereert dat de beschikking door de rechter ‘in samenwerking’ met de griffier is gegeven, biedt niet meer dan een schijnoplossing voor een mogelijk gebrek aan erkenning van het werk van griffiers.
Tijdschrift
NJB 1 (2022)
Onderzoeksmethoden in de rechtswetenschap
De ‘methodenstrijd’ in de rechtswetenschap kan verder worden geholpen als we erkennen dat er diverse vormen van rechtswetenschap zijn die verschillende doelen en methoden hebben. Deze bijdrage wil een verduidelijking geven van deze pluriformiteit en de verhouding tussen de verschillende vormen. Dat is niet alleen zinvol voor de interne methodologische discussie, maar kan ook helpen om de rechtswetenschappelijke arbeid tegenover andere disciplines te rechtvaardigen. Verder wordt in deze bijdrage ingegaan op nieuwe onderzoekstechnieken en op de vraag hoe deze zich verhouden tot de traditionele technieken en methoden van rechtswetenschappelijk onderzoek.
Moet de rechter voortaan rechtspreken ‘in samenwerking met de griffier’? Natuurlijk niet!
Een met breed enthousiasme ontvangen noviteit in een beschikking van de Rechtbank Midden-Nederland, eruit bestaande dat deze is ondertekend met een formule die suggereert dat de beschikking door de rechter ‘in samenwerking’ met de griffier is gegeven, biedt niet meer dan een schijnoplossing voor een mogelijk gebrek aan erkenning van het werk van griffiers. De formulering is echter rechtsstatelijk onjuist, heeft bovendien nadelige juridische consequenties en komt niet ten goede aan de rechtzoekenden. De formule verdient dan ook geen navolging.
Naar één Huis voor rechtshulp, geschiloplossing en berechting?
Op 23 november 2021 stuurde SP-Kamerlid Van Nispen een initiatiefnota naar de Tweede Kamer met het voorstel door het hele land heen Huizen van het Recht in te richten. Die Huizen moeten onderdak bieden aan (rechts)hulp in allerlei soorten en maten, en tevens een plek zijn waar recht kan worden gesproken. Hoewel het uitspreken van een oordeel over een initiatiefnota misschien wat voorbarig is, plaatst de auteur hier toch vast enige kanttekeningen bij.
Haken en ogen aan het kabinetsvoorstel om 2G mogelijk te maken
In deze bijdrage wordt de Tijdelijke wet differentiatie coronatoegangsbewijzen geanalyseerd. Betoogd wordt dat er veel schort aan het ingediende voorstel. Zozeer zelfs dat de vraag wordt gesteld of het niet beter kan worden ingetrokken.