De voorzieningenrechter heeft het COA bevolen zich aan de bestuursovereenkomst met de gemeente Westerwolde te houden waarin is vastgelegd dat in de COA-locatie Ter Apel, waar het aanmeldcentrum voor asielzoekers is gevestigd, niet meer dan 2000 mensen tegelijkertijd zullen worden opgevangen. Aan nietuitvoering van dat bevel is een forse dwangsom verbonden. Het verweer van het COA dat het onmogelijk was zich aan de overeenkomst te houden werd daarmee verworpen. In dit artikel wordt naar aanleiding van dit vonnis onderzocht wat de juridische consequenties zijn als een prestatie onmogelijk is of is geworden.

[verder lezen in InView]

In dit essay wordt de juridische context van de Poetin-casus voor het Internationaal Strafhof geschetst. Vooral komt de vraag aan de orde voor welke misdrijven hij wel en voor welke delicten hij niet vervolgd kan worden. Het feit dat Rusland geen partij is bij het Statuut van Rome, maar wel permanent lid is van de Veiligheidsraad vormt een vrijwel onneembare barrière. Dat vervolging van Poetin door het Strafhof überhaupt mogelijk is, heeft te maken met opmerkelijke ontwikkelingen op het terrein van immuniteiten.

[verder lezen in InView]

Voortslepende en niet opgeloste conflicten vreten aan het vertrouwen in onze rechtsstaat. Als mensen in nood verkeren, doen ze een beroep op onze rechtsstatelijke structuren in de hoop en verwachting dat die zullen helpen om conflicten te ontwarren en op te lossen. Zodat men weer verder kan. Helaas is de praktijk meestal teleurstellend. Niet omdat de juridische kwaliteit tekort schiet, maar wel omdat die hun probleem niet oplost. In dit artikel wordt onderbouwd dat nieuwe wegen moeten worden bewandeld en waar we die kunnen vinden.

[verder lezen in InView]

In 2020 is een initiatiefwetsvoorstel ingediend om levensbeëindiging bij een zogenoemd ‘voltooid leven’ niet langer strafrechtelijk te verbieden. Dit wetsvoorstel, de Wet levenseindebegeleiding van ouderen op verzoek, is van het begin af aan omstreden geweest. Na een kritisch advies van de Afdeling advisering van de Raad van State heeft D66 in november 2023 een aangepast initiatiefwetsvoorstel ingediend. Aanvankelijk was in het wetsvoorstel in het geheel geen arts betrokken, maar werd de uitvoering overlaten aan een ‘levenseindebegeleider’. Thans is de betrokkenheid van de eigen arts wel geregeld in het wetsvoorstel. Gelet op alle administratie rond de thans gedecriminaliseerde vormen van euthanasie, is te voorzien dat de bereidheid van (huis)artsen om mee te werken aan deze vorm van zorg afneemt, zeker als ‘voltooid leven’ straks ook een erkende vorm van levensbeëindiging wordt.

[verder lezen in InView]

De kern van het probleem dat in deze bijdrage centraal staat, is dat mensen irrationele beslissingen nemen. Die beslissingen zijn vaak voorspelbaar en daarmee beïnvloedbaar. Dat geldt ook voor beslissingen van rechters. Dit kan worden verklaard door de werking van heuristics en biases. Het is niet moeilijk te bedenken hoe dit soort cognitieve illusies door advocaten kunnen worden gebruikt. Het gunstig presenteren van een zaak aan een geschiloplosser is een kernelement in het werk van de advocaat. Maar de fundamentele beginselen van civiel procesrecht zijn geen tandeloze tijger. Zij bieden een essentiële tegenkracht aan de gestelde neiging van advocaten voor niets anders oog te hebben dan het belang van de cliënt en leggen de advocaat een verplichting op actief bij te dragen aan een behoorlijke procedure en, daarmee, aan het voorkomen van negatieve gevolgen van cognitieve illusies op de kwaliteit van rechterlijk oordelen. Toegegeven: het systeem is mogelijk niet waterdicht.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het onrechtmatig verwijderen van overheidsinformatie wordt op dit moment niet of nauwelijks gesanctioneerd. Hierdoor is er geen juridische ‘stok achter de deur’ om bestuursorganen te bewegen om hun informatiehuishouding op orde te krijgen. In dit artikel wordt ervoor gepleit om het toezicht op en handhaving van de informatiehuishouding te versterken. De Wet open overheid geeft namelijk ook nog te weinig hoop dat in de toekomst overheidsinformatie niet ten onrechte zal worden verwijderd.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Kifid heeft in 2016 een ‘nieuwe visie op klachtbehandeling’ ingevoerd. Centraal in deze nieuwe visie staat de notie van ‘procedurele rechtvaardigheid’. Op het eerste gezicht lijkt uit evaluatieonderzoek te volgen dat deze nieuwe visie zijn vruchten afwerpt. Positieve oordelen over Kifid ‘in het algemeen’ verhullen echter grote verschillen in de waardering van verschillende Kifid-procedures. Het onderzoek dat in dit artikel wordt beschreven laat zien dat dit verschil in waardering sterk samenhangt met de ervaren procedurele rechtvaardigheid in beide procedures. Het effect van de nieuwe visie lijkt zich te beperken tot de voorfase van de procedure waarin een substantieel aantal zaken met succes wordt bemiddeld, maar zij heeft in de ogen van consumenten nog niet geleid tot een verbetering van de ‘oude’ Kifid-procedure die uitmondt in een uitspraak. Welke lessen kunnen hieruit worden getrokken?

[verder lezen in NAVIGATOR]

In het NJB van 17 maart 2021 reageert Ward Ferdinandusse op onze opvattingen over het rapport van de Commissie Dossier J.A. Poch. Ferdinandusse was de zaaksofficier in het Nederlandse onderzoek naar Poch. Ook de leden van de commissie, Ad Machielse en Egbert Myjer, hebben op onze opvattingen gereageerd. De piloot Julio Poch werd ervan verdacht betrokken te zijn geweest bij de doodsvluchten tijdens de militaire dictatuur in Argentinië in de periode van 1976 tot 1983. Poch werd op 22 september 2009 in Spanje aangehouden en via Spanje uitgeleverd aan Argentinië, dankzij de gegevens van zijn laatste vlucht als piloot van Transavia die door Nederland waren verstrekt. Wij willen in deze repliek enkele juridische knelpunten in deze zaak onder de aandacht brengen die tot nu toe niet of onvoldoende aan de orde zijn gekomen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Van der Wilt & Rozemond stellen dat het nog steeds niet duidelijk is waarom Poch in 2009 niet werd aangehouden ter uitlevering en vragen zich af of dat wellicht te maken had met zijn Nederlandse nationaliteit. Dat verbaast mij. Dat Poch inderdaad niet uitgeleverd werd vanwege zijn Nederlandse nationaliteit valt niet alleen te lezen in het rapport van de Commissie Poch, maar is door de overheid al toegelicht in een kort geding in 20092 en nog verschillende malen sindsdien.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In een hiervoor opgenomen bijdrage stellen Van der Wilt en Rozemond juridische vragen die in de zaak Poch niet of onvoldoende aan de orde zouden zijn gekomen. Het rapport en onze bijdrage in NJB 13 bevatten al veel antwoorden. Uit de in het rapport opgenomen onderzoeksopdracht kan bijvoorbeeld blijken waarom Poch en zijn raadsman niet zijn gehoord. Het stond hun overigens vrij zelf de commissie met relevante informatie te benaderen. Dat hebben zij niet gedaan.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Kenmerkend voor vermogensrechten, en dus ook voor hoe herstel gestalte krijgt in het aansprakelijkheidsrecht, is het terugkijken (terugbrengen in oude toestand) en de focus op financiële compensatie. Tegelijk hebben benadeelden behoefte aan meer. Zij zoeken niet alleen financiële compensatie, maar willen soms ook erkenning, excuses, informatie over wat er is gebeurd, er voor zorgen dat wat hen is overkomen niet nog een keer gebeurt, enz. In dit artikel wordt onderzocht hoe het idee van herstel in oude toestand en, daaraan gekoppeld, het schadebegrip dienen te worden uitgelegd of geïnterpreteerd zodat het aansprakelijkheidsrecht meer recht kan doen aan dit soort emotionele belangen.

Al decennia kent Nederland wetgeving op het gebied van de openbaarheid van informatie. Deze regels hebben ten doel overheidsmacht transparant en democratische controle mogelijk te maken. Onlangs is nieuwe regelgeving aangenomen door de Eerste Kamer. De Wet hergebruik overheidsinformatie ziet tevens op openbaarheid van overheidsinformatie, maar kent een fundamenteel ander doel dan voorgaande wetgeving. Niet de democratie of de controle op de macht staat centraal, maar de commerciële exploitatie van overheidsinformatie door private ondernemingen. Dit brengt met zich dat de wetgeving een fundamenteel ander karakter krijgt, dat de overheid gegevens over burgers aan derden geeft zonder te weten waarvoor deze worden gebruikt en dat het sociaal contract tussen overheid en burger onder druk komt te staan.

De zaak Hamza B. brengt de mogelijkheden maar vooral ook de begrenzingen van moderne wederzijdse rechtshulp in strafzaken scherp aan het licht.